معرفی آمل؛ شهری در پناه قله دماوند
همه ما بارها اسم شهر زیبای آمل را شنیده‌ایم. اما برای اینکه بدانیم آمل کجاست و با آن بیشتر آشنا شویم، خوب است گشتی کوتاه در جاهای دیدنی آن بزنیم. از دشت‌های سرسبز و جنگل‌های انبوه گذر کنیم و از آبشارهای خروشان انرژی بگیریم. به قله‌ی دماوند سربزنیم و از تماشای رشته کوه‌های سرسبز البرز سرمست شویم! امروز می‌خواهیم دست‌تان را بگیریم و به آمل برویم. شهری که در انتهای جاده‌ی خاطره‌انگیز هراز جا خوش کرده و یکی از نزدیکترین شهرهای شمالی به تهران است. با ما همراه باشید.
آمل کجاست؟
برای پیدا کردن آمل در نقشه ایران، باید به شمال کشور و استان مازندران برویم. بابل همسایه‌ی شرقی آمل است و این شهر از غرب به نور می‌رسد. از شمال نیز با محمودآباد مرز مشترک دارد و از جنوب به رشته کوه‌های البرز می‌رسد. آمل مرزی با دریای خزر ندارد و شهری کوهستانی محسوب می‌شود. بنابراین برای ساحل‌گردی باید به محمودآباد بروید تا چشم‌تان به جمال دریای بی‌انتهای خزر روشن شود.
اما رود پرآب هراز را می‌توان دریای آمل نامید. چراکه این رود سرسبزی و خرمی را به این شهر هدیه داده و میراث‌دار گذشته‌های پرفروغ آمل قدیم است. همچنین این شهر وسعت زیادی دارد و مساحت آن به بیش از ۳۰۷۵ کیلومترمربع می‌رسد.
تاریخچه آمل
در اسناد تاریخی ایران، همواره از آمل به عنوان یکی از شهرهای مهم طبرستان نام برده شده است. در گذشته‌های بسیار دور، قومی جنگجو و قوی این منطقه را به عنوان مرکز حکومتشان انتخاب می‌کنند و نام “آمل” که به معنای جایی است که مرگ را کنار می‌زند، به روی شهرشان می‌گذارند. این شهر در دوران علویان و زیاران پایتخت ایران بوده و از مهم‌ترین شهرهای کشور در دوران اشکانیان بوده است. گویش مردمان این شهر آملی مازندرانی است و هنوز هم کلمات زبان پهلوی در صحبت‌های عامیانه اهالی شهر شنیده می‌شود.
شهرهای آمل
شهرستان آمل دارای ۵ شهر اصلی است که در ادامه از آن‌ها یاد می‌کنیم:
- آمل
- گزنک
- رینه
- دابودشت
- امامزاده عبدالله
- همچنین آمل دارای ۵ بخش مرکزی با نام‌های لاریجان، دابودشت، دشت‌‌سر و امامزاده عبدالله است.
اقتصاد آمل
شغل اغلب آملی‌ها، کشاورزی و باغداری است. شالیزارهای فراوان و باغات مرکبات این شهر بخش مهمی از چرخه‌ی اقتصاد آمل را تشکیل می‌دهند. هر سال بیش از ۲۰۰ هزار تن برنج از شالیزارهای آمل برداشت می‌شود و مهم‌ترین منبع درآمدی آملی‌ها محسوب می‌شود.
این شهر کارخانه‌های مواد شوینده و بهداشتی نیز دارد و با حضور کارخانه‌های برند محصولات لبنی، بازار کار خوبی برای اهالی آمل و محله‌های اطراف به وجود آمده است. با این حال، آمل یک شهر دانشگاهی محسوب می‌شود و با وجود حجم بالای مسافران و دانشجویان، از رونق اقتصادی خوبی برخوردار است.
آب‌و‌هوای آمل
آمل نیز همانند بیشتر شهرهای شمالی تابستانی گرم و مرطوب دارد. اما با شروع پاییز، بارش باران امان شهر را می‌برد و این شهر را زیبا و رمانتیک می‌کند. آمل در زمستان نیز اغلب برفی است و هوا رو به سردی می‌رود. به طوریکه اگر در این موقع از سال سفر بروید، به راحتی نمی‌توانید جاهای دیدنی آمل را ببینید.
بهترین زمان سفر به آمل
بهارِ آمل را باید از نزدیک ببینید. در این موقع از سال درختان شکوفه می‌زنند و بوی گلوگیاه تازه در سرتاسر شهر می‌پیچد. هوا خنک و مطبوع می‌شود و جان می‌دهد برای نفس تازه کردن!
اما هر چه به تابستان نزدیک می‌شویم، هوا رو به گرمی و شرجی شدن می‌رود. با این حال، در اواخر شهریور و مهرماه دوباره هوایی خنک و مطبوع شهر را در برمی‌گیرد. پاییز هزار رنگ آمل نیز همانند نو بهار آن شاداب و زیباست. اما بهتر است پیش از رفتن به آمل هواشناسی را بررسی کنید تا سفری راحت و بی‌دغدغه داشته باشید.
آداب و رسوم آمل
همانطور که گفتیم آمل شهری تاریخی و قدیمی است. برای همین هم مراسمات باستانی و مذهبی بسیاری در جای جایِ آن برگزار می‌شود که بنابر آداب و رسوم هر کدام از روستاها متفاوت هستند. برای مثال هر سال اهالی آمل در کوه دماوند جمع می‌شوند و جشن تیرگان را گرامی می‌دارند. تیرگان روزی است که آرش کمانگیر تیرش را از قله‌ی دماوند رها کرد تا از خاک کشورمان، ذره‌ای کم نشود!
یکی دیگر از مراسم‌های جذاب آمل، ورف چال نام دارد که اغلب در روستای اسک برگزار می‌شود. در یکی از جمعه‌های اردیبهشت‌ماه، مردان روستا به پای کوه می‌روند و آخرین قطعات برف زمستانی را می‌کنند و به داخل چاه بزرگی می‌ریزند. این مراسم نمادی برای مبارزه با کم‌آبی است. از دیگر مراسمات آملی‌ها می‌توان به کُشتی لوچو، ماه در مه (مراسم سفره هفت‌سین)، چلیک مارکا (یک نوع بازی محلی با چوب)، علم گردانی و نخل گردانی، نوروزخوانی و مراسم دندان سری اشاره کرد.
جاهای دیدنی آمل
در آمل هر طرف که سر بچرخانید، درخت و گلوگیاه می‌بینید. هر کدام از روستاهای آمل طبیعتی منحصربه‌فرد دارند که کمتر دستخوش تغییر شده‌اند. طبیعت بکر و کوهستانی که آبشارهای پرآبش نوید زندگیِ نو را می‌دهند و جنگل‌های انبوه آن هوای پاک را به شما هدیه می‌کنند. برای اینکه بدانید جاهای دیدنی آمل کجاست، با هم گشتی کوتاه در چند جای دیدنی آن می‌زنیم.
آبشار آب مراد
قبل از هر چیز به سمت دشت باصفای لاسم حرکت می‌کنیم. جایی که در روزگاران گذشته، تفرجگاه شاهان قاجاری از جمله ناصرالدین شاه بوده است. در این دشت آبشاری جریان دارد که اتراق کردن در جوار آن، روزتان را می‌سازد. آب خنک این آبشار جان می‌دهد برای آبتنی در تابستان! اطراف آبشار نیز به لطف وجود آب، سبز و خرم است و به تجسم‌تان از بهشت موعود رنگ می‌بخشد.
جنگل بلیران
یکی از مهم‌ترین دلایل سفر به شهرهای شمالی، رفتن به دلِ جنگل است. جنگل بلیران آمل در حوالی روستایی به همین نام قرار دارد که بدون شک از گردش در آن سیر نمی‌شوید. جاده‌ی جنگلی بلیران از یک سو به مزارع سرسبز و شالیزارهای پرآب راه دارد و از سمت دیگر به کوهستانی جنگلی می‌رسد. در این جنگل رودخانه‌ی گرمارود نیز جریان دارد و چشمه‌های فراوانی این سو و آن سوی بلیران به چشم می‌خورد. زندگی در آمل اگر یک مزیت پر رنگ داشته باشد، قطع به یقین نزدیکی به جنگل وصف‌ناپذیر بلیران است!
ییلاق یا جنگل الیمستان نیز که در فاصله‌ی ۳۰ کیلومتری آمل و در جاده هراز است، یک منطقه‌ی سرسبز و بکر برای گردش در جنگل به شمار می‌رود.
منطقه حفاظت‌شده لار
دشت لار یکی از رویایی‌ترین جاهای دیدنی شمال کشور است که برای دوری از سروصداهای شهری حرف ندارد. دریاچه سد لار و طبیعت اطراف آن را از نزدیک ببینید تا باورتان شود که لوکیشنی بهتر از اینجا برای عکاسی و اتراق کردن پیدا نخواهید کرد!
[button color=”primary” size=”big” link=”https://www.otaghak.com/city/amol” icon=”” target=”true” nofollow=”true”]برای رزرو اقامتگاه در آمل کلیک کنید.[/button]
پارک‌های جنگلی آمل
پارک جنگلی میرزا کوچک خان، جنگلی انبوه با امکانات کامل رفاهی است که در کیلومتر ۱۶ جاده آمل به تهران قرار دارد. پارک جنگلی هلومسر نیز در جاده‌ی هراز و ۵ کیلومتری آمل هلومسر واقع شده است. این پارک ۷۰ هکتاری نزدیک امامزاده عبدالله که یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های مذهبی آمل است، قرار دارد.
آتشکده آمل
اگر اهل تاریخ باشید، تماشای بنای آتشکده آمل برایتان جذاب خواهد بود. این بنا در گذشته یک عبادتگاه زرتشتی محسوب می‌شد اما در حال حاضر آرامگاه محمد بن محمود آملی، فیلسوف و پزشک ایرانی است. این آتشکده را در خیابان طبرسی و کوچه آتشکده می‌توانید پیدا کنید. سازه چهارگوش آن در سبک معماری ساسانی ساخته شده است و گنبدی مخروطی شکل دارد.
قله دماوند
قله‌ی دماوند و کوهپایه‌ی سرسبز آن از بهترین جاهای دیدنی آمل است. این کوه آتشفشانی سرو قامت، نماد ایران به حساب می‌آید و در ادبیات ما نیز نقش پر رنگی دارد. بنابراین در سفر به آمل حتما به جوار این کوهستان بروید و از آبشار یخی، دشت‌های پر از گل، آبگرم طبیعی و چشمه‌های جوشان آن بازدید کنید.
آبگرم لاریجان
در منطقه‌ی کوهستانی لاریجان تا دلتان بخواهد چشمه‌ی آب معدنی و استخر آبگرم پیدا می‌کنید. در روزهای سرد سال این روستا بهترین جا برای مسافرت است! اغلب خانه‌های این روستا نیز مجهز به استخرهای آبگرم طبیعی هستند. از جاده‌ی گزنک آمل به لاریجان خواهید رسید.
برای آشنایی بیشتر مقاله جاهای دیدنی آمل را مطالعه کنید.
سوغات و صنایع دستی آمل
مگر می‌شود به شهرهای شمالی رفت و سراغ خوراکی‌های جذاب آن را نگرفت؟ اگر اهل شیرینی‌جات باشید، آمل حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. شیرینی و نان‌های محلی این شهر عطر و طعمی به‌یادماندنی دارند و سفرتان را شیرین خواهند کرد. یک بسته شیرینی ساق عروس، رشته به رشته، آب‌دندان، کماج یا حلوای محلی می‌تواند سوغاتی جذابی برای عزیزانتان باشد. ماهی، زیتون، برنج و انواع ترشیجات و مرباهای محلی نیز از سوغاتی‌های خوشمزه‌ی آمل به شمار می‌آیند.
در سفر به آمل تا می‌توانید تمشک، توت فرنگی و زرشک بخرید. این میوه‌های خوشمزه برای درختان و بوته‌های وسط جنگل هستند و به همین خاطر طعمی عالی دارند. همچنین اگر قصد فتح قله‌های آمل را داشتید، در راه می‌توانید گیاهان دارویی بچینید. گیاهانی مثل گل گاو‌زبان، نعناع، آویشن کوهی و گلپر در دامنه‌ی رشته کوه‌های البرز به وفور یافت می‌شوند.
با این حال اگر به دنبال یادگاری یا سوغات ماندگار از آمل هستید، صنایع دستی این شهر را انتخاب کنید. جاجیم، پارچه‌های ابریشمی، ظروف چوبی، دست‌بافته‌های پشمی و محصولات نمدی از جمله صنایع دستی آمل محسوب می‌شوند.
غذاهای محلی آمل
طعم واقعی غذاهای مازندرانی را در آمل بچشید. مردمان این شهر غذاهای محلی بسیار خوشمزه‌ای می‌پزند که به همین راحتی‌ها نمی‌توانید دست رد به سینه‌شان بزنید! اول از همه با اردک جوجه شروع کنید تا طعم اردک محلی سفرتان را خاطره‌انگیز کند. سپس برای نوش‌جان کردن مرغ شکم‌پر مخصوص آملی، کته آملی، سبزی پلو محلی، کتلت و کهی‌پلا آماده شوید. این غذاهای خوشمزه ابتدا با عطرشان دلتان را می‌برند و پس از آن با طعم بی‌نظیرشان شگفت‌زده‌تان خواهند کرد.
رستوران‌های آمل
حال که از غذاهای محلی سخن گفتیم، باید به سراغ معرفی رستوران‌های آمل برویم. اقامت و زندگی در آمل با وجود این رستوران‌های محلی که عطر غذاهای باکیفیت‌شان تا فرسنگ‌ها دورتر حس می‌شود، بسیار لذت‌بخش خواهد بود!
خانه پیراشکی آمل
آمل یک خانه پیراشکی دارد که برای میل کردن میان‌وعده‌ای مفصل، می‌توانید روی آن حساب کنید. برای رسیدن به این مرکز باید ابتدا به خیابان هراز آمل بروید و سپس در حد فاصل آفتاب ۲۸ و ۳۰ به مقصد برسید. انواع و اقسام غذاهای فست‌فودی و پیراشکی‌های خوشمزه را در خانه پیراشکی آمل نوش‌جان کنید.
رستوران حاج حسین
رستوران حاج حسین در جاده هراز و حوالی آمل است. جایی که از صبحانه تا ناهار و شام و حتی میان‌وعده‌های‌تان را می‌توانید نوش‌جان کنید. صبح را با کله‌پاچه یا مرباهای محلی آغاز کرده و سپس برای صرف ناهار کبابی تازه و خوشمزه سفارش دهید.
رستوران حاج محسن
اگر می‌خواهید غذای محلی و آملی باکیفیت نوش‌جان کنید، به رستوران حاج محسن سر بزنید. این رستوران از قدیمی‌ترین غذاخوری‌های آمل است که غذاهای درجه یکی با قیمت مناسب سرو می‌کند.
برای آشنایی بیشتر مقاله سوغات و صنایع دستی آمل را مطالعه کنید.
مراکز خرید آمل
اگر اهل بازارگردی باشید، به خوب جایی آمده‌اید. آمل پر از بازارهای کوچک و بزرگ سنتی است که زنان محلی با چادرهای رنگارنگشان فروشندگان اصلی آن هستند. بازار چهار سوق یا بازار قدیم که به پایین بازار نیز معروف است، محل خوبی برای معاشرت و آشنایی با خصوصیات مردم آمل محسوب می‌شود. از این بازار می‌توانید انواع و اقسام محصولات ارگانیک و محلی را تهیه کنید و از عطر و بوی سبزیجات تازه به وجد بیایید!
علاوه بر این، اگر در سفر به آمل دنبال مراکز خرید مدرن می‌گردید، به خیابان هراز و سبزه سربزنید.
راه‌های دسترسی به آمل
جاده‌ی خاطره‌انگیز هراز، دروازه‌ی ورود به شهر آمل است. این جاده در روزهای تعطیل و مناسبت‌ها شلوغ می‌شود و مدت زمان رسیدن به مقصد را تحت شعاع قرار می‌دهد. اما با کمی برنامه‌ریزی و انتخاب درست ساعت سفر، می‌توانید از دیدنی‌های این جاده لذت ببرید و در ترافیک هم گیر نیفتید.
همچنین از شهرهای همسایه آمل مثل بابل، محمودآباد و نور نیز می‌توان به این شهر زیبای شمالی رسید. توجه داشته باشید که آمل فرودگاه مسافربری ندارد و تنها باند فرود آن برای پایگاه امداد و نجات ایران راه‌اندازی شده است. اما شما می‌توانید با خودروی شخصی، تاکسی یا اتوبوس بین شهری به آمل برسید. با اتوبوس از پایانه‌ی مسافربری شهرتان به پایانه‌ی فیروزی آمل خواهید رسید که بزرگ‌ترین پایانه مسافربری شمال کشور نیز به حساب می‌آید.
نکاتی که در سفر به آمل لازم است بدانید
- در هنگام پیک‌نیک در جنگل‌های آمل، آتش روشن نکنید. چراکه به راحتی باعث آتش‌سوزی جنگل به‌خصوص در روزهای گرم سال خواهید شد.
- حتما از کلاه و ضد آفتاب استفاده کنید تا آفتاب تند و تیز تابستان آمل به پوستتان آسیب نزند.
- یک نایلون پلاستیکی برای جمع‌آوری زباله‌های‌تان همراه داشته باشید و آن را با خودتان به شهر بیاورید.
- در گوشه و کنار طبیعت آمل؛ ممکن است جانداران بی‌آزاری را ببینید. هرگز آن‌ها را از محل زندگی‌شان دور نکنید و اجازه دهید به حال خودشان باشند.
- گیاهان دارویی را از ساقه بچینید. چراکه با چیدن آن‌ها از ریشه باعث نابودی و کم شدن این گیاهان پرفایده خواهید شد.
- طبیعت آمل دست شما امانت است و محافظت از آن باعث ماندگاری بیشتر جنگل‌ها و سرسبزی شمال می‌شود.
