همه چیز درباره برج طغرل تهران | بزرگ‌ترین ساعت آفتابی جهان

جاهای دیدنی تهران مانند یک کتاب تاریخی قطور و قدیمی هستند که هر صفحه‌اش پر از یادگاری‌های تاریخی و دیدنی است. هر کدام از این یادگاری‌ها روزگارانی را گذرانده‌اند که اگر پای صحبت‌شان بنشینید از شنیدن‌شان سیر نمی‎شوید. یکی از این جاذبه‌های تاریخی تهران برج تماما آجری طغرل است. برج طغرل که با نام برج خلیفه یزید هم شناخته می‌شود در میانه‌های شهری زیبا و دیدنی ری جاخوش کرده و داستان‌های زیادی را در دلش دارد. قدمت این بنا به حدود ۹ قرن پیش می‌رسد اینکه بنایی از حدود ۹۰۰ سال پیش آن‌هم در شهری که عمر ساختمان‌هایش خیلی کوتاه‌تر از این زمان است، از حوادث روزگار جان سالم به‌در برده و همچنان سرپا مانده خیلی هیجان‌انگیز است.

کتیبه‌های برج، نمای تماما آجری فوق‌العاده و معماری مفهومی و دیدنی این برج آنقدر جذاب است که مطمئنم وقتی برای بازدید رفتید از دیدنش پشیمان نمی‌شوید. البته برج زیبای طغرل فقط یک بنای آجری ساده نیست بلکه این برج بزرگ‌ترین ساعت آفتابی جهان و یکی از اسرارآمیزترین برج تاریخی ایران هم است. سوال‌هایی که مدت‌هاست ذهن باستان‌شناسان را در این باره درگیر کرده، علت ساخت برج و کاربری آن در گذشته است.

علی‌رغم گذشت مدت زیاد از ساخت آن اما هنوز هم ابهامات زیادی درباره این برج اسرارآمیز وجود دارد. اگر شما هم مثل ما درباره این برج سوالاتی در ذهن دارید و دوست دارید درباره تاریخچه و کاربری آن بیشتر بدانید، خوشحال می‌شویم تا پایان این مقاله از اتاقک همراه ما باشید.

برج طغرل تهران کجاست؟

اگر اهل سفر باشید به‌خصوص عاشق دیدن مکان‌های تاریخی در سفر باشید، احتمالاً می‌دانید برج طغرل کجاست؛ اما برای آن‌هایی که نمی‌دانند باید بگوییم که این برج در منطقه ۲۰ شهرداری تهران، موسوم به شهر ری و در نزدیکی آرامگاه تاریخی ابن بابویه قرار دارد. ناگفته نماند این برج به دلیل اینکه در دوره سلجوقیان به دستور طغرل، پادشاه سلجوقیان ساخته شده به این نام مشهور است.

آدرس برج طغرل: تهران، شهر ری، خیابان ابن بابویه، روبه‌روی سردر شرقی آرامگاه تاریخی ابن بابویه

برای اجاره روزانه خانه در تهران می‌توانید از سایت اتاقک کمک بگیرید.

اجاره روزانه خانه تهران با قیمت مناسب

• ۵۰ هزار تومان تخفیف
• مخصوص کاربران بلاگ
• کد : OTGBLG50

همین الان رزرو کن!

تاریخچه برج طغرل تهران

به جرات می‌توان گفت شهر ری بیشتر شهرتش را مدیون این برج است. برجی که در زمان انتقال پایتخت ایران از نیشابور به شهر ری به دستور طغرل بیک ساخته شده است و با وجود گذشت ۹ قرن، همچنان پر قدرت ایستاده است. هر چند بر فراز آن گنبد زیبایی وجود داشته که امروزه از آن اثری باقی نمانده است. درباره اینکه این برج به چه دلیلی ساخته شده، نظرات ضدونقیض بسیاری وجود دارد.

برخی از افراد می‌گویند این برج آرامگاه طغرل بیک سلجوقی است. برخی معتقدند این برج آرامگاه خانوادگی آل سلجوق است چون در برخی متون اشاره شده طغرل سوم، آلب ارسلان و افراد دیگر آل سلجوق در این مکان به خاک سپرده شده‌اند. بعضی از مورخان هم برج را آرامگاه خلیل سلطان، از فرزندان تیمور لنگ می‌دانند. عده‌ای هم معتقدند این بنا منتسب به فخرالدوله دیلمی است.

البته در ساخت و معماری این برج دقت و ظرافت زیادی به کار رفته است و به نظر نمی‌رسد این بنا فقط یک مقبره ساده خانوادگی، حتی برای خاندان سلطنتی باشد. پس می‌توان حدس زد این بنا به دلایل خاصی ساخته شده و کاربردهای مختلفی دارد اما بعدها از آن به عنوان آرامگاه نیز استفاده کرده‌اند. خلاصه که نظرات مختلفی در این باره وجود دارد و نمی‌توان مطمئن بود دقیقا چرا برج طغرل را ساخته‌اند. اما به نظر من هدف از ساخت این برج هرچه هم نباشد، همین که یک شاهکار معماری برای ما به جا مانده است، کافیست.

ویژگی‌های برج طغرل تهران

برج طغرل به شیوه معماری رازی ساخته شده و در ساخت آن هم تماما از آجر استفاده شده است. شکل کلی بنا استوانه‌ای است و ۴۸ متر مربع هم مساحت دار‌د. در گذشته بر بالای این برج، مثل برج‌های هم عصرش، گنبدی مخروطی شکل وجود داشته که در اثر حوادث مختلف این گنبد از بین رفته و امروزه هیچ اثری از آن وجود ندارد. ارتفاع برج طغرل بدون در نظر گرفتن این گنبد در حدود ۲۰ متر هست.

سطح بیرونی برج طغرل همانطور که گفتیم استوانه‌ای شکل است و دورتادورش ۲۴ کنگره، مانند یک ستاره ۲۴ پر، قرار دارد. اگر با قدم‌های آهسته دور برج بچرخید دور‌ تا دور قسمت بالای آن گوشه‌سازی‌های زیبایی خواهید دید که از مشخصه‌های معماری دوران سلجوقیان به شمار می‌رود. در ضلع شمالی و جنوبی این برج هم دو سردر وجود دارد که در بالای درب جنوبی برج نقش‌ و نگارهای زیبا و کتیبه‌ای سنگی به چشم می‌خورد که نشان از تاریخچه‌ و چگونگی احداث این برج دارد. داخل این برج تزیینات خاصی ندارد و به صورت تو خالی طراحی شده اما در وسط آن پلکانی قرار دارد که از آن برای رفتن به بام برج استفاده می‌کنند.

علاوه بر ویژگی‌های ظاهری، یکی از جذابیت‌های برج پژواک و انعکاس صدا در فضای داخلی آن هست. به این صورت که اگر در مرکز دایره بایستید و با صدای بلند حرف بزنید یا فریاد بکشید، به‌دلیل فضاهای خالی دورتادور دیوار داخل برج، صدایتان انعکاس پیدا می‌کند و دوباره شنیده می‌شود.

کاربرد برج طغرل

برج طغرل فقط یک مکان تاریخی ساده نیست. شاید برایتان جالب باشد که بدانید آنچه مقابل‌تان قرار دارد یک ساعت آفتابی عظیم و تمام‌عیار است که مطابق با علم و با استفاده از دقیق‌ترین اصول مهندسی ساخته شده است؛ بنابراین یکی از کاربردهای این برج تعیین وقت و زمان است. به این صورت که این برج همانطور که گفتیم که دورتادور خود ۲۴ کنگره دارد که این ۲۴ کنگره نشان‌دهنده ۲۴ ساعت روز است.

با طلوع آفتاب در سمت شرق بنا، کم‌کم کنگره‌ها روشن می‌شوند. با چرخش زمین و با گذشت هر یک ساعت از طلوع خورشید، یک کنگره به‌طور کامل روشن می‌شود تا جایی که خورشید غروب کند. با غروب خورشید این ساعت با نور مهتاب کار می‌کند. البته اگر هوا ابری باشد، ساعت برج کار نمی‌کند. کاربرد دیگری هم برای برج طغرل ذکر شده و آن این است که در زمان‌های قدیم در بالای این برج، آتشی بزرگ به‌عنوان راهنما روشن می‌کردند تا مسافران و کاروانیانی که از خراسان به ری می آمدند بدانند که به شهر ری نزدیک شده‌اند و راه را گم نکنند.

بعضی از افراد برج را یک رصدخانه می‌دانند و می‌گویند در گذشته از این مکان برای شناخت و بررسی ستاره‌ها استفاده می‌کردند. گروهی دیگر هم می‌گویند که به دلیل اهمیت جاده ابریشم که از جنوب تا شمال ایران ادامه داشت، دیده‌بانی روی برج طغرل قرار می‌گرفت تا وضعیت جاده را تحت نظر بگیرد.

مسیر دسترسی به برج طغرل تهران

برای دیدن برج طغرل باید به تهران بروید. در تهران هم بسته به فاصله مکانی‌تان با این برج می‌توانید با کمک مترو، اتوبوس، تاکسی و خودروی شخصی به این مکان تاریخی برسید.

مترو: برای دیدن این برج شما می‌توانید با استفاده از متروی شماره یک تهران که به سمت بهشت زهرا می‌رود، به شهر ری بروید و در ایستگاه شهر ری پیاده شوید. از این ایستگاه هم می‌توانید به‌وسیله اتوبوس‌های دولت‌آباد یا تاکسی‌های خطی به جلوی درب اصلی آستان شیخ صدوق (ابن بابویه) بروید. برج طغرل در سمت شرق این آرامگاه قرار دارد. این برج دارای دو ورودی در سمت شمال و جنوب هست که شما می‌توانید از درب شمالی وارد آن شوید.

خودرو شخصی: اگر با خودروی شخصی قصد بازدید از برج را دارید باید از طریق اتوبان امام علی به شهر ری بروید. بعد از خروج از این اتوبان از خروجی ابن بابویه وارد خیابان تقی‌پور شوید. برج طغرل در میانه این خیابان و در سمت راست آن قرار دارد. البته ارتفاع این برج قدیمی به اندازه‌ایست که به راحتی از خیابان‌ها و مناطق اطراف دیده می‌شود. پس نگران پیدا کردن آدرسش نباشید.

ساعت بازدید از برج طغرل تهران

ساعت بازدید از برج در فواصل مختلف سال متفاوت هست. این برج در نیمه اول سال تا ساعت ۱۸ عصر و در نیمه دوم سال نیز تا ساعت ۱۶ عصر آماده میزبانی از گردشگرانی است که در مقابل آن صف می‌کشند. البته اگر می‌خواهید معماری شگفت‌انگیز و چشم‌انداز بی‌نظیر این برج را ببینید، قبل از غروب آفتاب به این مکان بروید تا در روشنایی روز بتوانید حسابی از دیدن این بنای آجری لذت ببرید.

جاهای دیدنی نزدیک به برج طغرل تهران

بعد از این ‌که حسابی از دیدن این برج لذت بردید، می‌توانید از دیگر جاهای دیدنی تهران و نزدیک برج هم دیدن کنید تا لذت سفرتان به تهران و ری تکمیل شود:

آرامگاه ابن بابویه

آرامگاه ابن بابویه درست روبه‌روی محوطه و برج قرار دارد و با چند دقیقه پیاده‌روی از برج می‌توانید به این آرامگاه برسید. قدمت این قبرستان به دوره ساسانی و به حدود ۲۰۰ سال پیش می‌رسد. نام قبرستان ابن بابویه از نام محمد بن بابُویه، معروف به شیخ صدوق، یکی از فقها و دانشمندان اهل شیعه برگرفته شده که در این مکان دفن شده است. در قبرستان ابن بایویه علاوه بر شیخ صدوق، مشاهیر و افراد به‌نام دیگری از جمله جهان پهلوان تختی، علی اکبر دهخدا، محمدعلی فروغی، رجبعلی خیاط، حاج ابوالحسن جلوه (طباطبایی)، و دیگر افراد مشهور دفن شده‌اند.

آدرس آرامگاه ابن بابویه: تهران، شهرری، خیابان ابن بابویه

حرم شاه عبدالعظیم حسنی

آرامگاه عبدالعظیم حسنی معروف به شاه عبدالعظیم در فاصله چنددقیقه‌ای از برج طغرل قرار دارد. هر ساله افراد بسیاری برای زیارت به این آرامگاه می‌روند. حرم شاه عبدالعظیم حسنی علاوه بر زیارتگاهی مقدس دارای معماری چشم‌نوازی است که به صورت چهارطاقی و به سبک معماری دوران سلجوقیان ساخته شده است. بنای اولیه این آرامگاه در نیمه دوم قرن سوم هجری قمری و به دست محمد پسر زید داعی علوی ساخته شده؛ اما مرمت و بازسازی‌های متعدد آن در طی دوران ایلخانی، صفوی و قاجار انجام گرفته بود.

بنای اصلی حرم شاه عبدالعظیم به صورت چهارضلعی است که دو طبقه طاق‌بندی دارد. طبقه اول به هشت‌ضلعی و طبقه دوم نیز به شانزده ‌ضلع تقسیم شده است. گنبد طلایی حرم روی شانزده ضلعی قرار گرفته است. این زیارتگاه علاوه بر حرم از قسمت‌های مختلفی از جمله مدرسه، حوزه علمیه، موزه و غرفه‌های مختلف نیز تشکیل شده است.

آدرس حرم شاه عبدالعظیم: تهران، شهر ری، خیابان مدرس، میدان مدرس

دژ رشکان

دژ رشکان از دیگر جاهای دیدنی نزدیکی برج طغرل هست که در شمال شهرستان ری در نزدیکی محله صفائیه واقع شده است. این دژ تاریخی در واقع یکی از قلعه‌های اولیه شهر ری به شمار می‌رود که در زمان اشکانیان به عنوان مرکز محافظت از نیروها ساخته شده بود.

آدرس دژ رشکان: شهر ری، چهارراه خط آهن، روبه‌روی کارخانه گلیسیرین سازی

نکات مهم به هنگام بازدید از برج طغرل تهران

• برج طغرل و محدوده آن جزء مناطق پرتردد و شلوغ تهران محسوب می‌شوند. اگر می‌خواهید در آرامش و سکوت از دیدن این برج لذت ببرید پس بهتر است قید روزهای آخر هفته و تعطیلات را بزنید.

• ساعت بازدید از این برج در نیمه اول سال با نیمه دوم سال متفاوت است. پس حتما قبل از رفتن حواستان به ساعت باشد.

• اگر قصد سفری چندروزه به تهران و بازدید از این برج را دارید، بهتر است قبل از سفر اقامتگاه خود را رزرو کنید تا دغدغه‌ای بابت اقامتگاه نداشته باشد.

سخن آخر

تهران یکی از شهرهای جذاب و دیدنی ایران است. همین که در کوچه پس کوچه‌های این شهر قدم بزنید خودش به اندازه کافی جذاب است چه برسد به اینکه از جاذبه‌های گردشگری و تاریخی این شهر نیز دیدن کنید. در این مقاله درباره برج ۹۰۰ ساله طغرل، ویژگی‌ها، کاربردها و مسیرهای مختلف دسترسی به آن گفتیم. اگر تا به حال از این برج دیدن نکرده‌اید، توصیه می‌کنیم در گشت‌وگذارهای بعدیتان حتما جایی برای سفر به تهران و ری و بازدید از این برج باز کنید. اگر هم مهمان پایتخت شدید مثل همه سفرهایتان برای اجاره سوئیت و اقامتگاه در تهران نیز می‌توانید روی کمک اتاقک حساب باز کنید.

سوالات متداول