روشن کردن آتش در طبیعت
چگونه در طبیعت آتش درست کنیم؟ شاید در نگاه اول، روشن کردن آتش در طبیعت کار سادهای به نظر بیاید. اما واقعیت این است که شرایط فراهم آوردن آتش همیشه مشابه با پیکنیک، تهیه چای ذغالی و یا پخت غذا نیست. گاهی مجبورید در باران، ارتفاع بالا و باد شدید با حداقل امکانات برای حفظ جانتان آتش روشن کنید. اینجاست که آشنا بودن با اصول بقا در طبیعت میتواند برایتان مفید باشد. آتش یکی از مهمترین نیازهای اولیه برای بقا در طبیعت و نجات یافتن از شرایط بحرانی است. آتش علاوهبر اینکه حرارت مورد نیازتان برای گرم ماندن، جوشاندن آب و تهیه غذا را فراهم میکند، باعث دور شدن حیوانات وحشی و افزایش آرامش و حس امنیت در شما میشود. بنابراین برای طبیعتگردها آشنایی با اصول روشن کردن آتش در طبیعت ضروری است. برای روشن کردن و روشن نگه داشتن آتش به آتشزنه، آتشگیر و سوخت نیاز است که در ادامه درباره آنها بیشتر میگوییم.
آتش زنه
آتش زنه اولین جرقه را برای روشن کردن آتش فراهم میکند. متداولترین آتشزنهها کبریت و فندکاند اما سنگ چخماق و سنگ کوارتز نیز بهعنوان آتشزنه کاربرد دارند. هرچند کبریت کاربردیترین آتشزنه است اما عدم مقاومت در برابر رطوبت نکته منفی آن است. بنابراین در صورتی که آتشزنه همراه شما کبریت است، آن را در خشکترین قسمت کوله خود قرار دهید. کبریتهایی که چوب بلندتر دارند و قسمت گوگرددار آنها بیشتر است برای طبیعتگردی و برپایی آتش مناسبترند. در صورتی که گرفتار شرایط بحرانی بقا در طبیعت و باد بودید و تنها آتشزنه همراهتان کبریت بود باید آنها را به صورت پلکانی و طوری که سر کبریت دوم درست در انتهای گوگرد کبریت اول قرار دارد در دست بگیرید.
فندک نیز انواع مختلفی دارد، گازی، المنتی و دارای سوخت مایع. نوع گازی فندکها در شرایطی که وزش باد شدید است کاربردی نیستند، به همین دلیل برای برنامههای طبیعتگردی نوع المنتی و آنهایی که با سوخت مایع کار میکنند مناسبترند.
سنگ کوارتز یکی از آتشزنههای طبیعی است که در مناطق کوهستانی و صخرهای، بستر رودخانهها و خط الراس کوهها پیدا میشود. سنگ کوارتز سفیدرنگ است و ظاهری شبیه به شیشه مات دارد. سنگ چخماق هم یکی دیگر از آتشزنههای معروف طبیعی است که مطمئناً نام آن را شنیدهاید. سنگ چخماق ظاهری سوراخ سوراخ، سخت و سیاه رنگ دارد. دامنه کوهها و اطراف بستر رودخانهها مناسبترین مکان برای یافتن این سنگ است.
آتش گیر
جرقه آتش زنه برای تبدیل شدن به شعله نیازمند آتش گیر یا موادی مانند الکل، شاخه و بتههای کوچک، خاروخاشاک، صمغ، کاغذ، کارتون،پنبه، نفت و موادی شبیه به اینها است. از آنجایی که نفت توانایی به آتش کشیدن چوبهای خیس را دارد، بسیاری از طبیعتگردان آن را بهترین آتشگیر میدانند. هرچند الکل میتواند آتش را خیلی زود شعلهور کند اما شعلههای آن سریع فروکش میکنند، در نتیجه الکل آتشگیر مناسبی برای استفاده نیست. آتشگیرهای طبیعی مانند چوبهای پوسیده تنه درختان یا صمغ درختانی مثل کاج میتوانند خیلی سریع آتش را شعلهور کنند و آن را زنده نگه دارند.
سوخت
سوخت برای روشن ماندن آتش ضروری است. کنده درختان، فضول خشاتک، بته، زغال و انواع چوب سوختهای مناسبی برای روشن نگه داشتن آتشاند. برگ درختان سوزنی مانند کاج و سرو نیز با داشتن صمغ میتوانند سوخت مناسبی برای آتش باشند.
جایگاه روشن کردن آتش در طبیعت
در شرایط خاص و بحرانی مانند هوای بد و شرایط نامناسب جوی، مکان روشن کردن آتش بهاندازه داشتن سه ماده اصلی برای برپایی آن مهم است. برای مثال در هوای بارانی بهترین انتخاب زیر صخرهها است. در هوای برفی محل برپایی آتش باید با سنگ مشخص و زیرسازی شود تا رطوبت به چوبها نرسد. بهخاطر داشته باشید که مکانهای بادگیر برای برپایی آتش بههیچعنوان مناسب نیستند. وزش باد باعث زبانه کشیدن آتش، از کنترل خارج شدن آن و تمام شدن سریعترسوخت میشود.
روش درست کردن آتش
نوع و مقدار چوب یا آتشگیر و سوختی که دارید در نحوه چیدن چوبها تأثیر بسیاری دارد. بعد از پیدا کردن مکان مناسب برای برپایی آتش، مهمترین مرحله نحوه چینش آتشگیرها و سوخت است. اگر سوخت شما شامل کندههای بزرگ چوب است باید سطحی صاف و رو به جهت وزش باد را بهعنوان جایگاه آتش انتخاب کنید، سپس دو طرف آن را با مواد آتشگیر، مانند خاروخاشاک، بهصورت فشرده پر کنید. سپس چوبهای نازک را در حالت مورب روی کنده چوب قرار دهید. پس از آنکه مواد آتشگیر را روشن کردید آن را بر روی چوبهای نازک قرار داده و با اضافه کردن چوب و یا سوخت به شعلهور شدن آتش و زنده ماندن آن کمک کنید تا کنده اصلی آتش بگیرد.
در صورتی که چوبهای شما همگی نازک بودند، چاله کوچکی در زمین حفر و داخل آن را به صورت فشرده از مواد آتشگیر پر کنید. سپس چوبها را دایرهوار طوری که سر آنها به خاک تکیه داده شده باشد، در مرکز چاله بههم برسانید. بهوسیله آتشزنه مواد آتشگیر را از زیر روشن کنید و بلافاصله با اضافه کردن مواد آتشگیر، چوبهای بالایی را هم روشن کنید. برای زنده ماندن آتش باید پیدرپی به آن چوب اضافه کرده و جای آنها را عوض کنید.