ماسال کجاست؟ | سفر به اقیانوس ابرها

ماسال در کدام استان است؟ ماسال، یکی از زیباترین شهرهای استان گیلان است که در شمال غربی شهر رشت واقع شده است. این شهر با طبیعت بکر و ییلاقات سرسبز خود، هر ساله گردشگران بسیاری را به سوی خود می‌کشاند.

ماسال کجای شمال است؟ ماسال در منطقه غربی استان گیلان و در شمال غربی شهر رشت قرار دارد. این شهر با فاصله‌ای نه چندان دور از مرکز استان، در دسترس تمام مسافران است و با اجاره سوئیت در این شهر می‌توانید از آن دیدن کنید.

ارتفاع ماسال از سطح دریا حدود ۸۴ متر است. همین ارتفاع متوسط، آب و هوای معتدل و دلپذیری را برای ماسال به ارمغان آورده و با سفر و اقامت در این شهر را برای مسافران لذت‌بخش کرده است.

ییلاق ماسال در کنار کدام کوه‌ها قرار دارد؟ ماسال در دامنه کوه‌های تالش قرار گرفته که همین امر، مناظر کوهستانی زیبایی را در اطراف شهر ایجاد کرده است که سالانه گردشگران بسیاری را به سمت خود می‌کشاند.

 اقیانوس ابر و زمان تشکیل آن یکی از جاذبه‌های بی‌نظیر ماسال به شمار می‌رود و طرفداران زیادی در بین گردشگران دارد. پدیده اقیانوس ابر، معمولا در نیمه دوم اردیبهشت و اوایل پاییز در این منطقه رخ می‌دهد و منظره‌ای رویایی را خلق می‌کند. 

جاهای دیدنی ماسال کجاست؟ ییلاقات ماسال، اولسبلانگاه، روستای سوئه چاله، امامزاده شفیع، شاندرمن، یادمان میرزا کوچک خان جنگلی، دیوار سنگی اسب ریسه و غار آویشو جزو بهترین جاهای دیدنی های ماسال محسوب می‌شوند.

در این مقاله به تمامی سوالات رایج درباره ماسال را پاسخ داده‌ایم. اگر به فکر اجاره ویلا شمال و سفر به ماسال هستید و می‌خواهید با راه‌های دسترسی، دیدنی‌ها و غذاهای محلی این شهر آشنا شوید، تا انتها با اتاقک همراه باشید.

ماسال کجاست؟ 

شهرستان ماسال در غرب استان گیلان واقع شده است. این شهر از شمال با شهرستان رضوان‌شهر و از جنوب و غرب با فومن و صومعه‌سرا همسایه است. ماسال در دامنه‌ کوه‌ تالش قرار دارد و از شرق به استان اردبیل می‌رسد. 

موقعیت جغرافیایی این شهر کوچک شمالی باعث شده که آب‌و‌هوایی کوهستانی (ییلاقی) داشته باشد و عبور رودخانه‌ای به نام “خالکایی” آن را به طرز هنرمندانه‌ای مه‌آلود و رویایی کرده است. با اجاره ویلا در ماسال و اقامت چند روزه، می‌توانید این هوای مه آلود را از نزدیک ببینید.

تپه پر از درخت در ییلاق ماسال
عکس از Hamed Saber

اب و هوای ماسال

ییلاق ماسال، با موقعیت جغرافیایی خاص خود در دامنه کوه‌های تالش و نزدیکی به دریای خزر، آب و هوایی معتدل و مرطوب دارد. این آب و هوای دلپذیر، ماسال را به یکی از مقاصد محبوب گردشگری در شمال ایران تبدیل کرده است.

ویژگی‌های آب و هوای ماسال

  • ماسال به دلیل نزدیکی به دریای خزر، بارندگی فراووانی دارد. این بارندگی‌ها باعث سرسبزی و طراوت طبیعت ماسال شد‌ه‌اند.
  • تابستان‌های ماسال به نسبت سایر مناطق شمالی ایران خنک‌تر است، همین ویژگی ماسال را به یک پناهگاه خنک در فصل گرما تبدیل کرده است.
  • به دلیل نزدیکی به دریای خزر، رطوبت هوا در ماسال بالاست. این رطوبت، در برخی فصول سال ممکن است احساس گرما را تشدید کند.

یکی از جذاب‌ترین پدیده‌های طبیعی ماسال، تشکیل اقیانوس ابر است. این پدیده معمولا در نیمه دوم اردیبهشت و اوایل پاییز رخ می‌دهد و منظره‌ای رویایی را خلق می‌کند.

چند خانه و یک مسجد احاطه شده در جنگل سبزو زرد

بهترین زمان سفر به ماسال

هر فصلی از سال در ماسال زیبایی‌های خاص خود را دارد، اما برای لذت بردن بیشتر از طبیعت و آب و هوای معتدل، بهترین زمان سفر به ماسال را این‌گونه تعریف کرد:

  • اواسط اردیبهشت تا اواخر تابستان: در این بازه زمانی، هوا خنک و تمیز است و طبیعت ماسال در اوج زیبایی خود قرار دارد.
  • شهریور: در این ماه، رطوبت هوا کاهش یافته و هوای خنک و دلچسبی در انتظار شماست.
  • زمستان: در زمستان، ماسال به یک دنیای سفید پوش تبدیل می‌شود و زیبایی خاصی پیدا می‌کند.
یک اسب در چمنزار که پشت سر آن خانه های زیادی زوی تپه قرار دارد
عکس از رسول عباسی

طبیعت ماسال، بکر و چشم‌نواز

ماسال، نگینی درخشان در دامنه کوه‌های تالش، با طبیعتی بکر و چشم‌نواز، هر ساله گردشگران بسیاری را به سوی خود می‌کشاند. ییلاقات سرسبز، جنگل‌های انبوه و رودخانه‌های خروشان، از جمله ویژگی‌های بارز طبیعت ماسال هستند.

ییلاقات ماسال با چمنزارهای پهناور و هوای پاک، مکانی ایده‌آل برای فرار از هیاهوی شهر و لذت بردن از طبیعت هستند. جنگل‌های انبوه ماسال نیز با درختان تنومند و گونه‌های گیاهی متنوع، فضایی آرام و دلنشین را برای پیاده‌روی و طبیعت‌گردی فراهم می‌کنند.

یکی از جاذبه‌های بی‌نظیر ماسال، پدیده اقیانوس ابر است که در فصل بهار و پاییز رخ می‌دهد. در این پدیده، ابرهای سفید و پنبه‌ای، دره‌ها و قله‌های کوه‌ها را فرا می‌گیرند و منظره‌ای رویایی را خلق می‌کنند. همچنین، رودخانه‌های خروشان ماسال، با آب زلال و طبیعت بکر اطرافشان، مکانی مناسب برای ماهیگیری و تفریحات آبی هستند. اگر قصد اجاره ویلا در شمال را دارید، به راحتی می‌توانید از طریق اتاقک اقدام کنید.

کوهستانی با جنگل ابر در ییلاق ماسال

بهترین روستاهای ماسال که نباید از دست بدهید!

شهر ماسال حدود ۹۴ روستا دارد، اما دسترسی به همه آنها راحت نیست و امکانات لازم برای زندگی را ندارند. تعدادی از روستاهایی که دسترسی به آنها راحت‌تر است و شرایط خوبی برای اقامت دارند، عبارتند از:

  • روستای اولسبلنگاه
  • روستای شالما
  • روستای چسلی
  • روستای اسبه ریسه

 فاصله ماسال تا دریا چقدر است؟

فاصله دقیق ماسال تا دریا به این بستگی دارد که کدام ساحل را مد نظر داشته باشید. ماسال به دلیل قرارگیری در مناطق کوهستانی و ییلاقی، فاصله مستقیمی با ساحل دریا ندارد. با این حال، برای رسیدن به ساحل از ماسال، باید مسافتی را طی کنید. به صورت میانگین، فاصله ماسال تا دریا حدود ۵۰ کیلومتر تخمین زده می‌شود.

سواحل نزدیک به ماسال

  • ساحل گیسوم: یکی از نزدیک‌ترین سواحل به ماسال است که در فاصله حدود ۴۷ کیلومتری آن قرار دارد.
  • سواحل رضوانشهر: سواحل رضوانشهر نیز از دیگر سواحل نزدیک به ماسال هستند که می‌توانید در سفر خود از آن‌ها بازدید کنید.

دریاچه ماسال، جواهری بی بدیل در شمال

دریاچه کیشه خانی ماسال، یکی از زیباترین و بکرترین جاذبه‌های طبیعی شهرستان ماسال محسوب می‌شود. این دریاچه که در دل طبیعت سرسبز و کوهستانی این منطقه جای گرفته با آب‌های زلال و چشم‌اندازهای بی‌نظیر خود، هر ساله گردشگران بسیاری را به سوی خود می‌کشاند.

  • طبیعت بکر و دست‌نخورده
  • آب‌های زلال و شفاف
  • امکانات تفریحی
  • زیستگاه گونه‌های جانوری

ویژگی‌های منحصربه‌فرد دریاچه کیشه خانی هستند و هر گردشگر و توریستی با ورود به این منطقه، مجذوب زیبایی و جذابیت آن می‌شود.

برای دسترسی به دریاچه کیشه خانی، ابتدا باید به شهرستان ماسال سفر کنید. سپس با استفاده از راهنمای محلی یا نقشه‌های دقیق، خود را به روستای کیشه خانی برسانید. مسیر دسترسی به دریاچه از روستا، با پای پیاده و یا با استفاده از خودروهای آفرود امکان‌پذیر است. البته باید اشاره هم کنیم که بهترین زمان برای بازدید از دریاچه کیشه خانی، فصل بهار و تابستان است.

نشانی روستای کیشه خانی ماسال در نقشه

جاهای دیدنی ماسال

ماسال جاهای دیدنی بسیاری را در خود جای داده و برای دیدن و لذت بردن از هر یک از این مناطق، باید روزها در ماسال اقامت کنید. اما از بهترین جاهای دیدنی ماسال می‌توان به این موارد اشاره کرد:

ییلاق‌ها

اگر می‌خواهید در مه و ابر غرق شوید، ییلاق این‌جا، بهشت شما است. برای دسترسی به ییلاق منحصربه‌فرد این شهر، باید به سمت شمال و از جاده‌ پر پیچ و خمی که به سوی قله کوه می‌رود، گذر کنید؛  هر چه جلوتر بروید شگفتی‌های طبیعت بکر منطقه بیشتر خودنمایی می‌کنند.

مراتع سرسبز ییلاق پر از گوسفندهایی است که برای چرا به این منطقه آمده‌اند. لذت تماشای گاو و گوسفندان در دل دشتی سرسبز و آبشار بزرگی که از کوهستان جاری است، تجربه‌ای ناب و دلچسب برای‌تان رقم خواهد زد. در مسیر، رستوران‌ها و استراحت‌گاه‌هایی نیز وجود دارند تا در سفر دیگر چیزی کم نداشته باشید!

۴ خانوم روی یک تپه نشسته و تماشاگر منظره ی خانه های روی تپه ی مقابل و جنگل پشت سر آنها هستند

ییلاق اولسبلنگاه

اگر ۲۵ کیلومتر از جنوب شهر دور شوید به روستایی بکر و جادویی به نام اولسبلنگاه خواهید رسید. کلبه‌های چوبی و خانه‌های روستایی این منطقه محل‌های مناسبی برای اقامت هستند که می‌توانند لذت شما از حضور در ماسال را دو چندان کنند.

کوهستان جنگلی که پوشیده از درخت است و جنگل ابری روی آن تشکیل شده و روی یکی از تپه های آن تعدادی ویلا قرار دارد

غار آویشو

در این نقطه از ایران، بیش از ۱۵ غار وجود دارد که بزرگترین غار آن آویشو است. این غار ۷۵ سال قدمت دارد و در فهرست میراث فرهنگی کشور ثبت شده است. غار آویشو طولانی‌ترین غار آبی کشور است. در داخل غار آویشو رودخانه‌ای جریان دارد و چاه‌های آبی فراوانی در جای جایِ آن به چشم می‌خورند. در انتهای این غار هیجان‌انگیز آبشارهای زیبایی وجود دارند که رسیدن به آن‌ جا همانند رفتن در دل طبیعت بکر دوران باستان است.

غار آویشو در میان پوششی از خزه و درختان جنگلی

پارک جنگلی ریزه‌مندان

پارک‌های جنگلی بسیاری در استان گیلان وجود دارند که برای محافظت از جنگل‌ها و آسیب ندیدن درختان به وجود آمده‌اند. پارک جنگلی ریزه‌مندان نیز برای محافظت از طبیعت بکر و زیبای منطقه تاسیس شده و وسعت آن ۲۰۰ هکتار است. 

این پارک، محلی ایده‌آل برای استراحت و تفریح گردشگران به وجود آمده است. اگر به دنبال گذراندن ساعاتی لذت‌بخش در مکانی خاص و منحصر به فرد در قلب طبیعتی خارق‌العاده هستید، پیشنهاد می‌کنیم حتما از این پارک پرطرفدار و محبوب دیدن کنید!

آبشار رامینه

یکی از آبشارهای بسیار زیبا و پر آب شهر، آبشار رامینه است. برای رسیدن به این آبشار باید از جاده‌ اصلی بالا بروید و در دل جنگل‌ کمی پیاده‌روی کنید تا به یکی از زیباترین آبشارهای ایران برسید.

بام سبز

بر فراز بام سبز شهر، می‌توانید از صومعه‌سرا تا بندر انزلی را زیر پاهای خود حس کنید. این جاذبه گردشگری بی‌نظیر در یک کیلومتری شهر قرار دارد. این منطقه کوهستانی به طرز خارق‌العاده‌ای با گیاهان سرسبز پوشیده شده و خانه‌های روستایی، این جاذبه گردشگری را بیش از پیش تماشایی کرده است.

بام سبز ماسال پوشیده از جنگل ابر

قلعه کول

قلعه کول روی یک تپه سرسبز در روستایی با همین نام، در چند کیلومتری شهر قرار گرفته است. قدمت قلعه کول زیبا به سده دوم و سوم هجری برمی‌گردد، قلعه کول در سال ۱۳۸۶ در آثار ملی ایران ثبت شده است. روستای قلعه کول یا تاس‌کوه در در ۲ کیلومتری جنوب شهر قرار دارد.

برای آشنایی بیشتر پیشنهاد می‌کنیم مقاله جاهای دیدنی ماسال را مطالعه کنید.

مسیر ماسال از رشت

مسافت مسیر رشت تا ماسال حدود ۵۱.۳ کیلومتر است که حدود ۱ ساعت و ۱۱ دقیقه طول می‌کشد.

مشاهده مسیر ماسال از رشت بر روی نقشه

 مسیر تهران به ماسال

برای سفر از تهران، باید ابتدا از کرج به آزاد راه تهران – قزوین بروید. پس از آن از آزاد راه قزوین – رشت به سمت خروجی فومن-سراوان بپیچید تا به این شهر برسید. فاصله تهران تا این منطقه دلربا، بدون احتساب ترافیک، چیزی حدود ۴ ساعت و نیم است‌. اگر قصد استفاده از خودروی شخصی را ندارید، می‌توانید با قطار به رشت بروید و پس از آن با وسایل حمل‌ونقل عمومی خود را به این منطقه برسانید. مسیر تهران تا ماسال حدود ۳۶۳.۷ کیلومتر است.

مشاهده مسیر تهران به ماسال بر روی نقشه

تاریخچه، اقتصاد، فرهنگ و کلیت شهر ماسال در یک نگاه

شهری که امروزه به این نام می‌شناسیم، در گذشته با نام رودکنار شناخته می‌شد و محل تشکیل شنبه بازار کنونی این شهر بوده است. به دلیل وجود همین شنبه بازار، به تدریج آبادی کوچک رودکنار رشد کرد و امروزه این شهرستان به دو بخش مرکزی و شاندرمن و  ۹۴ روستا تقسیم شده است. معنی کلمه این شهر هم، کوه‌وار یا کنار کوه یا دارای کوه است که از کلماتی مانند مسال، مازال و… گرفته شده است.

تعداد زیادی خانه و ویلا بین دو تپه ی پر از درخت

فرهنگ و آداب‌ و‌ رسوم ماسال

اهالی امروزه این منطقه، نوادگان قوم اصیل و کهن تالش هستند و به زبان تالشی صحبت می‌کنند.  گویش تالشی از گویش‌های اصیل ایرانی است که متعلق به گروه شمال غربی زبان‌های ایرانی است. به نظر برخی از صاحب نظران زبان‌شناس، زبان تالشی را باید از دسته زبان های پهلوی اشکانی دانست. زبان تالشی بیشتر از هزار سال قدمت دارد و از یورش و هجوم زبان‌های بیگانه تازی، ترک و مغول دور مانده است.

در این شهر مردان و زنان پابه‌پای هم برای اداره زندگی تلاش می‌کنند و توانی وصف‌ناپذیر در اداره امور مربوط به دامداری و کشاورزی دارند؛ آن‌ها دارای آداب‌و‌رسومی شبیه به سایر بخش‌های گیلان هستند؛ مثلا پیش از شروع ماه مبارک رمضان، خانه را تمیز می‌کنند یا اگر فردی با فرد دیگر قهر باشد، در روزهای این ماه مبارک، مراسم آشتی‌کنان برگزار می‌کنند.

اقتصاد ماسال

در این شهر مثل سایر شهرهای شمالی، عشق به کشاورزی و دامپروری در رگ‌و‌پی اهالی جریان دارد؛ البته که از طریق فروش محصولات لبنی و کشاورزی، امرارمعاش می‌کنند، اما از کارشان هم لذت می‌برند. مردان و زنان محلی صبح‌ به صبح با استشمام مه غلیظ، سرحال می‌شوند و به مرغ و خروس، اردک و بوقلمون، بره و بزهای خود غذا می‌دهند.

از طرفی مردمان این منطقه هنرمندان قهاری نیز هستند. آن‌ها با تولید صنایع‌ دستی بومی و عرضه آن به گردشگران، به رونق اقتصادی منطقه کمک می‌کنند. از دیگر مشاغل رایج این خطه می‌توان به باغداری، زنبورداری و پرورش ماهی اشاره کرد.

صنایع دستی و سوغات ماسال

این منطقه، یکی از مهمترین تولیدکنندگان فرآورده‌های دامی از جمله گوشت قرمز، گوشت مرغ، پنیر، کره، شیر، لر (ترکیبی از شیر و آب پنیر)، ماست، پشم و پوست و … است؛ پرورش زنبور عسل هم در این شهر رایج است. مهمترین محصولات این شهرستان برنج، باقلا، مرکبات، گوجه سبز و سبزیجات است.

نان محلی، نازک کاری و خراطی چوب، دستباف پشمی و شال بافی، جاجیم بافی، البسته محلی، چلنگری و نمد مالی، شال بافی، جوراب بافی، بافت چادر شب، ساخت قاشق های چوبی، قند شکن، قندان، تخت گوشت، دسته داس و تبر و همچنین ساخت داس درو از دیگر مهارت‌های مردم این خطه است.

نان زرین از پرطرفدارترین سوغاتی های شهر است که طعم بسیار لذیذی دارد و معمولا در منطقه ییلاقی پخت و عرضه می‌شود. دوخت شال‌ و انواع چادرهای زیبا، جاجیم بافی، ساخت قاشق‌های چوبی و داس‌های مخصوص درو از هنرهای دستی جالب و متفاوتی است که سبب کسب درآمد مردم محلی شده و سوغاتی‌های گردشگران را نیز فراهم می‌کنند.

برای آشنایی بیشتر مقاله صنایع دستی و سوغات ماسال را مطالعه کنید.

یک نفر در حال بافتن رویه یک کفش چرم

غذاهای محلی ماسال

رستوران‌های محلی بسیاری در گوشه و کنار شهر هستند که غذاهای درجه یک و خوش طعمی سرو می‌کنند. برای دو چندان کردن لذت سفر، غذاهای محلی گیلانی را امتحان کنید. ترکیب سبزیجات محلی با غوره، سیر، مرغ و ماهی طعم‌های بی‌نظیری را خلق می‌کنند که فقط در این منطقه از کشور یافت می‌شوند. 

غذاهایی مثل ماهی مالاتا، کوئی بورانی، لونگی، شوید قرمه، انار مسما، ماهی دودی، فسنجان ماهی، کته کباب و… را می‌توانید در رستوران‌ها امتحان کنید. مطمئن باشید که مزه‌ غذاهای گیلانی تا سال‌های سال زیر دندانتان خواهد ماند.

ظرف غذای پر شده از باقلا و سبزی و تخم مرغ

مراکز خرید ماسال

بازارهای محلی از مهم‌ترین دیدنی‌های این منطقه هستند که گردشگران را به سمت خود جذب می‌کنند. جمعه بازار منطقه شاندرمن، بازاری کاملا سنتی است که اغلب فروشندگان آن بانوان محلی هستند. محصولات مختلفی از جمله تخم‌مرغ محلی، سبزی‌های محلی تروتازه، ماهی و صنایع دستی در این بازار به فروش می‌رسند. گشتن در این بازار حسابی سر کِیف‌تان می‌آورد. 

یکی دیگر از بازارهای محلی شهر، بازار هفتگی آن است که روزهای شنبه بر پا می‌شود. در این بازار نیز می‌توانید محصولات تولیدی ساکنین منطقه را خریداری کنید.

نکات ضروری سفر به ماسال

  • کفش راحتی، ضد آفتاب، کلاه و عینک آفتابی همراه خود داشته باشید.
  • وقت زیادی صرف عکاسی نکنید تا از تماشای این طبیعت سحرانگیز لذت ببرید.
  • یک کیف‌دستی سبک برای گردش روزانه در ییلاق با خود ببرید.
  • وضعیت آب‌و‌هوا را پیش از سفر بررسی کنید.

و در آخر مسئولیت‌مان در قبال حفظ این طبیعت سرسبز و زیبا را فراموش نکنیم.

اقامت در ماسال

 اقامت در این منطقه بسیار راحت است، چون بسته به سلیقه و میزان هزینه‌ای که مایلید برای سفر و اقامت خرج کنید، می‌توانید با اجاره کلبه در ماسال که در دل جنگل و دشت ساخته شده‌اند و با محیط زیست سازگارند، در هزینه‌هایتان صرفه‌جویی کنید.

مردم محلی نیز اکثرا خانه‌هایی دو طبقه دارند. آن‌ها یکی از طبقات را برای اجاره دادن به مسافران آماده می‌کنند. در این منطقه، حتی اگر زیر آسمان شهر هم بخوابید، ستاره‌ها در سکوت شب بهترین سقف دنیا را برایتان می‌سازند. در این زمینه اتاقک می‌تواند به کمک شما بیاید تا هر نوع اقامتگاهی را که دوست دارید، رزرو کنید.

پیشنهاد می‌کنیم اگر زوج هستید و دنبال یک تجربه رمانتیک و عاشقانه می‌گردید، زیباترین کلبه چوبی جنگلی عاشقانه را در سایت اتاقک اجاره کنید و حتما قبل از سفر مقاله برنامه سفر به ماسال اتاقک را مطالعه کنید تا بتوانید برنامه خوبی برای سفر به این شهر بچینید.

اگر قبلا در شهرستان ماسال اقامت داشته‌اید، حتما تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید تا تمام کاربران اتاقک بتوانند از آن استفاده کنند و تصمیم بهتری برای تدارک سفر خود ببینند.

سوالات متداول درباره ماسال

شهر ماسال در کدام استان قرار دارد؟

ماسال در استان گیلان واقع شده است.

جنگل ابر ماسال کجاست؟

جنگل ابر ماسال، در ییلاق اولسبلانگاه قرار دارد.

ماسال در کنار کدام کوه‌ها قرار دارد؟

کوه‌های تالش در اطراف ماسال قرار دارند.

نازنین زارع

صنایع خوندم، چون قرار بود مهندس بشم. اما غرق شدن تو دنیای ادبیات باعث شد از کارخونه و خط تولید دل بِکنم و سر از نوشتن دربیارم. نوشتن از تجربیات سفر، گردش و اقامت از جذاب‌ترین کارهاییه که آدم می‌تونه انجام بده. مارگریت دوراس راست گفته که نوشتن هم‌ردیف آواز خوندنه. همونقدر موزونه و آدم رو غرق در رویای بی‌انتها می‌کنه!

نوشته های مشابه

‫۵ دیدگاه ها

  1. سلام خوش بحالت تون که جاهای خوب زندگی می کنید و لذت میبرید ما در همین جوانی پیر میشیم چون سیستان و بلوچستان شهرستان زابل و بر و لب مرز افغانستان شهر زهک زندگی میکنیم خشک و بیابانی بدون آب برای کشاورزی هوای گرم و طاقت فرسا اینجا حاکمه … ما همه مون افسرده ایم چون مکان تفریحی و زیبا مث شما نداریم مهرداد از زابل

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا