جنگلها ریههای زمین هستند. آنها میلیونها سال دوام آوردهاند و هنوز هم الهامبخش و پر از شگفتیاند. هر جا که جنگلی زنده است، میتوان ریشههای حیات را پیدا کرد و از مسیر آن به آغاز هستی نگریست. پارک ملی یا همان جنگل گلستان نیز یکی از زیباترین و خاصترین جنگلهای ایران است.
پهنهای سبز، با بیش از ۹۰ هزار کیلومتر وسعت که خانه گیاهان و حیوانات بسیاری است. این جنگل آنقدر مهم بوده که بهعنوان اولین پارک ملی سرزمینمان ثبت شده و یونسکو نیز آن را در فهرست ذخیرهگاههای زیستکره، طبقهبندی کرده است. در این مقاله از اتاقک، بیشتر درباره این جنگل زیبا برایتان گفتهایم.
جنگل گلستان کجاست؟
جنگل گلستان که یکی از ذخیرهگاههای مهم ایران و جهان است، در شرق استان گلستان و غرب استان خراسان شمالی، واقع شده است. از آنجا که این منطقه بسیار وسیع است، میتوانیم طیف گستردهای از آبوهوا را در این جنگل شاهد باشیم. از زمینهای نیمه خشک تا پوشش گیاه انبوه، چهره متنوع جنگل گلستان را شکل داده است. از سوی دیگر، ارتفاع در جنگل گلستان از پایینترین سطح تا ۲۰۰۰ متر، بالا میرود.
این تنوع ارتفاعی و تغییرات فشار هوا، گیاهان و جانوران گوناگونی را در جنگل گلستان پناه داده است. بهطوری که اگر عاشق محیطزیست و حیاتوحش باشید، بیشک از دیدن تنوع گونهها، حیرتزده خواهید شد. اما اگر بخواهیم از منظر تاریخی نیز به این جنگل نگاهی کنیم، اطلاعات بسیار جالبی وجود دارد. از جمله آنکه از سال ۱۳۳۶ تا سال ۱۳۵۳، بارها نام این جنگل تغییر کرد و الحاقاتی نیز به آن افزوده شد. تا آنکه در سال ۱۳۵۴ بهعنوان پارک ملی ثبت و بعد هم بهعنوان ذخیرهگاه زیستکره، به یونسکو معرفی شد.
حدود ۳ سال بعد، داخل پارک مجدد به دو منطقه مجزا تقسیم شد و حالا هم پارک ملی گلستان به قسمتی گفته میشود که تحت حفاظت سازمان محیطزیست است. داستانهای پارک گلستان در اینجا تمام نشده است! در سال ۱۳۸۷، سازمان میراث فرهنگی نیز جنگل گلستان را بهعنوان اثر ملی ثبت کرد تا بیش از پیش از آن حفاظت شود. ضمنا اگر میخواهید درباره جاذبههای شهر زیبا گرگان بیشتر بدانید، مقاله جاهای دیدنی گرگان را بخوانید.
ذخیرهگاه زیستکره چیست؟
در سال ۱۹۷۱، سازمان جهانی یونسکو تصمیم گرفت مناظقی در کره زمین را بهعنوان ذخیرهگاه زیستکره اعلام کند. این سرزمینها دارای ارزش طبیعی بسیاری هستند و میتوانند فضای مناسبی برای پژوهش و نگهداری از گونههای خاص فراهم آورند. در منطقهای که بهعنوان ذخیرهگاه زیستکره طبقهبندی شده است، نباید فعالیتهای تخریبی و برگشتناپذیر انجام شود.
این مناطق که حالا در ۱۰۷ کشور پیدا میشوند و تعدادشان به بیش از ۵۵۰ مورد رسیده است، تحت حفاظت بینالمللی و دارای ارزشهای جهانی هستند. علاوهبر جنگل گلستان، دشتهای ارژن و پریشان در استان فارس، ارسباران در آذربایجان شرقی، گنو و حرا در هرمزگان، دشت کویر، دریاچه ارومیه، میانکاله، دشت توران، زیستگاه دنا، تنگصیاد و سبزکوه در چهارمحالوبختیاری، اراضی وسیع هامون و کپهداغ در خراسان شمالی نیز، ذخیرهگاه زیستکره هستند.
حیاتوحش و گیاهان پارک ملی گلستان
در این پارک ملی حدود ۱۳۵۰ گونه گیاهی و ۳۰۲ گونه جانوری وجود دارد. حیوانات مختلفی مانند آهو، قوچ، بز، یوزپلنگ، پلنگ و خرس قهوهای در آنجا زندگی میکنند. شما همچنین میتوانید گوزن، بز کوهی، مرال، گربهجنگلی و روباه قرمز را هم در پارک ملی گلستان ببینید. درواقع اگر بخواهیم خلاصه کنیم، بسیاری از پستاندارانی که در تمام ایران زندگی میکنند را میتوانید یکجا در این پارک ملی پیدا کنید.
پرندهها را دوست دارید؟ گونههای زیبا و آوازخوان بسیاری مانند دارکوب سیاه، بلبل، بلدرچین و کبک نیز در این جنگل دیده میشوند که با یک دوربین دوچشمی، میتوانید شکوه آنها را بهتر درک کنید.
پوشش گیاهی این پارک را نیز نمیتوان نادیده گرفت. گونههای گیاهی شامل بلوط، صنوبر، انجیر، توت، آزالیا، گردو، زالزالک، توتسیاه، گوجهفرنگی، گردو، تمشک، انار، گلابی را میتوانید ببینید و اگر میوهها را میشناسید، طعم آنها را نیز بچشید. یکی از خاصترین و زیباترین گیاهان این جنگل، گونهای بهنام درخت انجیلی است. انجیلی یا درخت چوبآهن، گونهای بسیار مهم است که علاوهبر ایران در مناطق محدودی روییده است. برگهای انجیلی هرکدام به رنگی خاص درمیآیند و شکل خاص ریشههای این درخت، آنرا بینظیر کرده است.
جاذبهها و امکانات جنگل گلستان
مناظر جذاب پارک ملی گلستان محدود به حیوانات و گیاهان نیست. این جنگل پر از چشمهها، آبشارهای زیبا و رودخانههای خروشان است. اگر کوهنورد هستید، پیشنهاد میکنیم از کوههای شقایق، تنگگل، یکه قدم و قرهقشلاقی دیدن کنید. علاوهبر اینها، کوه بیلی که یکی از قلههای دیدنی پارک گلستان است، چشمانداز منحصربهفردی را برایتان نمایان خواهد کرد. در بالای این قله میتوانید زیبایی دیوارههای صخرهای متفاوتی را ببینید.
در پارک ملی گلستان شما این شانس را دارید که یکی از بلندترین آبشارهای ایران را هم ببینید. این آبشار اوچر نام دارد و ارتفاع آن به حدود ۱۱۰ متر میرسد. در نزدیکی اوچر میتوانید آبشار آقسو را نیز با حدود ۷۰ متر ارتفاع پیدا کنید. هر دو این آبشارها خروشاناند و بهتر است برای شنا سراغ آنها نروید. در کنار آبشارها، بازدید از رودخانههای قره سو، زاوه و مدرسو نیز میتواند شما را مجذوب خود کند.
در ورودیهای جنگل گلستان میتوانید تابلوهایی را ببینید که شما را به سمت امکانات جنگل راهنمایی میکنند. از جمله رستورانها، کافه، شهربازی، سرویسبهداشتی و ارتفاعاتی که برای پیادهروی و کوهنوردی عالی هستند. درواقع جنگل گلستان یک مجموعه کامل توریستی است که در آن میتوانید هر چیزی را برای یک اقامت عالی پیدا کنید.
بهترین زمان برای بازدید از جنگل گلستان
جنگل گلستان در تمام فصول زیبا و دیدنی است. با این حال، از اوایل بهار تا اواسط پاییز، زمان بهتری برای دیدن جنگل و زیباییهای آن است. پس از این مدت، بارشها افزایش پیدا میکند و ممکن است برخی از حیوانات وحشی هم برای پیدا کردن غذا، به فضاهای غیرمعمول وارد شوند.
این نکته مهم را بهیاد داشته باشید که حتی در بهار و تابستان هم باید لباس و تجهیزات کامل جنگلنوردی را با خود به گلستان ببرید. چرا که وسعت جغرافیایی جنگل، تنوع آبوهوایی بسیاری به آن بخشیده است. در نتیجه ممکن است در چله تابستان، ناگهان هوا خیلی سرد شود و مجبور باشید خودتان را گرم نگه دارید.
برای اجاره ویلا گرگان میتوانید از سایت اتاقک کمک بگیرید.
چگونه به جنگل گلستان برویم؟
برای دیدن پارک ملی یا جنگل گلستان، خودتان را ابتدا به شهر گرگان برسانید. اگر از تهران عازم دیدن این جاذبه طبیعتگردی هستید، باید بدانید که تا گرگان، حدود ۳۱۵ کیلومتر راه دارید و احتمالا نزدیک به ۶ ساعت، در مسیر خواهید بود. پس از آنکه به گرگان رسیدید، راهتان را تا شمالشرق ادامه دهید تا به روستای علیآباد کتول و بعد هم آزادشهر برسید.
۱۵ کیلومتر مانده به جنگل، شهر گالیکش را میبینید که خودش هم بسیار زیباست و در آن قومیتهای خراسانی، سمنانی و سیستانی، زندگی میکنند. کمی بعد هم میتوانید ورودی جنگل گلستان را پیدا کنید. در مجموع از گرگان تا جنگل گلستان، حدود ۱۳۳ کیلومتر راه است. از تهران تا جنگل گلستان هم اگر بخواهید تمام مسیر را در نظر بگیرید، حدود ۵۴۴ کیلومتر را باید بپیمایید.
اما اگر از خراسان یا در راه برگشت از زیارت حرم امامرضا (ع) به سمت جنگل گلستان میآیید، باید به سمت بجنورد بروید. سپس راهتان را تا روستای دشت ادامه دهید تا از سمت شرقی پارک، وارد محوطه آن شوید. از بجنورد تا جنگل گلستان تقریبا ۱۶۰ کیلومتر راه دارید که معمولا در حدود دو ساعت، طی میشود.
جاذبههای اطراف جنگل گلستان
در مسیر رسیدن و یا بازگشت از جنگل گلستان میتوانید چند جاذبه فرهنگی و طبیعی دیگر را نیز ببینید. در ادامه، بهصورت خلاصه، این جاذبهها را برایتان آوردهایم:
برج کاووس، آرامگاه مرتفع
برج کاووس که برج قابوس یا گنبد قابوس نیز نامیده میشود، بنایی آجری است که به عنوان آرامگاه شمسالمعالی کیکاووسابنوشمگیر شناخته میشود. این برج در بالای تپهای در میان شهر گنبد واقع شده است.
رودخانه اترکرود، خط آبی ۶۰۰ کیلومتری
اترک از کوههای هزار مسجد و لاله رویان در خراسان سرچشمه میگیرد و پس از ۶۰۰ کیلومتر به دریای خزر میریزد. در مسیر دیدن جاذبههای استان گلستان، اگر فرصتی داشتید، اترک را نیز ببینید.
منطقه جنگلی ناهارخوران، جنگل بکر جذاب
منطقه جنگلی ناهارخوران جاذبهای برای گردشگران و دوستداران طبیعت است. اینجا میتوانید هتلها، رستورانها و فضاهایی عالی برای پیکنیک پیدا کنید.
حیاتوحش میانکاله، قطعهای از بهشت
حیاتوحش میانکاله که در جنوبشرقی دریای خزر واقع شده است، بهشتی واقعی برای حیوانات دریایی و پرندگان مهاجر مانند غاز، قوها، فلامینگو، پلیکان، قرقاول و برخی دیگر از پرندگان محلی مانند دراج و زنگولهبال است. دیدار از میانکاله اطلاعات بسیاری را درباره پرندگان مهاجر، به شما خواهد آموخت.
جزیره آشوراده، از تاریخ تا طبیعت
جزیره آشوراده در ۲۵ کیلومتری شهر گرگان واقع شده و یکی از جذابترین مناطق استان گلستان با آبوهوای معتدل و مرطوب است. این جزیره زیستگاه مناسبی برای انواع پرندگان بومی و مهاجر تلقی میشود. این جزیره در زمان حمله مغولها نیز داستانهایی شنیدنی را رقم زده است.
تپه تورنگ، اصیل و پر از افسانه
تپه تورنگ یکی از غنیترین و بزرگترین تپههای باستانی استان گلستان، در ۲۵ کیلومتری شمال شرقی گرگان واقع شده است. مطالعات باستانشناسی نشان میدهد که تمدن این تپه به پنج هزار سال پیش بازمیگردد.
اقامت در جنگل زیبای گلستان
در استان گلستان میتوانید اقامتگاهها، کلبههای جنگلی، ویلاها و هتلهای متنوعی را پیدا کنید که برای اقامت عالی هستند. برخی از این اقامگاهها، خانههای بومگردی و روستاییاند. بعضی دیگر ویلاهای مدرن و استخردار و بخشی نیز شامل ویلاها و اقامتگاههایی سادهتر میشود. اینکه شما کدام را انتخاب میکنید، کاملا به سلیقه و بودجهای که در نظر گرفتهاید، بستگی دارد. چرا که تمام اقامتگاههای ذکر شده کاملا امن هستند و میتوانید آنها را در سایت اتاقک با تضمین بهترین کیفیت، رزرو کنید.
سخن آخر
جنگل گلستان از زیباترین و البته مهمترین جنگلهای ایران است. در اینجا میتوانید از طبیعت و هوای خوب لذت ببرید، در بهترین اقامتگاهها بمانید، غذاهای خوشمزه این منطقه را بچشید و از مهماننوازی مردم گلستان، بهترین خاطرات را به کولهبار سفرتان اضافه کنید. اگر قصد سفر به جنگل گلستان را دارید، حتما پیش از حرکت، ویلا یا اقامتگاه خود را رزرو کنید تا بتوانید با خیالی آسوده، از سفرتان لذت ببرید و دغدغهای نداشته باشید.
سوالات متداول
جنگل گلستان کجاست؟
جنگل گلستان که یکی از ذخیرهگاههای مهم ایران و جهان است که در شرق استان گلستان و غرب استان خراسان شمالی واقع شده است.
وسعت جنگل گلستان چقدر است؟
جنگل گلستان بیش از ۹۰ هزار کیلومتر وسعت دارد.
بهترین فصل بازدید از جنگل گلستان چه زمانی است؟
از اواسط فروردین تا اواسط آبان، فرصت خوبی است که برنامه سفرتان به جنگل گلستان را آماده کنید. در این زمان جنگل گلستان بسیار زیبا و پرطراوت است.
فاصله تهران تا جنگل گلستان چقدر است؟
از تهران تا جنگل گلستان، حدود ۵۴۴ کیلومتر مسیر را باید طی کنید.