برای دیدن بلندترین کوه‌ های ایران به کدام شهرها سفر کنیم؟

آشنایی با بلندترین کوه‌ های ایران | معروف ترین کوه های ایران

کوه‌ها نماد استواری و استقامت‌اند و با نگاه کردن به آن‌ها مبهوت عظمتشان می‌شویم. ایران کشور وسیعی است و همانطور که بارها شنیده‌ایم از شمال تا جنوب و از شرق تا غربش طبیعت منحصر‌به‌فردی دارد. کوه‌ها یکی از مهم‌ترین بخش طبیعت ایران را تشکیل می‌دهند و در تعیین اقلیم جغرافیایی و آب‌و‌هوایی نقش موثری دارند.

بعضی از این کوه‌ها مثل دماوند، علم‌کوه، دنا و زردکوه در دنیا شناخته‌شده‌اند و کوهنوردان و صخره‌نوردان زیادی از سراسر جهان برای صعود از آن‌ها به شهرهای مختلف کشورمان سفر می‌کنند. صحبت کردن درباره کوه‌ها و قله‌های ایران کار ساده‌ای نیست و به ساعت‌ها وقت نیاز دارد.

ما در این متن درباره تعدادی از بلندترین قله‌ها و کوه‌ها برایتان گفته‌ایم و اگر به شناخت آن‌ها علاقه دارید تا انتهای این بخش همراه ما باشید و در پایان برایمان از خاطرات کوهنوردی، صعود و یا تماشای کوه‌های مورد علاقه‌تان بنویسید.

کوه دماوند، بلندترین کوه ایران

نام قله دماوند برای همه ما آشناست. کوه دماوند برای ایرانی‌ها فقط یک کوه نیست بلکه به‌عنوان یک نماد ملی شناخته می شود. این قله، که بخشی از رشته کوه البرز است، در حدود ۳۸۵۰۰ سال عمر دارد و بلندترین قله ایران، خاورمیانه و مرتفع‌ترین آتشفشان آسیاست. انجمن ملی آمار ایران ارتفاع این کوه را ۵۶۱۰ متر و ناسا ۵۶۷۰ متر اعلام کرده‌اند.

قله دماوند از نظر موقعیت در شهرستان لاریجان از توابع شهر آمل  قرار گرفته و جز جاذبه‌های گردشگری آمل محسوب می‌شود؛ اما شما می‌توانید در روزهایی که آسمان آفتابی و تمیز است از تهران، ورامین، قم و ساحل‌های جنوبی دریای خزر آن‌ را تماشا کنید.

دماوند در گذشته «دنباوند» نام داشت و در کتاب‌های تاریخی از آن به نام‌های «بیکنی» و «جبل لاجورد» هم یاد کرده‌اند. همچنین بارها در کتاب‌های داستانی و افسانه‌ای نام این قله زیبا را شنیده‌اید و شهرتش در کتاب‌ها به دلیل به بند کشیدن ضحاک در آن است.

قله دماوند در سال ۱۳۸۷ به‌عنوان اولین اثر طبیعی ایران ثبت شده است.

علم کوه، آلپ ایران

علم‌کوه، بعد از دماوند، دومین قله بلند ایران است که در منطقه تخت سلیمان قرار دارد و جز جاذبه‌های کلاردشت استان مازندران، محسوب می‌شود. ارتفاع این قله ۴۸۵۰ متر است. علم‌کوه به دلیل دیواره‌های صاف و صخره‌ای که دارد برای کوه‌نوردی و صخره‌نوردی بسیار مناسب است و دلیل شهرتش هم همین دیواره‌های صاف و مسطح است که آن‌ را به یکی از سخت‌ترین قله‌ها برای صعود تبدیل کرده.

یکی دیگر از ویژگی‌های این قله یخچال‌های طبیعی آن است که بیش از میلیون‌ها سال عمر دارند و از عصر یخبندان باقی‌مانده‌اند. برای دیدن این قله، که به آلپ ایران مشهور شده، باید به کلاردشت و رود‌بارک سفر کنید و اگر هم به صعود فکر می‌کنید فراموش نکنید باید حتما با تیم‌های کوهنوردی همراه باشید و دانش کافی در این ورزش پر هیجان داشته باشید.

سبلان، آتشفشانی با دریاچه‌ای زیبا

کوه سبلان سومین کوه بلند ایران است که ارتفاع آن ۴۸۱۱ متر ثبت شده. با توجه به اینکه این ۴۵ کیلومتر پهنا دارد به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین کوه‌های ایران هم شناخته می‌شود. سه قله معروف به نام‌های کسرا، سلطان ساوالان و هرم دارد.

این کوه در ۳۵ کیلومتری شهر اردبیل و ۲۵ کیلومتری مشگین‌شهر قرار گرفته است و روزهای گرم سال برای گشت‌و‌گذار در طبیعت بی‌نظیر اطرافش وقت خوبی است. البته این کوه بین طرفداران اسکی محبوبیت زیادی دارد و در روزهای زمستانی پیست اسکی آلوارس یکی از بهترین مکان‌ها برای اسکی و تفریح‌های زمستانی است.

همانطور که می‌دانید سبلان یکی از کوه‌های آتشفشانی است؛ روی ورودی دهانه این آتشفشان دریاچه زیبایی از ذوب شدن برف‌ها تشکیل شده که منظره‌ای کم‌نظیر به وجود آورده است. اگر به کوهنوردی علاقه‌ای ندارید می‌توانید از طبیعت‌گردی در دامنه‌های سرسبز و حاصلخیز کوه سبلان لذت ببرید.

 تخت سلیمان، دنیایی از یخچال‌های طبیعی

کوه تخت سلیمان با داشتن تعداد زیادی قله با ارتفاع بیشتر از ۴۰۰۰ متر یکی از بلند‌ترین بخش‌های رشته کوه البرز مرکزی است. این کوه در کلاردشت و منطقه تخت سلیمان قرار دارد. بلندترین این قله‌ها هم تخت سلیمان نام دارد که بلندای آن به ۴۶۴۳ متر می‌رسد.

این کوه‌ها سرچشمه رودهایی مثل رودهای دره دوهزار و سه‌ هزار، سردآبرود، گرمارود، ناریان، الموت‌ رود، پراچان و ازارود است. همچنین در این منطقه یخچال‌های طبیعی  معروفی مثل هفت‌ خوان، خرسان، شمال غربی علم‌کوه، مرجیکش، چالون، تخت چال و تخت سلیمان قرار دارد که وسیع‌ترین بخش یخچال‌های ایران را تشکیل می‌دهند.

دنا، دختر زیبای زاگرس

کوه دنا با ۴۴۴۸ متر ارتفاع‌ بلندترین چین‌خوردگی رشته کوه‌ زاگرس است. بخش زیادی از دنا بلند‌ قامت در شهر یاسوج قرار دارد. در کوه‌های دنا بیش از ۲۸ قله شناخته شده وجود دارد که نام بلندترین آن‌ها «قاش مستان» است.

چشمه‌های زیادی در این منطقه هستند که به رشد و تکامل گیاهان و حیوان‌ها کمک زیادی کرده‌اند. مثلا خرس قهوه‌ای، سیاه گوش، سمور، کرکس، بز، راسو و چکاوک از جمله حیوان‌هایی‌اند که در دامنه این کوه‌ها زندگی می‌کنند.

زردکوه، بهشت برفی بختیاری

زردکوه بعد از دنا بلندترین ارتفاع رشته کوه زاگرس است. این کوه بیشتر از ۴۲۰۰ متر بلندی دارد و در نزدیکی شهر کوهرنگ قرار گرفته. جالب است که بدانید دو رودخانه کارون و زاینده رود که از رودهای مهم و معروف ایران‌اند از این کوه سرچشمه می‌گیرند. قله‌های بلند این رشته کوه عبارتند از کلونچین، شاه شهیدان، دو زرده، زرده، هفت تنان و کینو که قله کلونچین با ارتفاع ۴۲۲۱ متری از همه آن‌ها بلندتر است و شاه شهیدان که در رتبه دوم قرار گرفته ۴۱۵۰ متر ارتفاع دارد.

شیرکوه، بر بلندای فلات مرکزی ایران

رشته کوه‌های زاگرس از غرب تا فلات مرکزی ایران ادامه دارند. در استان یزد و شهر تفت یکی از بلندترین کوه‌های زاگرس به نام شیرکوه با ارتفاعی برابر با ۴۰۱۰ متر قرار دارد و مساحت آن در حدود ۳۰۰۰ متر است.

برف‌خانه ترزجان بلندترین قله این کوه است که ۴۰۰۰ متر بلندی دارد و منشاد،‌ آسمان نما،‌ گاو و گوساله، بیدم، مهریز و بنادک به ترتیب از قله‌های بلند این کوه‌ به شمار می‌روند. این کوه‌ها در زمستان برفی‌اند و بخشی از آب مورد نیاز استان یزد از ذوب شدن برف آن‌ها تأمین می‌شود.

رود پایین‌در که از قسمت شرقی این کوه سرچشمه می‌گیرد مهم‌ترین رودی است که در این کوهستان جریان دارد.

قالی کوه یا غالیه کوه

قالی کوه یا غالیه کوه، نام یکی از رشته کوه های تشکیل دهنده رشته کوه زاگرس است که در بخش مرکزی شهرستان الیگودرز قرار دارد. بین شهرهای مختلف ایران، لرستان از نظر جاذبه های طبیعی همیشه حرفی برای گفتن دارد. لرستان همان جاییست که کوه های بلند و آبشارهای زیبایی را در دل خود دارد.

قالی کوه با ارتفاع ۴۰۵۵ متری اش به عنوان یکی از بلندترین کوه های ایران معروف شده است. برای رسیدن به این کوه باید از شهرستان الیگودرز به سمت سپیددشت حرکت کنید. در مسیرتان از بین درختان سرو کوهی عبور می کنید تا به قالی کوه برسید. این درختان که در زبان محلی اوورس نامیده می شوند، از درون سنگ ها و صخره ها رشد می کنند. ممکن است در طول سال در اثر صاعقه تعدادی از این درخت ها آتش بگیرند. مردم محلی اعتقاد دارند که این اتفاق برای درخت هایی رخ می دهد که پیر شده اند! آنها معتقدند درختان پیر خودسوزی می‌کنند تا درختان جوان جایگزینشان شوند!

یکی از زیباترین دره های لرستان، دره‌ای است که در دامنه قالی کوه قرار دارد. این دره «دام» نام گرفته است. علت نامگذاری این دره هم مسیر سختی است که باید برای عبور از آن طی کنید. در این مسیر سخت ممکن است با حیوانات وحشی مثل خرس روبرو شوید. حیواناتی مثل کرکس، عقاب ماهی خوار و عقاب طلایی، شاهین، کبک، دارکوب، کفتار، پلنگ و گربه های وحشی دیگر، گراز، گرگ، شغال و هزار و یک نوع حیوان وحشی دیگر در این کوه خانه دارند.

آبشار آب سفید  دیگر از جاذبه‌های طبیعی است که در منطقه قالی کوه می‌بینید. این آبشار را با لقب عروس آبشارهای ایران هم می شناسند. برخورد امواج آب و صخره ها باعث می شود این آبشار پر از حباب های سفید رنگ شود، به همین دلیل هم آن را با نام عروس آبشارهای ایران می شناسند. ارتفاع آبشار آب سفید به ۷۰ متر به معنای آن در شرایط پر آب به ۸ متر هم میرسد. یخچال طبیعی بزرگ هم در ارتفاعات قالیکوه وجود دارد که حضورش برای چرخه طبیعی اهمیت زیادی دارد.

یکی از اصلی‌ترین سرشاخه‌های رود دز از ارتفاعات قالی کوه سرچشمه می گیرد. این رود در مسیرش پوشش گیاهی خارق العاده ی این کوه را سیراب می کند. دشت لاله های واژگون الیگودرز هم در بخش شمالی این کوه قرار دارد. فضایی به وسعت ۲۹۰۰ هکتار را تصور کنید که سرتاسرش پر از لاله های واژگون باشد! این دشت بزرگ ترین نمونه از نوع خودش در تمام جهان است.

علاوه بر تمام مواردی که ذکر کردیم باید غارهای باستانی که در این کوه وجود دارند را هم به شما معرفی کنیم. اگر اهل غارنوردی باشید می توانید سری به غار باستانی بزنوید سر بزنید که آثاری از محل زندگی انسان های اولیه در آن وجود دارد. این غار در فضای ورودی ۶ متر فرو می رود، اما در ادامه تا عمق ۴۲۰ متری هم ادامه دارد.

اشترانکوه، رشته کوه آلپ ایرانی

اشترانکوه از دیگر رشته کوه‌های زاگرس است که بلندترین کوه های ایران را در دل خود دارد. مرتفع ترین قله این رشته کوه، ۴۱۵۰ متر ارتفاع دارد. این کوه بلند «سنبران» نام دارد. اشترانکوه هشت قله مرتفع دارد که به طور منظم پشت سر هم قرار گرفته اند. این نظم  باعث شده قله های کوه همانند کوهان شتر دیده شوند. به همین دلیل هم نام این رشته کوه را اشترانکوه گذاشته اند.

هر هشت قله مرتفع اشترانکوه ارتفاعی بیشتر از ۴ هزار متر دارند. رودهای مختلفی از ارتفاعات اشترانکوه سرچشمه می گیرند؛ مثلاً مهره زرین، ماربره، گهر رود، دره دایی و دره دزدان از جمله رودهایی هستند که از ارتفاعات اشترانکوه به سمت پایین روانه می شوند. دریاچه ای مثل دریاچه گهر از رودهای نشأت گرفته از اشترانکوه پر می شود.

روستاهایی که در کوهپایه های اشترانکوه قرار دارند، پوشش گیاهی فوق العاده زیبایی دارند. کردهای فضلویه که به نام اتابکان لرستان هم شناخته می شوند، سالیان سال است که در این منطقه ساکن اند.

دره های زیادی بین کوه های اشترانکوه وجود دارد که تعدادی از آنها یخچالی هستند به همین دلیل هم به آن ها چال می گویند چال میشان، چال کبود، چال شاه تخت، چال همایون، چال پیارو، چال فیالسون و چال بران از جمله بزرگترین دره های یخچالی حاضر در اشترانکوه هستند. گونه‌های جانوری زیادی در کوه های اشترانکوه و دامنه هایش زندگی می کنند. این منطقه از سال ۱۳۴۰ جزوه مناطق حفاظت شده قرار داده اند.

رشته کوه سهند، آتشفشان خاموش ایران

حالا وقتش شده که سراغ رشته کوه های آذربایجان برویم. سهند نام یکی از رشته کوه های بلند ایران است که در شمال شهر مراغه در آذربایجان شرقی قرار دارد. این رشته کوه که همیشه پر از برف است و رنگ سفید روی قله های آن همیشه دیده می شود، به عروس کوهستان های ایران مشهور شده است. بعضی از محققان معتقدند که نام این کوه در کتاب اوستا آمده؛ آن‌ها بر این باورند که کوه اسنوند که محل گفت و گویی با الهه آبها بوده همان کوه سهند است.

بلندترین کوه رشته کوه سهند با ۳۷۱۰ متر ارتفاع جام نام دارد. مردم برای چشمه ای که در ارتفاعات این کوه می جوشد، احترام و تقدس خاصی قائلند. چشمه های متعددی در قله و دامنه این رشته کوه وجود دارد که دلیل اصلی سرسبزی آن هستند. قرخ بلاغ، گوموش بلاغی، پری و گوران بلاغی نام معروف ترین چشمه های موجود در رشته کوه سهند است.

دامنه های کوه سهند در طول سال با رنگ های مختلفی دیده می شود. در این منطقه گله ای بابونه، شقایق، لاله های واژگون و آلاله رشد می کند که جلوه زیبایی به آن می بخشد. حضور این گل ها باعث شده که این منطقه به جایی خوب برای تولید عسل طبیعی تبدیل شود. به خاطر سرمای زیاد این منطقه به ندرت درخت در آن میبینید! اما در عوض همه جا پر از بوته های گل وعلف است.

رویش گیاهانی مثل شبدر و یونجه در دامنه‌های این رشته کوه باعث شده که چراگاهی عالی برای دامداران تبدیل شود. ارسال دامداران و عشایر استان های آذربایجان شرقی و غربی برای گذراندن دوره ییلاق به دامنه های کوه سهند کوچ می کنند.

رشته کوه الوند، مرز بین همدان و تویسرکان

یکی دیگر از رشته کوه های بلند قامت ایران رشته کوه الوند است که در استان همدان قرار دارد. بلندترین قله این رشته کوه ۳۵۷۴ متر ارتفاع دارد. رشته کوه الوند هم مثل سایر مواردی که برای شما توضیح داده ایم، دره های عمیق سرسبز، چشمه های پرآب و پوشش گیاهی جذابی دارد.

در متن های باستانی مثلاً متن های دوران پهلوی، از کوه الوند با نام اروند یاد شده است. همچنین در کتاب اوستا هم زمانی که نام ائورونت به میان می‌آید، منظور همان کوه الوند است. گفته می شود که شخصی به نام اروند در این کوه دفن شده است و به همین دلیل نام آن را الوند گذاشتند.

برخلاف سایر کوه هایی که در رشته کوه زاگرس وجود داشتند و همیشه سفیدپوش و پر از برف بودند، الوند کوه هیچ یخچال دائمی ندارد. این کوه فقط در فصلهای پربارش و سالهای سرد سفیدپوش و پر از برف دیده می‌شود. دشت وسیع همدان، دشت اسدآباد و دشت تویسرکان از چهار جهت جغرافیایی این گروه را در بر گرفته اند.

معمولاً کوه الوند و دامنه هایش با گیاه گون و گلهای فصلی پوشیده می شود. اصلی‌ترین درختی که در این حوالی رشد می کند، درخت گردو است. در اوایل فصل بهار زمانی که برف های باقی مانده از زمستان آب می شوند، گل های سفید رنگ و زیبای یخ از زیر خاک سر بر می آورند. مدتی بعد نوبت به رشد گل های رنگارنگ لاله می‌رسد. هر چه به چشمه ها نزدیکتر شوید تراکم گلهای رنگارنگی که در کوه الوند رشد می کنند، بیشتر می شود.

چشمه حوض نبی یکی از معروف ترین چشمه های کوه الوند است. این چشمه از زیر صخره هایی بزرگ، کمی پایین تر از قله الوند به راه می افتد و به سمت تخت نادر سرازیر می شود. چشمه کلاغ لان هم از دیگر چشمه های مهم و معروف این کوه است که آب شرب اهالی روستای دره مرادبیگ را تأمین می‌کند.

دره گنج‌نامه و آبشار گنج‌نامه از دیگر جاذبه های طبیعی و دیدنی همدان هستند که با این کوه مرتبطند. اکثر گردشگران شهر همدان فاصله بین گنج‌نامه و دره میدان میشان را با تله کابین طی می کنند. کوهنوردان حرفه ای هم این مسیر را پیاده روی می‌کنند. برای رسیدن به قله الوند باید به شهر همدان بروید. از همدان به گنجنامه، میدان میشان، تخت نادر و سپس به قله خواهید رسید.

چنان چه قصد مسافرت به رشته کوه الوند و اقامت در همدان را دارید می توانید برای اجاره روزانه خانه در همدان یا اجاره سوئیت در همدان از طریق سایت اتاقک اقدام کنید و با خیالی راحت اقامتگاه خود را رزرو کنید.

گونه‌های جانوری متعددی هم در این منطقه زندگی می‌کنند؛ قوچ، میش، عقاب سیاه و دال از حیوانات کمیابی هستند که در نزدیکی الوند کوه زندگی می‌کنند.

کوه بینالود و شیرباد، بلندترین کوه های خراسان

رشته کوه بینالود با طول ۱۳۰ کیلومتر شهر نیشابور شروع شده و تا جنوب غربی شهر قوچان ادامه دارد. در زبان محلی از این کوه با نام بینالوت یا بنلی هم یاد می شود. کلمه بینالود جدا کننده دو دشت معنا می شود. از آنجایی که کوه بینالود دشت مشهد و نیشابور را از یکدیگر جدا می کند این نام را برای آن انتخاب کردند.

سه رودخانه کشف رود اترک و کال شور از جمله رودخانه هایی هستند که از ارتفاعات رشته کوه سرچشمه می گیرد بلندترین کوه این رشته کوه ۳۴۲، قله شیرباد است که با ۳۴۲۰ متر ارتفاع در بخش شمالی روستای بوژان از شهر نیشابور قرار دارد.

صخره های مرتفع زیادی در رشته کوه بینالود وجود دارد که باعث متولد شدن آبشارها شده است. آبشار اخملد معروف ترین و پر آب ترین آبشار این محدوده است که ۴۰ متر ارتفاع دارد.

اگر قصد دیدن از کوه بینالوند و شیرباد را دارید و قصد اقامت در خراسان را دارید می توانید برای اجاره خانه در مشهد یا اجاره هتل آپارتمان در مشهد از طریق سایت اتاقک اقدام کنید و با خیالی راحت اقامتگاه خود را رزرو کنید.

کوه های مریخی

چابهار یکی از زیباترین شهرهای ایران است که تا به حال خیلی مورد توجه گردشگران قرار نگرفته. شاید همین مسئله باعث شده باشد که جاذبه های طبیعی آن بکر و دست نخورده باقی مانده اند. رشته کوه های مریخی یا کوههای مینیاتوری یکی از جاذبه های دیدنی طبیعی چابهار است که هر جایی نمی توانید نمونه های مشابه را پیدا کنید این کوه ها احتمالاً با دیدنشان یاد هایی که از کره ماه و مریخ دیده‌اید می‌افتید یکی از عجیب و غریب ترین جاذبه های طبیعت گردی در کشورمان هستند.

برعکس تمام کوه هایی که بیشتر پیشتر به شما معرفی کردیم و همگی سرسبز و زنده بودند، کوه های مریخی هیچ پوشش گیاهی ندارند. در علم زمین شناسی به این نوع از مناطق بد بوم یا بدلند یا همان سرزمین بد گفته می شود چرا که در این منطقه امکان کشاورزی وجود ندارد و به عنوان چراگاه هم قابل استفاده نیست.

این کوه ها از نوع خاصی از رسوبات آهکی ساخته شده اند که از بقایای بدن جانداران دریایی به همراه ماسه و خاک رس تشکیل شده است. سالها پیش بر اثر باران های موسمی به مرور این سنگ های آهکی از زیر خاک بیرون آمده اند. گفته می شود که قدمت کوه های مریخی چابهار به ۴ یا ۵ میلیون سال قبل برمیگردد. شیارهای ریز و یک دستی روی این کوه ها وجود دارد که باعث شده نام مینیاتوری را روی این گروه ها بگذارند.

با دیدن تصاویر این کوه ها فکر می کنید احتمالاً آدم فضایی ها و موجودات فرازمینی لابه لای صخره ها و دره‌های کوه‌های مریخی زندگی می کنند!

تهیه شده توسط تیم تولید محتوای اتاقک

اجاره ویلا و اجاره سوئیت از اتاقک