مکانی مرموز، دیدنی، مملو از آثار تاریخی، شهری برای گردشگران ماجراجو، این شهر جایی نیست جز اردستان! اردستان جاذبههای رمزآلودی را در خود جای داده و محبوبیت زیادی میان مسافران به دست آورده است. در این مقاله با معرفی اردستان یک گزینهی دیگر برای سفر پیش رویتان میگذاریم. اصلا میدانید اردستان در کدام استان است؟ در کجای خاک ایران قرار دارد؟ اگر نمیدانید نگران نباشید، کافیست همراه ما بیایید.
اردستان کجاست؟
اردستان شهری تاریخی در استان اصفهان است که در ۱۵۲ کیلومتری شمال شرق شهر اصفهان قرار دارد. مساحت این شهر حدود ۱۱.۵۹۱ کیلومتر مربع است. گردشگران زیادی سالانه برای بازدید از جاذبههای تاریخی به این شهر سفر میکنند؛ اگر شما هم به تماشای آثار تاریخی به جا مانده از گذشتههای دور علاقه دارید، اردستان میتواند مقصد مناسبی برای شما باشد. برای آشنایی بیشتر با جاذبهها، فرهنگ و تاریخچه این شهر ادامه این مقاله را از دست ندهید.
تاریخچه اردستان
بنابر روایات به دست آمده کلمهی اردستان از دو بخش «ارد» یعنی مرد خشمگین و «ستان» به معنی مکان، تشکیل شده است؛ بنابراین معنی اردستان یعنی سرزمین مردان خشمگین و البته غیور. برخی دیگر این شهر را به پدر پهلوان رستم، یعنی سام نسبت میدهند و معنی اردستان را تحریف شده کلمهی «ارگدستان» و سپس «ارگستان» میدانند. شهر اردستان در دوران اشکانیان، پایتخت اردوان چهارم بوده است. بنیانگذار پادشاهی ساسانی یعنی اردشیر اول، آتشکدهای برای زرتشتیان اردستان بنا کرد. اردستان در دوران آل بویه مرکز فرمانروایی حاکم دیلمانان بوده و در دوران صفوی نیز از شهرهای مهم و آباد کشور شناخته میشد. مردم اردستان در طول تاریخ به شجاعت و غیرت شناخته میشدند و در برابر کشتار افغانها نیز مقاومت و پایداری زیادی نشان دادند. در دوران حکومت ناصرالدین شاه اردستان از جایگاه خوب و آرامی برخوردار بود اما پس از کشته شدن او ناامن شد.
فرهنگ و آداب و رسوم اردستان
فرهنگ، آداب و رسوم، زبان و حتی اخلاق مردم اردستان، نشانه اصیل بودن آنهاست. اردستانیها نژاد ایرانی و آریایی اصیل دارند و زبان آنها نیز اوستایی است. زبان اوستایی، از سالهای خیلی دور در این شهر به جای مانده و منشعبی از زبان فارسی قدیم است. اردستانیها در گویش محلی خود به اردستان ارسون، اردستون اسوم و اسون میگویند.
همانطور که گفتیم مردم اردستان به غیور بودن مشهورند، آنها مردمانی زحمتکش، بردبار، سنتگرا و پایبند به اصول اخلاقی هستند. مسافرانی که به این شهر سفر میکنند میگویند که مردم این شهر همگی بر روی پای خود میایستند و به هیچکس متکی نیستند، حتی اگر درآمد آنها به اندازه نیازهای زندگیشان نباشد، قانع هستند و ترجیح میدهند نان عرق جبین خود را بخورند. آنها هرگز از هیچ مسئولیتی شانه خالی نمیکنند.
رسم جالبی در این شهر وجود دارد که طبق آن به شغال جگر یا هرچیز دیگری باج میدهند تا باغهایشان از آسیب در امان باشد.
بسیاری از اصطلاحات و یا اعتقادات ایرانیان از مردم اردستان سرچشمه میگیرد که چند نمونه از آنها را ذکر میکنیم:
- آب خوش از گلویش پایین نرفت
- اجاق کور
- از دماغ فیل افتاده
- الم شنگه راه انداختن
- شلم شوروا
- اگر کف دست کسی بخارد، پول به او میرسد
- اگر یک لنگه کفش روی دیگری سوار شود، صاحب کفش به مسافرت میرود
- اگر کسی آب روی گربه یا سگ بپاشد دستش زگیل میزند
شهرها و روستاهای اردستان
اردستان که تابع استان اصفهان است، خود پنج دهستان دارد که هرکدام شامل روستاها و مزارع هستند. روستای مهاباد، بغم، کچومثقال، تلکآباد و نیستان پنج مرکز اصلی روستاهای این شهر هستند. مهاباد اردستان خود دارای جاذبهها و مکانهای دیدنی بسیاری است که پیشنهاد میکنیم اگر در سفر خود وقت اضافه داشتید، حتما از مکانهای دیدنی مهاباد نیز دیدن کنید.
اقتصاد اردستان
اردستان معادنی از گونه عالی منگنز دارد که به دلیل ناخالصی بسیار ناچیز، ارزشمند است؛ به همین دلیل بخشی از اقتصاد اردستان توسط معادن منگنز آن تامین میشود. کشاورزی در این منطقه بیشتر به صورت دیمی رواج دارد. برخی از مردم اردستان به دامداری، باغداری و تولید صنایع دستی نیز مشغول هستند. وجود شرکتهای تعاونی و تولیدی فرش دستباف و همچنین شرکت تعاونی فولاد کویر در این شهر برای بسیاری از ساکنان منطقه اشتغالزایی کرده است.
وجود آثار تاریخی فراوان در اقتصاد اردستان نیز بیتاثیر نیست، زیرا باعث افزایش حضور گردشگران و همچنین درآمدزایی بسیاری از افراد میشود. شغلهایی مانند تولید صنایع دستی، ساخت و اجاره اقامتگاه در اردستان از حضور گردشگران در این منطقه سرچشمه میگیرد.
آب و هوای اردستان
اردستان در مرکز کشور عزیزمان واقع شده و منطقهای کویری به حساب میآید. این شهر از نظر پوشش گیاهی فقیر است، به همین دلیل آب و هوای گرم و خشکی دارد. وجود خاک سنگلاخی، شنزار و نمکزارهای فراوان در اردستان، باعث تبخیر بالا و بارندگی کم در این منطقه میشود.
بهترین زمان سفر به اردستان
قبل از هرچیزی باید به شما بگوییم که دور سفر به اردستان در تابستان را خط بکشید، به خصوص اگر آب و هوای محل زندگی شما کویری، گرم و خشک نیست، آب و هوای این منطقه در تابستان شما را کلافه خواهد کرد. بهترین زمان سفر به اردستان فصلهای پاییز و زمستان هستند. این منطقه در ماه دی و بهمن کمترین دما را دارد، بنابراین این دو ماه زمان مناسبی هستند که کولهبار سفر خود را برای بازدید از اردستان ببندید و از آثار تاریخی فراوان و رمزآلود آن لذت ببرید.
- ۵۰ هزار تومان تخفیف
- مخصوص کاربران بلاگ
- کد : OTGBLG50
همین الان رزرو کن!
جاهای دیدنی اردستان
بسیار خب، رسیدیم به بخش جذاب ماجرا. گشتوگذار در جاذبههای دیدنی این شهر تاریخی میتواند اوقاتی بهیادماندنی برایتان رقم بزند. اگر برای آشنایی با این جاذبههای رمزآلود و مرموز آماده هستید، بیایید تا همراه یکدیگر این ماجراجویی را آغاز کنیم.
منطقه حفاظت شده کهیاز
اگر در سفر خود به اردستان به اندازه کافی از آثار تاریخی بازدید کردید و دلتان میخواهد کمی به دیدنیهای طبیعی بروید، منتظر چه هستید؟ هرچه سریعتر خود را به منطقه حفاظت شده کهیاز برسانید. کهیاز منطقهای آرام و امن برای زندگی جانوران مختلف است به طوری که انواع جانورانی چون پلنگ، آهو، قوچ، گرگ، کفتار و قوچ را میتوان در آن پیدا کرد. اگر میخواهید حال و هوای خود را با تماشای گیاهان بوتهای و گلهای منحصربهفرد عوض کنید، حتما سری به کهیاز بزنید.
مسجد جامع اردستان
مسجد جامع اردستان از معماری خاص و بینظیری برخوردار است، به طوری که وقتی در فضای آن قرار میگیرید حسوحال مثبت آن را در بند بند وجودتان حس میکنید. معماری این مسجد شباهت زیادی با مسجد جامع اصفهان دارد و هردو از سبک رازی پیروی میکنند. این مکان در گذشته آتشکده زرتشتیان اردستان بوده و پس از پیدایش اسلام در اردستان آن را تبدیل به مسجد کردند. جالب است بدانید این مسجد، اولین مسجد دوطبقه در تاریخ اسلام است.
قنات مون
در گذشته قناتها در مناطق کویری بنا میشدند تا آب چشمه را به مناطق مختلف انتقال دهند. دلیل احداث قناتها در زیر خاک این است که آب آنها بر اثر تبخیر از بین نرود. اکثر قناتهای ساخته شده از زمانهای گذشته تا کنون خشک شدهاند، اما قنات مون همچنان پرآب و جاری است. عمر این قنات به دوران اشکانیان و ساسانیان بازمیگردد و عمق چاه مادر آن به ۳۰ متر میرسد. این شاهکار ایرانیان در گذشته و بدون هیچ امکاناتی ساخته شده و واقعا تحسین برانگیز است! هنگام بازدید از این اثر تاریخی، حتما از آب خوش طعم و شیرین آن بنوشید و لذت ببرید.
آتشکده مهراردشیر اردستان
یکی از آتشکدههای زرتشتیان اردستان، آتشکده مهراردشیر است که قدمت آن به دوران ساسانیان برمیگردد. متاسفانه این آتشکده طی سالهای طولانی بدون مراقبت و بازسازی رها شده است؛ شاید دلیل این امر محل قرارگیری آن است. برای رسیدن به آتشکده مهراردشیر باید مسیری طولانی را پیادهروی کنید تا به ارتفاعات برسید، اما پس از رسیدن به آن به چشمانداز زیبایی از شهر برمیخورید که تماشای آن لذتبخش است.
کاخ سرخان آباد اردستان
قدمت این کاخ زیبا به دوران قاجار و ناصرالدین شاه بازمیگردد. معماری منحصربهفرد و تماشایی کاخ سرخان آباد شما را وادار میکند تا هنگام سفر به اردستان، بازدید از این مکان را در اولویت خود قرار دهید. هنگام ورود به حیاط باصفای این کاخ، یک استخر آب بزرگ به چشم میخورد که اطراف آن با گلدانهای سفالی قدیمی تزئین شده و زیبایی چشمگیری به آن بخشیده است. تزئینات تجملاتی این کاخ مبنی بر این است که ساکنین آن در گذشته جزو طبقه اشرافی جامعه بودهاند. معماری کاخ سرخان آباد اردستان شباهت زیادی به چهلستون اصفهان دارد.
قلعه سنگ بست زواره
قلعه سنگ بست زواره که در دوران سلجوقیان ساخته شده، بعد از قلعه الموت قزوین، بزرگترین قلعه ایران است. ارتفاع دیوارهای این قلعه به ۱۲ متر میرسد و با استفاده از خشت خام، خاک و سنگ ساخته شده است. وجود خاک و سنگ در این باعث مقاومت بالای آن شدهاند. در زمانهای دور این قلعه کاربرد نظامی داشته اما اگر سری به آن بزنید متوجه بخش مسکونی، اصطبل، قراولخانه و برج دیدبانی آن نیز خواهید شد. بازدید از این قلعه حسوحال مرموزی به گردشگران میبخشد و آنها را به سالهای بسیار دور در ایران باستان میبرد.
بازار آجری زواره
معماری مخروطی شکل و دیدنی سقف این بازار، آن را به یک اثر دیدنی تبدیل کرده است. در زمانهای گذشته در دوطرف این بازار کاروانسرا وجود داشته اما امروزه یکی از آنها تخریب شده و فقط امکان بازدید از یک کاروانسرا وجود دارد. متاسفانه این بازار برخلاف بسیاری از بازارهای تاریخی ایران راکد مانده و در آن دادوستد انجام نمیشود، اما طبق گفته مسئولان به زودی شاهد بازسازی و احیای آن خواهیم بود.
مقبره امیر اویس
مزار یکی از سرداران عصر اسماعیل صفوی، یعنی امیر اویس در روستای مهاباد اردستان قرار گرفته است. نقشها و اشعار زیبایی از جامی، سعدی و حافظ روی سنگ مزار این مرد بزرگ حک شده و ظاهری منحصربهفرد به آن بخشیدهاند. مردم اردستان به این بنا سنگ سفید میگویند، زیرا این سنگ مرمر در نور آفتاب همچون نقره میدرخشد. یک راهروی طاقدار، دوربنایی با پلکان دورانی و اتاقی گنبدی شکل در این منطقه وجود دارند که نشاندهنده شاهکارهای دوران صفوی هستند.
آستان مبارکه زینبیه
آستان مبارکه زینبیه در روستای ارزنان اردستان واقع شده است؛ روستایی که زمانی محل سکونت یکی از خواهران امام رضا و همچنین دختران امام موسی کاظم بوده است. مقبرهی این بانو امروزه با نام آستان مبارکه زینبیه شناخته میشود و به یکی از جاذبههای مذهبی اردستان تبدیل شده است. منارهای بلند و یک استخر نسبتا بزرگ در این منطقه وجود دارند که آن را به یک مکان باشکوه تبدیل کردهاند. اگر خود یا یکی از همسفرانتان به مکانهای مذهبی علاقه دارید، زیارت این مکان را جزو برنامههای سفرتان قرار دهید.
منطقه شکار ممنوع خارو
به عنوان آخرین جاذبهی دیدنی اردستان، تصمیم داریم یک جاذبه طبیعی و بکر را به شما معرفی کنیم. منطقه شکار ممنوع خارو با مساحت صدهزار هکتاری، زیستگاه جانوران بسیار زیادی است. در زمانهای گذشته گلههای گورهخر توسط افراد منطقه به چشم میخورد، اما متاسفانه خیلی وقت است که دیگر گزارشی مبنی بر وجود این جانوران دوستداشتنی در این منطقه به دست نیامده. جانوران دیگری چون جیبر، قوچ، یوزپلنگ، بز و میچ نیز در این منطقه زندگی میکنند.
سوغات و صنایع دستی اردستان
بیایید کمی درباره سوغات و صنایع دستی اردستان صحبت کنیم تا هنگام بازگشت از این سفر یادوارهای به همراه خود داشته باشید. مردم اردستان به نان نگاه مقدس و ویژهای دارند، به طوری که در گذشته اغلب نانواها خانم و از شخصیت اجتماعی خاصی برخوردار بودند. نان قپی و نان خشکه از پرطرفدارترین سوغات اردستان هستند. نان خشکه که به آن خشکه پز نیز میگویند، به عنوان سوغات منحصربهفرد اردستان شناخته میشود. دومین سوغات اردستان انواع مختلف ماست است. ماست در اردستان از تنوع بالایی برخوردار است و میتوانید انواع ماست مخلوط شده با نعنا و سبزیهای معطر، ماست کیسهای و دبهای را از این شهر تهیه کنید. انار نیز یکی از معروفترین میوههای اردستان و همچنین یک سوغاتی خوشمزه، آبدار و مفید است. انجیر و ترخون دو سوغات خوشمزه دیگر اردستان هستند که مرغوبترین آنها را میتوانید در این شهر پیدا کرده و به دیار خود ببرید.
اردستان سابقه بسیار نیکویی در تولید صنایع دستی دارد. هنرهای دستی این شهر بیشتر توسط پنجههای هنرمند زنان و دختران خلق میشود. جاجیم بافی، فرش بافی، گلیم بافی، شال بافی، خیمه، چادر، دستکش و کلاه از اصلیترین صنایع دستی این منطقه هستند. فرش بافی و گلیم بافی نقش مهمی در اقتصاد این منطقه ایفا میکنند.
برای آشنایی بیشتر مقاله صنایع دستی و سوغات اردستان را مطالعه کنید
غذاهای محلی اردستان
آشنایی با عادات غذایی و غذاهای موردعلاقه مردم شهری که به آن سفر میکنید، میتواند جذاب باشد. برخی از غذاهای محلی اردستان با غذاهای اصیل اصفهانی مشترکاند، مانند کاچی و اشکنه. برخی دیگر نیز از زمانهای بسیار دور در این شهرستان پخته میشدند و همچنان جزو غذاهای محلی این منطقه باقی ماندهاند. مهمترین غذاهای محلی اردستان به صورت زیر هستند:
- کاچی
- نون کوفته
- اشکنه
- کرکره
- نون قیلیفی
- قرمه
- سوروک
رستورانهای اردستان
پس از آشنایی با غذاهای محلی اردستان، احتما حسابی دلتان هوای غذاهای خوشمزه این منطقه را کرده. با معرفی رستورانهای اردستان به شما کمک میکنیم تا بتوانید انواع غذاهای خوشمزه محلی، سنتی و ایرانی را در این رستورانها نوش جان کنید. ممکن است در سفر خود وقت کافی برای آشپزی نداشته باشید، اما جای نگرانی نیست، کافیست به یکی از این رستورانها مراجعه کنید.
رستوران گلخانه اردستان
برخلاف تصورتان درباره رستورانهای بین راهی، رستوران گلخانه اردستان یک رستوران بین راهی با کیفیت بسیار بالا محسوب میشود. انواع جوجه با استخوان و بدون استخوان را میتوانید در این مکان نوش جان کنید. در این رستوران خبری از برنج نیست و جوجه به همراه دورچین و یک نان کنجدی خوشمزه سرو میشود. بعد از سرو غذا از شما با یک سینی چای دارچینی دبش پذیرایی میشود.
آدرس رستوران گلخانه اردستان: استان اصفهان، اردستان، مهاباد- اردستان
شماره تماس: ۰۹۱۳۱۶۲۹۴۵۷
رستوران الماس شرق اردستان
به شما پیشنهاد میکنیم سری به رستوران الماس شرق اردستان که در کمربندی این شهرستان قرار گرفته بزنید و غذاهای خوشمزه آن را امتحان کنید، از این تصمیم پشیمان نخواهید شد. هر غذای ایرانی که دلتان بخواهد میتوانید سفارش دهید و از مزه خوب آن لذت ببرید.
آدرس رستوران الماس شرق اردستان: استان اصفهان، اردستان، جاده کمربندی
شماره تماس: ۰۳۱۵۴۲۴۷۰۷۹
رستوران باغ بهشت اردستان
اگر میخواهید تنوع بیشتری از غذاهای ایرانی را در اختیار داشته باشید، رستوران باغ بهشت اردستان مکان مناسبی است. در منوی این رستوران شیشلیک، جوجه سلطنتی، کوبیده، دیزی و … به همراه برنج وجود دارد.
آدرس رستوران باغ بهشت اردستان: اردستان، خیابان کاوه، خیابان کاوه دهم، خیابان آتش نشانی
شماره تماس: ۰۹۱۳۳۶۳۶۹۶۱
اقامت در اردستان
با اجاره روزانه خانه و سوئیت در اردستان می توانید در آرامش سفری امن و به یادماندنی تجربه کنید. اقامتگاههای اردستان معمولا محیطی با تزئینات سنتی و معماری ایرانی دارند که در کنار رنگهای زیبای به کار رفته در ساختمان، ظاهر دلنشین و آرامشبخشی ایجاد میکنند. این اقامتگاهها محیطی دوستانه در فضای آزاد برای گپ و گفتهای شبانه نیز فراهم کردند تا اوقاتی لذتبخش برای مسافران رقم بزنند. میتوانید در اتاقک تصاویر انواع اقامتگاههای اردستان را ببینید و با توجه به بودجه مدنظر خود، بهترین اقامتگاه ممکن را رزرو کنید.
راههای دسترسی به اردستان
اگر میخواهید با ماشین شخصی از تهران به اردستان سفر کنید، باید مسیر ۳۶۴ کیلومتری را طی کنید که حدود ۴ ساعت زمان میبرد. امکان سفر با اتوبوس نیز از تمام نقاط ایران به این شهر وجود دارد، اما اگر بخواهید با قطار خود را به این منطقه برسانید باید ابتدا به زواره بروید و سپس خود را به اردستان برسانید. فاصله اردستان تا برخی از دیگر نقاط ایران به این شکل است:
- فاصله اردستان تا میبد: ۲۱۴ کیلومتر
- فاصله اردستان تا کرمان: ۶۳۰ کیلومتر
- فاصله اردستان تا قم: ۲۳۰ کیلومتر
- فاصله اردستان تا اصفهان: ۱۵۲ کیلومتر
نکاتی که در سفر به اردستان باید بدانید
همانطور که گفتیم اردستان مانند دیگر نقاط کویری ایران آبوهوای بسیار گرم و خشکی دارد که سفر در تابستان را غیرممکن میسازد. ممکن است گرمای فصل بهار اردستان نیز برای شما غیرقابل تحمل باشد، به همین دلیل بهتر است در صورتی که در روزهای گرم اردستان به بیرون از خانه یا اقامتگاه میروید، یک بطری شربت خاکشیر، عرق بیدمشک، سکنجبین یا تخم شربتی به همراه خود داشته باشید و از آن بنوشید. این کار به شما کمک میکند گرما برایتان قابل تحمل و همچنین عطشتان رفع شود.
سوالات متداول درباره اردستان
اردستان کجاست؟
اردستان شهری تاریخی در استان اصفهان است که در ۱۵۲ کیلومتری شمال شرق شهر اصفهان قرار دارد.
بهترین زمان سفر به اردستان کی است؟
بهترین زمان سفر به اردستان فصل پاییز و زمستان به خصوص ماههای دی و بهمن است.
معروفترین جاهای دیدنی اردستان کداماند؟
معروفترین دیدنیهای اردستان قلعه سنگ بست زواره، مسجد جامع اردستان، منطقه حفاظت شده کهیاز، مقبره امیر اویس و کاخ سرخان آباد اردستان هستند.
معروفترین رستورانهای اردستان کداماند؟
رستوران الماس شرق، رستوران گلخانه و رستوران باغ بهشت.
چطور به اردستان برویم؟
از هر نقطه ایران میتوانید با اتوبوس به اردستان سفر کنید. با قطار نیز میتوانید خود را به زواره و سپس با تاکسی یا اتوبوس به اردستان برسانید.
اردستانی از قوم پارت هستند و در زمان پادشاهان اشکانی که به انها ارد گفته بنا شده اردهای اشکانی علاوه بر اردستان شهرهای اردکان و اردجان و اردبیل بنیانگذاری نموده
اردستانی از قوم پارت هستند و در زمان پادشاهان اشکانی که به انها ارد گفته بنا شده اردهای اشکانی علاوه بر اردستان شهرهای اردکان و اردجان و اردبیل بنیانگذاری نموده
سلام
ماکه اردسونی هستیم کشاورزی دیم جایی ندیدیم ،
اون عکس امامزاده هم اقا علی عباسه یحتمل
سلام …ضمن تشکر، برخی مطالب که آوردید نیازمند ارائه رفرنس هستند… مثلا اینکه این عبارات، مثل ها… ریشه در این منطقه دارند نیازمند رفرنس دهی هستند…
ای کاش کم آبی دست از سر ایران زمین بردارد
تا بیشتر گردشگران عزیز بتوانند از روستا های کوهستانی شهرستان اردستان مانند ورازان. بابا احمد. گزستان. ونین بازدید کنند در زمان نه چندان دور .روستای کوچکی بنام آب ایر وجود داشت که آب چشمه این قریه برای بیماری های پوستی فوق العاده بود ساکنین این قریه مهاجرت کردند ودهکده هم بعلت کم آبی مخروبه شده
سلام . اطلاعات خوبی بود . لیکن بهتر بود از شهر زواره در فاصله ۹ کیلومتری اردستان بیشتر مطلب مینوشتید . از جمله مسجد جامع زواره که اولین مسجد چهار ایوانی جهان اسلام است با قدمت یک هزار سال و مناره یکهزار ساله زواره که بعد از منار ساوه دومین منار کتیبه دار ایران است و …..
رستوران گلخانه فوق العاده بد بود.جوجه کباب بوی ضخم میداد،گوجه کبابی ندادن،روی میزها کثیف وپرخاک،محیطش اصلا بهداشتی نبود
سلام خیلی اطلاعات دقیق و درستی بود فقط در قسمت روستاها ، روستای کچومثقال صحیح هست نه کچومتفال . 🙏
ممنون از شما اصلاح شد