صنایع دستی و سوغات نشتارود | هزار یک هنر مردمان شمالی

نشتارود از جمله شهرهای استان مازندران، در نزدیکی عباس آباد و ۵ کیلومتری شمال شرقی تنکابن واقع شده است. این شهر به دلیل  نزدیک بودن به مناطق سرسبز کوهستانی و سواحل دریای خزر، یک شهر گردشگری و یکی از زیباترین مناطق غرب مازندران به شمار می‌­آید.

برای آشنایی بیشتر مقاله نشتارود کجاست؟ را مطالعه کنید.

نشتارود جاهای دیدنی زیادی دارد. از جمله جاهای دیدنی نشتارود روستای مازوبن، پارک جنگلی خشکه داران، منطقه ییلاقی داغ کوه و… می‌توان نام برد.

صنایع دستی نشتارود

نشتارود، هنرمندان زیادی دارد که آثار فوق‌­العاده­ای را خلق می­کنند؛ به همین دلیل صنایع دستی این شهر بسیار متنوع است. از جمله صنایع دستی نشتارود می توان به موارد زیر اشاره کرد.

چوقا

چوخا یا چوقا یک نوع بالاپوش مردانه بوده که همواره بدون آستین و بدون دکمه بافته می­شود. این نوع پوشش فقط صرف این شهر و استان نیست و در شهرهای دیگر در جنوب غرب ایران نیز یافت می­گردد. چوخا از پشم گوسفند بافته شده و مخصوص مردان است. مردان در تابستان زیر چوخا پیراهن و در زمستان، لباس گرم می­پوشند.

چادر شب

چادر شب یک نوع بافت پارچه­ای زیبا و رنگارنگ محلی است که توسط زنان و دختران مازندرانی بر اساس فرهنگ، آداب و رسوم قدیمی آن­جا بافته می­شود. نام دیگر چادر شب در مازندران لاون است، به چادر شب بافی، لاون بافی نیز می­گویند.
محصول اصلی این چادر با ابریشم مرغوب یا کجین بافته شده اما به دلیل قیمت بسیار بالایی که دارد، امروزه با نخ­‌های پنبه­‌ای محلی آن را می­بافند.
رنگ‌­های به کار رفته در چادر، اغلب قرمز، زرد، نارنجی، آبی، بنفش و رنگ­‌های دیگر بوده و به طور کل از رنگ‌­های شاد و سرزنده استفاده می­شود. چادر شب قدیمی‌ترین صنایع دستی نشتارود و حتی استان مازندران به شمار می‌آید و قدمتی ۲۰۰ ساله دارد.

جاجیم

جاجیم یا جاجم یک نوع زیر­انداز دو رویه بوده که از پارچه کلفت با نخ­‌های رنگارنگ پشمی یا پنبه‌­ای تشکیل شده است. جاجیم‌­ها هیچ پرزی ندارند و به همین دلیل می‌توان از هر دو روی آن استفاده کرد. این پارچه کلفت به عنوان زیرانداز، روانداز و محافظ سرما کاربرد دارد. در قدیم جاجیم را روی کرسی می­انداختند و معتقد بودند این پارچه مناسب­ترین روانداز کرسی است. گاهی اوقات از جاجم به عنوان بالاپوش گرم نیز استفاده می­کنند. مواد اولیه جاجیم پشم بوده و شبیه گلیم است اما تفاوت­‌های زیادی با آن دارد.

کلاه و جوراب پشمی

کلاه و جوراب پشمی از صنایع دستی نشتارود بوده که به وفور در این شهر یافت می­­شود. این نوع کلاه و جوراب از پوشش قدیمی مردم شهر بوده که هنوز پابرجا است و استفاده می­شود.

پوستین کلاه

پوستین کلاه همان کلاه پوستی بوده که از پوست حیوانات مختلف مانند روباه درست می­شده است. امروزه دیگر کلاه پوستی را از پوست طبیعی حیوانات درست نمی‌­کنند و پوستین کلاه با پوست مصنوعی وجود دارد.

محصولات سفالی

محصولات سفالی از محبوب­ترین صنایع دستی و سوغات در همه شهرها به حساب می­آیند و از قدیمی‌­ترین صنایع ایرانی است. در این شهر محصولات سفالی مانند دیگچه، کاسه، بشقاب، لیوان، کوزه، گلدان و دیگر محصولات را می­‌توانید خریداری کنید.

فرش و گلیم

فرش و گلیم در همه شهرهای ایران جزء صنایع دستی محبوب و زیبا به شمار می­آید. در شهر نشتارود فرش‌­ها و گلیم‌­های دست­باف چشم­نوازی وجود دارد که کار دست مردم هنرمند این شهر است.

محصولات بامبو

یکی از صنایع دستی نشتارود که بسیار پرطرفدار بوده و برای مسافران تازگی دارد، محصولات بامبو است. این محصولات شبیه محصولات چوبی هستند اما با گیاه بامبو درست شده­‌اند. خود گیاه بامبو نیز در این شهر به فروش می­رسد.

معرق کاری

معرق­کاری یک اثر هنری است که تکه­‌های ریز چوب، فلز، پارچه و کاشی را در اشکال مختلف و به زیبایی در کنار یکدیگر قرار می­دهند. این هنر بیشتر در اصفهان، تبریز و یزد معروف است، اما در شهر­های شمالی مانند نشتارود نیز رواج دارد. معروف­‌ترین انواع معرق، معرق­کاری بر روی چوب و کاشی است.

نمد مالی

نمدمالی هنر بسیار قدیمی بوده که در آن با استفاده از الیاف پشمی و آب محصولاتی مانند کلاه و فرش را تولید می­کنند. نمد محصولی نیست که بافته شود و فقط با فشاری که توسط دست و پا به الیاف و آب وارد می‌­شود، شکل می­گیرد.

پارچه بافی

پارچه­‌بافی از صنایع قدیمی استان مازندران بوده و یکی از صنایع دستی نشتارود نیز به حساب می­آید. با استفاده از پارچه­‌هایی که تولید ­شده، لباس‌­های نخی، ابریشمی و پشمی دوخته می­شود.

محصولات حصیری

حصیربافی از محبوب­‌ترین صنایع دستی استان مازندران مخصوصا در غرب آن یعنی نشتارود است. این محصولات از ابتدای شهر توجه مسافران را به خود جلب کرده و جزء اولین خرید آن­‌ها به حساب می­آید. برای حصیربافی از گیاهانی مثل نی، گاله و واش استفاده می­شود و معروف­‌ترین محصولات آن کلاه، سبد و زیرانداز است.

لاک تراشی

لاک­تراشی هنری است که به وسیله آن لوازمی مانند ملاقه، قاشق و دیگر لوازم را از چوب می‌­سازند. این هنر امروزه بیشتر در روستاهای مازندران رواج دارد، اما در شهرهای آن نیز به عنوان صنایع دستی به فروش می­رسند.

کنده کاری روی چوب

در مازندران به دلیل انبوه جنگل­‌هایی که وجود دارد، محصولات چوبی زیادی وجود دارد. یکی از هنرهای مربوط به چوب، کنده­کاری روی چوب است. معمولا از چوب­‌های گردو، راش و افرا برای این کار استفاده می­‌شود.

سوغاتی نشتارود

علاوه بر صنایع دستی نشتارود، سوغاتی‌­های نشتارود نیز بسیار معروف هستند. سوغاتی‌­های این شهر شامل برنج، عسل، خشکبار، ماهی و چای می‌­شود. یکی از سوغاتی­‌های لذیذ و خوشمزه نشتارود، شیرینی آغوزنون است. آغوزنون از شیرینی‌های سنتی مازندران بوده که برای شب یلدا آن را درست می­کنند. این شیرینی به دو صورت تهیه می‌­شود؛ کنجدی و خام. به نوع خام آن، پیس گنده می­‌گویند.

کدام یک از صنایع دستی نشتارود ارزش خرید دارد؟

صنایع دستی نشتارود به دلیل مردمان هنرمند این دیار بسیار متنوع و جذاب است. از صنایع دستی این شهر می‌توان به محصولات حصیری، قالی بافی، جاجیم، چوخا، چادر شب و محصولات دیگر اشاره کرد. همه این محصولات به دلیل این­که کار و هنر دست هستند، قیمت بالایی دارند. انتخاب از بین این محصولات یک امر کاملا سلیقه­ای بوده و به علاقه شما بستگی دارد.