صنایع دستی و سوغات یزد | هنرِ دست اهالی شهر آفتاب

صنایع دستی یزد

یزد سرشار از هنر، تاریخ و شگفتی طبیعت است. این شهر یکی از مقاصد اصلی گردشگران داخلی و خارجی کشور محسوب می‌شود و از سبک و سیاق معماری خانه‌های آن می‌توان به ذوق و هنر اهالی منطقه پی برد. اما ذهن هنرمند و خلاق زنان و مردان یزدی در ساخت و ساز خانه و کاشانه خلاصه نمی‌شود؛ صنایع دستی یزد نیز بسیار موردتوجه گردشگران قرار دارند و توجه هنرشناسان جهان را به این منطقه از کشور جلب کرده‌اند. دست‌سازه‌های هنری در هر شهر می‌توانند نماد و هویت آن منطقه باشند، در معرفی شهر یزد نیز صنایع دستی آن مانند تکه‌ای از این شهر زیبا هستند که هر زمان به آن‌ها نگاه کنیم به یاد روزهای خوش سفر خواهیم افتاد. اگر اهل سوغاتی خریدن آن هم از نوع یزدی هستید، در ادامه با ما همراه باشید تا صنایع دستی و دیگر سوغاتی‌های دیار آتش و آفتاب را با هم مرور کنیم.

برای آشنایی بیشتر مقاله یزد کجاست؟ را مطالعه کنید.

فرش و قالی؛ دست‌باف و اصیل

دار قالی و قالی در حال بافته شدن

فرش‌های دستباف یزدی اصلی‌ترین صنایع دستی این شهر هستند که نیمی از آن‌ها به دست مشتریان خارجی می‌رسند. همچنین ۷۵ درصد از این فرش و قالی‌ها با پشم و باقی آن‌ها با کرک بافته می‌شوند. در بافت این فرش‌ها از طرح و نقش‌های مختلفی مثل گل و ماهی، سردار جنگل، هراتی و کرمانی استفاده می‌شود که از قدیمی‌ترین نقش و نگارهای ایرانی به حساب می‌آیند. حتی اگر قصد خرید این فرش‌های دستباف اصیل و قیمتی را ندارید، در مجموعه بازار سنتی یزد از حجره‌های فرش فروشی دیدن کنید و از تماشای هنر دستِ اهالی شهر لذت ببرید.

ترمه؛ گره ابریشم و پشم

ترمه ترکیبی از ابریشم و پشم

ترمه یکی از زیباترین و جذاب‌ترین سوغاتی‌های یزد است که با ابریشم و کرک و پشم بافته می‌شود. این بافته ظریف مزین به نقش و نگاری زیبا مثل طرح بته‌جقه، شاه عباسی و شاخ گوزنی است.  ترمه یزد انواع مختلفی دارد که شامل شال‌‌های یزدی، رضایی، چارقدی، بندی، محرمات، اتابکی و کشمیری می‌شود. قدمت ترمه بافی در کشور به بیش از ۴۰۰ سال می‌رسد و ریشه‌ای زرتشتی دارد. اگر به دنبال یادگاری اصیل و زیبا هستید، یکی از این ترمه‌های شناسنامه‌دار یزدی را تهیه کنید.

اجاره سوئیت در یزد با بهترین قیمت
  • ۵۰ هزار تومان تخفیف
  • مخصوص کاربران بلاگ
  • کد : OTGBLG50

همین الان رزرو کن!

 

زیلو؛ زیراندازی پنبه‌ای

نام یزد با کویر و آفتاب گره خورده است. به همین خاطر صنایع دستی یزد متناسب با طبیعت منطقه ساخته و پرداخته می‌شوند. زیلو نیز یکی دیگر از محصولات هنری این شهر است که مرغوب‌ترین آن‌ را با نام نفتال می‌شناسند. این زیرانداز پنبه‌ای است و مناسب مناطق کویری بافته می‌شود. امروزه زیلوهای یزد اغلب برای مساجد و حسینیه‌ها کاربرد دارند.

دارایی بافی؛ پارچه‌هایی رنگارنگ در دلِ کویر

دارایی بافی؛ پارچه‌هایی رنگارنگ

دارایی بافی هنری بسیار قدیمی و سنتی در یزد است که قدمت آن به ۸۰۰ سال پیش برمی‌گردد. نام دیگر این هنر ایکات است که در زبان مالایی معنی بستن و گره‌ زدن می‌دهد. در بافت دارایی از ابریشم و نخ‌هایی با رنگ روشن و پر انرژی استفاده می‌شود و این پارچه‌ها را برای بستن بقچه و روانداز به کار می‌برند. جالب است بدانید که در گذشته این پارچه مختص به اشرافیان و ثروتمندان بوده است و آن را در جهیزیه عروس به عنوان سرمایه قرار می‌دادند!

قلم‌زنی؛ طرح و نقش روی فلز

فردبی در حال ایجاد طرح و نقش روی فلز

ظروف قلم‌زنی شده در بازار بزرگ و سنتی یزد با طرح‌ها و نقش‌های مختلفی به فروش می‌رسند. استادکاران یزدی با مهارتی خاص طرح‌های مختلف را روی فلزاتی مثل طلا، نقره، مس و برنج حکاکی می‌کنند.  قلم‌زنی در این شهر قدمتی بسیار طولانی دارد و از عصر هخامنشیان تاکنون زنده نگاه داشته شده است.

کاشی؛ هنر اصیل ایرانی

کاشی کاری زیبا با طرح گل های اسلیمی و زمینه ای آبی رنگ

کاشی‌‌سازی هنری اصیل و چند صد ساله در یزد است که هنردوستان را شگفت‌زده می‌کند. کاشی‌های یزدی انواع مختلفی دارند که شامل شش گوش، یزدی، کاشی کمک، هفت‌رنگ، حاشیه، کمند و… می‌شوند. جلوه کاشی‌های یزدی را می‌توانید در بناهای سطح شهر تماشا کنید.

گیوه بافی؛ پاپوشی مخصوص تابستان

پیر مردی در حال گیوخ بافی گیوه و یک جغت گیوه بافته شده

زنان یزدی مالک هنر گیوه‌بافی در این شهر هستند. گیوه نوعی پاپوش برای فصل گرما است و برای پیاده‌روی‌های طولانی کاربرد دارد. رویه‌ی گیوه‌ها را با نخ پنبه می‌بافند و به کفی متصل می‌کنند. گیوه‌های یزدی را می‌توانید از بازار سنتی شهر تهیه کنید.

سفال و سرامیک؛ ظروفی از خاک کویر

تعدادی ظروف سفالی

عمر سفالگری در ایران و جهان به بیش از ۸ هزار سال می‌رسد. هنری که خاک رس را تبدیل به ظروف کاربردی می‌کند و در آن نقوش مختلف گل و مرغ یا خورشیدخانم را طرح می‌زنند. سفال و سرامیک به دلیل منابع پر و پیمان خاک رس در یزد، همواره موردتوجه بوده‌اند و بازار پر رونقی دارند. یکی از این ظروف کوچک و زیبای سفالی را می‌توانید به عنوان یادگاری از دل کویر یزد، خریداری کرده و با خود به خانه ببرید.

شعربافی و شمد یزدی؛ پارچه‌های مرغوب و با کیفیت

مردی پشت ماشین شعربافی و شمد یزدی

هنر شعربافی، بافتن نوعی پارچه است که با دستگاهی چوبی انجام می‌شود. شَمد نیز نوع دیگری از پارچه است که به‌صورت راه‌راه و چهارخانه تولید می‌شود. پارچه‌ها از بهترین یادگاری‌هایی هستند که می‌توانید به عنوان سوغات و صنایع‌ دستی یزد خریداری کنید.

پارچه‌های زری؛ ابریشم خالص

ماشین و نخ های بافت پارچه‌های زری؛ ابریشم خالص

زری، نوعی پارچه‌ی گرانبها است که از ابریشم خالص تولید می‌شود و قدمت آن به دوره هخامنشیان برمی‌گردد. جالب است بدانید که در حدود ۲ هزار سال پیش، پارچه‌های زری تولید شده در کشور شهرت جهانی داشتند و در آسیا و اروپا دارای مشتریان پروپاقرصی بودند. این پارچه‌های ظریف و گرانبها را به عنوان سوغاتی ارزشمند در سفر به یزد خریداری کنید و برای عزیزانتان هدیه ببرید.

خوراکی‌های خوشمزه یزدی

یک ظرف شیرینی مخصوص به نام باقلوا

اگر شیرینی‌خور هستید، در سفر به یزد با سرزمین شیرینی‌های خوشمزه آشنا خواهید شد! بخش دوم سوغاتی‌های یزد را شیرینی‌های بی‌نظیر آن تشکیل می‌دهند. آوازه این خوشمزه‌های یزدی در جای جای کشور پیچیده است و گردشگران در هنگام بازگشت یکی دو بسته از این شیرینی‌های خوش طعم را تهیه کرده و با خود به خانه می‌برند. در ادامه بیشتر از این شیرینی‌های یزدی صحبت خواهیم کرد.

کیک یزدی

معروف‌ترین سوغات یزد که به دیگر شهرهای کشور نیز راه پیدا کرده است، کیک یزدی است. در این شهر می‌توانید کیک‌ یزدی‌های اصلی و تازه را امتحان کنید و یک جعبه از آن را به عنوان سوغاتی با خود ببرید.

باقلوا

شیرینی باقلوا به شکل لوله ای و تزیین شده با پودر پسته

باقلوا و چای از بهترین عصرانه‌های جهان هستند که طرفداران بسیاری دارند. این خوراکی خوش طعم که از قدیمی‌ترین شیرینی‌های کشور است، در اغلب شهرها پخته می‌شود. اما باقلوای یزدی با دستور پختی ویژه و اندازه‌ای دقیق، لذت فراوانی را به شما هدیه می‌دهد!

قطاب

ظرف پر از شیرینی قطاب تزین شده با غنچه گل سرخ و خلال پسته

قطاب یکی دیگر از شیرینی‌های مخصوص و منحصربه‌فرد یزدی است که از دو لایه تشکیل می‌شود. در لایه داخلی آن هل، شکر و پودر بادام می‌ریزند و لایه بیرونی را با آرد گندم تهیه می‌کنند. در آخر نیز در پودر قند می‌غلتانند و این شیرینی گرد و خوشمزه را آماده‌ی سرو می‌کنند.

پشمک

دو ظرف مسی پر از پشمک بر روی ترمه

پشمک در اصل برای شهر یزد است و در میان کودکان طرفداران فراوانی دارد. در سفر به این شهر برای کوچولوهای‌تان پشمک‌ بخرید تا خاطره سفر به یزد برای همیشه در خاطرشان ثبت شود.

نُقل یزدی

مقداری نقل با طعم گل محمدی

نقل‌های یزدی با مغز بادام، گردو و انواع خشکبار تهیه می‌شوند و بافتی نرم دارند. این نقل‌ها بسیار خوش‌طعم هستند و نوع گردویی آن طرفداران زیادی دارد. نقل‌های یزدی با عطر بهار نارنج، گل محمدی، وانیل، زعفران و… به فروش می‌رسند و در کنار چای و دمنوش عالی می‌شوند!

شیرینی حاجی بادام

مقدری شیرینی حاجی بادام داخل یک سینی

شیرینی حاجی بادام یا حاج بادومی یکی دیگر از شیرینی‌های سنتی یزد است که با ترکیب بادام، آرد، پودر پسته و هل تهیه می‌شود. حاج بادومی‌ها نیز در سطح شهر و بازار سنتی یزد به وفور یافت می‌شوند.

انواع لوز یزدی

لوز، شیرینی به شکل لوزی با طعم و رنگ هامختلف سبز، زرد، کرم و بنفش چیده شده در سینی

لوز، شیرینی به شکل لوزی است که در طعم‌های مختلفی تهیه می‌شود. این شیرینی سنتی یزدی را می‌توان در انواع مختلفی شامل لوز بادامی، لوز بیدمشک، لوز نارگیل و لوز پسته تهیه کرد. اگر در سفر به یزد لوزهای سنتی را امتحان کنید، مشتری دائمی آن‌ها خواهید شد!

نان برنجی

نان برنجی درون ظرف و یک لیوان دمنوش کنار آن

نان برنجی از سوغاتی‌های معروف یزد، کرمانشاه و قزوین است. این شیرینی خوشمزه و معروف از ترکیب آرد برنج، آرد گندم، تخم‌مرغ، هل و گلاب تهیه می‌شود و در انواع ساده و زعفرانی به فروش می‌رسد.

شیرینی پنجره‌ای

شیرینی پنجره‌ای یا خاتون پنجره‌ای یکی از کهن‌ترین شیرینی‌های ایران و یزد است که در سالیان دور، زنان محلی آن را در خانه تهیه می‌کردند. اما امروزه می‌توانید این شیرینی خوشمزه را که از آرد گندم، گلاب، نشاسته و تخم‌مرغ تهیه می‌شود، از شیرینی‌فروشی‌های سنتی در سطح شهر خریداری کنید.

سوهان آردی و خانی

سوهان را به نام قم زده‌اند اما یزد نیز سوهان مخصوص به خود را دارد! این شهر دارای دو نوع سوهان آردی و سوهان خانی است که بسیار خوشمزه و مقوی هستند. حال که سوغات و صنایع دستی یزد را مرور کردیم، در بخش آخر به معرفی بازار و محل خرید این محصولات می‌پردازیم.

سوغات و صنایع دستی یزد را از کجا بخریم؟

بازار خان یزد

در هر گوشه و کنار یزد مغازه‌ها و مراکز خرید سنتی و مدرنی را خواهید دید که انواع سوغاتی‌های این شهر را به مشتریان عرضه می‌کنند. در مجموعه بازار قدیمی شهر یزد بهترین صنایع دستی این شهر را پیدا خواهید کرد. قطاب و باقلوای اصیل یزدی را نیز از فروشگاه حاج خلیفه رهبر واقع در میدان امیر چخماق خریداری کنید. این شهر تاریخی و زیبا، پر از شیرینی‌سراهای با کیفیت است که از جمله آن‌ها می‌توان به شیرینی بهشت یزد در میدان فرهنگ، شیرینی‌سرای سنتی یزد در بلوار جمهوری و عروس کویر در ابتدای بلوار علامه جعفری اشاره کرد. از مرکز خرید ترمه حسینی واقع در خیابان امام خمینی و مغازه ترمه شایسته واقع در میدان آزادی نیز می‌توانید ترمه مرغوب یزدی را تهیه کنید.

نازنین زارع

صنایع خوندم، چون قرار بود مهندس بشم. اما غرق شدن تو دنیای ادبیات باعث شد از کارخونه و خط تولید دل بِکنم و سر از نوشتن دربیارم. نوشتن از تجربیات سفر، گردش و اقامت از جذاب‌ترین کارهاییه که آدم می‌تونه انجام بده. مارگریت دوراس راست گفته که نوشتن هم‌ردیف آواز خوندنه. همونقدر موزونه و آدم رو غرق در رویای بی‌انتها می‌کنه!

نوشته های مشابه

یک دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا