در غرب استان گلستان و با فاصله کمتر از ۵۰ کیلومتر از گرگان، یکی از بنادر دوست‌داشتنی ایران را پیدا می‌کنید. روی نقشه، آن را شهرستان بندر گز نامیده‌اند و اسناد تاریخی می‌گویند، پادشاهانی در طول سال‌ها به فکر تسخیرش بوده‌اند. در این مقاله از اتاقک می‌خواهیم بدانیم در این بندر گز چه خبرهایی است. شاید بعد از خواندن این مقاله دوست داشتید بار سفر ببندید و برای دیدن این مقصد گردشگری راهی شمال ایران شوید.
بندر گز کجاست؟
گز، یک شهرستان و از بنادر تاریخی ایران است. بر اساس تقسیم‌های جغرافیایی، آن را متعلق به استان گلستان می‌دانند. این بندر از یک سو با مازندران و از سمتی دیگر با کوه‌ها، هم‌مرز است. در دوران گذشته، ارتباط تجاری آن با شهرهای کشور آذربایجان و تهران نیز برقرار بوده است.
این بندر به خلیج گرگان راه داشته و از طریق آن، به دریاچه خزر می‌رسد. بندر ترکمن تقریبا ۲۰ کیلومتر و بهشهر ۴۱ کیلومتر، با این بندر فاصله دارد. علاوه بر اهمیت تجاری، تاریخ، فرهنگ، طبیعت و آثار به‌جا مانده در این بندر، ارزشمند هستند و خوب است که برنامه‌ای برای دیدن آن بچینید.
برای اجاره روزانه خانه و بومگردی در بندر گز می‌توانید از سایت اتاقک کمک بگیرید.
تاریخچه بندر گز
از آن‌جا که منطقه بندر گز از محدوده‌های تاریخ‌ساز ایران و مورد توجه پادشاهان بوده است، احتمال می‌رود تاریخی کهن در پس نام این بندر بدرخشد. وجود آتشکده‌های قدیمی، تپههای باستانی، قلعه‌ها و آثاری که بهدست آمده، گواه این موضوع هستند. علاوه‌براین، در دوره صفویه، شاه‌اسماعیل‌صفوی که به بهشهر توجه ویژه‌ای داشت، به این بندر رفت تا یک آتش‌سوزی را خاموش کند. پس بی‌شک قدمت این بندر بیش از ۵۰۰ سال است. پس از آن در دوره زندیه نیز، بندر گز برای بازرگانی استفاده می‌شد. در این دوره ارتباط با روسیه تزاری بیشتر و بر تعداد سکنه این منطقه که در برخی اسناد نامش را «کناره» گفته‌اند، افزوده شد.
اما آنچه که ما را درباره این بندر کنجکاوتر می‌کند، به دوره قاجار می‌رسد. بندر گز در حوالی همان‌جایی است که قوم قاجار در آن ساکن بودند. پس شاید آشنایی با این منطقه باعث شد تا در دوره محمدشاه قاجار، بندر گز تبدیل به محلی برای بازرگانی به‌خصوص با روسها شود. تا جایی که آن‌ها در بندر انباری نیز داشتند و مبادلات تجاری با دیگر مناطق و کشورها نیز انجام می‌شد.
بعدها در دوره حکومت ناصرالدین‌شاه قاجار، اسکله و شعبه‌ای از بانک استقراضی نیز، پایش به بندر گز رسید. این‌طور بود که مبادلات تجاری گسترش پیدا کرد و شهر نیز پررونق شد. در همین زمان یک فانوس دریایی توسط روسها و یک پل ارتباطی بین ساحل و انبار، توسط بلژیکیها ساخته شد.
بندز زیبای گز در دوران پهلوی
در دوره پهلوی، کشتی‌های بیشتری به بندر گز آمدند، انتخاب رضاخان به‌عنوان نماینده مجلس این منطقه، آن را مورد توجه قرار داد و سال ۱۳۰۶ ریل راه‌آهن به بندر گز رسید. سال ۱۳۱۲ هم ساختمان شهرداری آن ساخته شد و بناهای دیگر مثل کارخانه پنبه‌پاک‌کنی، بلدیه، مدرسه و … نیز ساخته شدند. بندر گز رو به رشد و ترقی بود. سندی از سال ۱۳۲۷ موجود است که در آن اشاره شده، بندر گز پررونق است و اکثر تجار آن نیز ارمنی هستند. این‌جا کالاهای خارجی و عمدتا روسی پیدا می‌شود.
با گذر سال‌ها و ساخت اسکله بزرگ‌تر در بندرترکمن و رسیدن خط راه‌آهن به این شهر، بندرگز از آن رونق افسانه‌ای خود افتاد. بعد هم در ۱۸ تیرماه سال ۱۳۸۹، یک آتش‌سوزی بزرگ رخ داد. این آتش ساختمان شهرداری بندر گز و بسیاری از اسناد مهم این شهر را خاکستر کرد.
فرهنگ و آداب‌ورسوم بندر گز
در بندر گز بیش از ۴۶هزار نفر زندگی می‌کنند. عمده آن‌ها به زبان طبری سخن می‌گویند. هنوز در برخی مناطق بازی‌های محلی، نوروزخوانی و قاشق‌زنی در روزهای آخر سال رواج دارد. بعضی خانواده‌ها رسم حنابندان را قبل از عروسی اجرا می‌کنند و برخی آیین‌های ازدواج نیز متاثر از فرهنگ ترکمن‌هاست.
روستاهای بندر گز
بندر گز ۲۵ روستا دارد که برخی از آن‌ها به این شرح هستند: ابراهیم‌آباد، استون‌آباد، باغو (بندرگز)، باغوکناره، بنفش‌تپه، تلور (بندرگز)، جفاکنده، حسین‌آباد (بندرگز)، دشتی‌کلاته شرقی، دشتی‌کلاته غربی، سرطاق (بندرگز)، سرمحله، سوته‌ده، طرح‌وطنا، کارکنده (بندرگز)، کوه‌صحرا، کهنه‌کلباد، گز شرقی، گز غربی، گل‌افرا، لیوان شرقی، لیوان غربی، محمدآباد (بندرگز)، ولفرا و روستای وطنا که چشم‌اندازی زیبا به دریا و جنگل دارد.
اقتصاد بندر گز
برخلاف آن گذشته پررونق، امروز بیشتر مردم بندرگز به باغداری، دامداری، صنایع غذایی، صنایع تکمیلی، صنایع‌دستی، خدماتی و امور مربوط به شیلات مشغول هستند. این تغییر وضعیت معیشت نیز خود گواهی از تغییرات مهم در تبادلات تجاری است. بااینحال، توجه به طرح‌هایی ازجمله لایروبی خلیج گرگان، احتمالا می‌تواند رونق بیشتری را به این منطقه بیاورد. از بعد گردشگری نیز، بندرگز می‌تواند بسیار پررونق باشد و درآمد اهالی با حضور مسافران افزایش خواهد داشت.
آب‌وهوای بندر گز
نزدیکی به دریای کاسپین از یک سو، عارضه‌های طبیعی از سوی دیگر و البته پوشش گیاهی انبوه، هوای بندر گز را در بیشتر سال گرم و مرطوب کرده است. با این حال، گز زمستان‌های سرد و پربارشی دارد. دمای هوا ممکن است تا منفی ۵ درجه افت کرده و مشکلاتی را به‌خصوص در تردد ایجاد کند. از سوی دیگر، تابستان‌های بندر گز نیز شرجی و مرطوب است. مثلا اگر اواسط تیر تا اواخر مرداد به بندر گز بروید، ممکن است از رطوبت و گرمای آن کلافه شوید. در مجموع هوای این بندر خیلی شبیه به بندر ترکمن است و معمولا حدود ۱۰ درجه از شهری مثل تهران گرم‌تر است.
بهترین زمان سفر به بندر گز
از اواخر بهمن تا اوایل خرداد ماه، بندر زیبای گز آب‌وهوایی عالی دارد. بارش‌ها، دمای هوا و رطوبت مناسب هستند. در این زمان، طبیعت نیز زیبایی ارزنده‌ای را به شما تقدیم خواهد کرد. پس از آن از اواخر شهریور تا اواخر پاییز نیز، هوا در بندرگز مناسب است. در اوایل زمستان، شانس دیدن پرندگان مهاجر وجود دارد و پس از آن شاید سرما و رطوبت، کمی از رونق گردشگری بکاهد. با تمام این‌ها، قصد شما از سفر تجربیات و تجهیزاتی که دارید، بهترین زمان سفر به این‌جا را مشخص خواهد کرد. این را هم فراموش نکنید. قبل از آغاز سفر، آب‌وهوا را بررسی کنید و با اطمینان از تطابق آن با وضعیت راحتی خود دل به جاده بزنید.
برای اجاره ویلا شمال می‌توانید از سایت اتاقک اقدام کنید.
جاهای دیدنی بندر گز
فانوس دریایی بندر زیبای گز، راهنمایی از دوره قاجار
همان‌طور که در بالا گفتیم، در دوره قاجار یک فانوس دریایی برای بندر زیبای گز ساخته شد. این فانوس به کشتی‌ها کمک می‌کرد از مسیر خود خارج نشوند و بتوانند بندر را پیدا کنند. امروزه فانوس دریایی بندرگز به ثبت ملی رسیده و از دیدنی‌های این منطقه است.
ساختمان گمرک، بنای کهن بندر
در بین انواع جاهای دیدنی بندر گز می‌توانید یک بنای قدیمی را ببینید که در سال ۱۲۸۱ ساخته و به‌عنوان ساختمان گمرک از آن استفاده شده است. این بنا دارای روزنه‌هایی است که به‌عنوان هواکش و نورگیر از آن استفاده کردهاند. در و پنجره‌ی این ساختمان چوبی است و بخشی از بنا تخریب شده است.
پارک جنگلی باغو، جنگلی در مجاورت بندر
اگر به‌سمت بخش جنوب‌غربی شهرستان بندر گز بروید به روستای باغو می‌رسید و بعد در کنار این روستا، پارک جنگلی باغو را خواهید دید. این پارک جنگلی پارکینگ، سکو برای نشستن، آب آشامیدنی، سرویس بهداشتنی و فضاهایی جهت اتراق و پیک‌نیک دارد.
اسکله قدیم، تماشای بازی ماهی‌ها
در بندر گز می‌توانید به اسکله آن بروید، قایق سوار شوید و انواع ماهی و آبزیان ببینید. این اسکله فاصله کمی تا بازارچه ساحلی دارد و یک پیشنهاد خوب برای بهار و پاییز است.
امامزاده حبیب‌الله نوکنده، بقعه ۸۰۰ ساله
برای دیدن این بقعه متبرکه باید به ۸ کیلومتری بندرگز و مجاورت راه‌آهن سراسری بروید. نسب این امامزاده به امام موسی‌ابن‌جعفر (ع) می‌رسد و معماری آن نیز بسیار ارزشمند است.
سوغات و صنایع‌دستی بندر گز
در بندر زیبای گز، به‌خصوص در نواحی روستایی می‌توان چند نوع صنایع‌دستی زیبا را پیدا کرد. گلیم یکی از آن‌هاست که عمدتا توسط زنان در خانه بافته می‌شود. اگر اهل استفاده از قالی‌های خاص هستید، از این‌جا می‌توانید قالی ترکمنی نیز بخرید. این قالی‌ها لطیف، خوش‌رنگ و با طرح‌های خاص هستند. پس از آن، سوزن‌دوزی، نمدمالی و گل‌دوزی نیز در بین صنایع‌دستی بندرگز دیده می‌شود. به‌سبب وجود دامداری‌ها، صنایع چرم هم در بندرگز رونق دارند و می‌توانید از این‌جا کیف و کفش‌های چرمی خوبی را بخرید. اگر هم اهل خوراکی باشید، می‌توانید از شیرینی‌فروشی‌ها، شیرینی‌های سنتی بندرگز را خریده و آن‌ها را با خود به خانه ببرید.
غذاهای محلی بندر گز
در استان گلستان غذاهای سنتی خوشمزه و خاصی را پیدا می‌کنید. بیشتر این غذاها تحت تاثیر فرهنگ، تاریخ و حتی اقلیم مناطق طبخ شده و از پس گذر تاریخ، بهدست ما رسیده‌اند. یکی از این غذاها که در بندرگز پرطرفدار است، خورشت کدو‌سبز یا کتی ترشک است. این غذا برای روزمره و سفره افطار کاربرد دارد.
خورشت ماش‌فتی نیز از غذاهای خوشمزه در این بندر است. در این غذا از ماش، سیر، گردو، به، رب‌انار، سبزی صحرایی، ادویه و روغن استفاده می‌شود. به‌جز این‌ها، ماش‌پلو، نخودپلو، آش ماش، ته‌چین کشمش، انواع ماهی به‌خصوص نوع کباب شده آن، آش آلو و یک نوع حلوای گردویی که به‌عنوان میراث باستانی این شهر نیز شناخته می‌شود را باید حتما در بندرگز امتحان کنید.
رستوران‌های بندر گز
در بندرگز چند کافه و رستوران را پیدا می‌کنید که در این‌جا چند مورد از آن‌ها را معرفی کرده‌ایم.
رستوران حاج محمدمتکی
این رستوران در بندرگز، خیابان انقلاب ۴ واقع شده است. برخی از مهمان‌ها، قیمت غذای آن‌را بالا می‌دانند. اما عده‌ای هم معتقدند که جوجه کباب‌های خوشمزه‌ای در این‌جا نوش‌جان کردهاند.
کافه کناره بندر گز
یکی دیگر از جاهایی که می‌توانید غذا و نوشیدنی را در آن میل کنید، کافه کناره است. این کافه در بندرگز، خیابان انقلاب ۲ واقع شده است.
تهیه غذای گل نرگس
یکی دیگر از غذاخوری‌های بند گز، تهیه غذای گل نرگس است. این کترینگ را در بندرگز، بلوار امام‌خمینی خواهید دید. در فصل‌های پرتردد، معمولا تا دیروقت، در این‌جا غذا سرو می‌شود. قیمت و کیفیت غذا را بیشتر مهمان‌ها مناسب دانسته‌اند.
برای آشنایی با سایر رستوران های بندر گز، کلیک کنید.
مراکز خرید بندر گز
بازارچه ساحلی
بسیاری از افرادی که به بندرگز می‌روند، می‌خواهند از بازارچه ساحلی آن خرید کنند. در این بازارچه انواع پوشاک، خوراکی، اسباب‌بازی و زیورآلات را پیدا می‌کنید. در حوالی بازارچه نیز آلاچیق، جای پارک و فضای بازی برای کودکان، تعبیه شده است. در فاصله کمی از بازارچه نیز می‌توانید چند رستوران را برای صرف غذا نیز پیدا کنید.
فروشگاه زنجیره‌ای رفاه
اگر در بندر گز نیاز به خرید مواد خوراکی، نان، نوشیدنی و … داشتید، می‌توانید به شعبه فروشگاه رفاه مراجعه کنید. این فروشگاه در خیایان شهید بهشتی بندر گز واقع شده و تا ساعت ۹ شب هم باز است.
هایپرمیوه دستچین
برای خرید انواع میوه می‌توانید به میوه‌فروشی دستچین بروید. این مغازه در بلوار امام‌خمینی بندر گز واقع شده و به ارائه انواع میوه و سبزی می‌پردازد.
اقامت در بندر گز
برای شب‌مانی در این بندر گزینه‌های معتددی وجود دارد. چراکه در این بندر و حوالی آن انواع اقامتگاه‌های بومگردی، کلبه‌ها، ویلاها و سوئیت‌ها را پیدا می‌کنید که می‌توانند برای اقامت شبانه، همراهی‌تان کنند. برخی از این اقامتگاه‌ها خارج از این بندر هستند و تعدادی نیز داخل شهر واقع شده‌اند. بنابر وجود امکانات، شرایط و البته فصل، قیمت اقامتگاه‌ها متفاوت است. شما می‌توانید با توجه به بودجه و مدت سفرتان، اجاره ویلا یا سوئیت مناسب را در سایت اتاقک پیدا کرده و دیگر هیچ نگرانی بابت اقامت و هزینه‌های آن نداشته باشید.
راه‌های دسترسی به بندر گز
چگونه به بندرگز برویم؟ این‌جا برای‌تان از چند راه و مسیر برای رسیدن به بندر گز گفته‌ایم.
خودرو شخصی
از تهران تا بندر زیبای گز تقریبا ۳۷۰ کیلومتر راه است. در شرایط عادی جاده، این مسیر را تقریبا در ۶ ساعت طی خواهید کرد. برای این سفر، به‌سمت شرق تهران و بعد هم جاده دماوند بروید. بعد مسیرتان را تا قائم‌شهر و ساری ادامه دهید، از نکا نیز بگذرید تا به بهشهر برسید. حدود ۴۰ کیلومتر دیگر مسیرتان را ادامه دهید تا ورودی بندرگز را ببینید.
قطار
راه‌آهن شمال‌شرق ۲ که از تهران به‌سمت گرگان می‌رود، از سیمین‌دشت و گرمسار راهش را آغاز کرده، از ورسک و فیروزکوه می‌گذرد، به ساری و نکا می‌رسد و در ایستگاه بندر زیبای نیز توقف دارد.
هواپیما
فرودگاه گرگان نزدیک‌ترین فرودگاه به بندرگز است و تا خود بندرگز حدود ۱ ساعت فاصله دارد.
نکاتی که در سفر به بندر گز لازم است بدانید!
سه‌شنبه‌ها در بندر زیبای گز یک بازار محلی برپا می‌شود. این بازارها پر از محصولات طبیعی و ارگانیک هستند که معمولا با تلاش روستایی‌ها بهدست می‌آیند. اگر سه‌شنبه در این بندربودید، حتما سری به این بازار محلی بزنید.
اگر برای پیدا کردن رستوران یا چشیدن غذاهای محلی کمک خواستید، از اقامتگاه خود بخواهید وعده‌های ناهار و شام را برای‌تان آماده کنند. قطعا غذای اقامتگاه، تازه و سلامت خواهد بود.
سخن آخر
در این مطلب به بررسی بندر زیبای گز پرداختیم و از دیدنی‌ها و تاریخ آن برای‌تان گفتیم. اگر دوست دارید یک بندر تاریخی را ببینید و به‌دنبال دیدنی‌های خاص و کمتر شناخته شده هستید، برای اواخر زمستان یا در فصل بهار، برنامه سفرتان به این بندر را ترتیب داده و از دیدن زیبایی‌های آن لذت ببرید. اتاقک با مجموعه‌ای کامل از انواع اقامتگاه‌ها در بندر زیبای گز و اطراف آن، در این تجربه خاص همراه‌تان خواهد بود.
سوالات متداول
فاصله تهران تا بندر گز چقدر است؟
از تهران تا بندر گز تقریبا ۳۷۰ کیلومتر راه است.
بندر گز کجاست؟
بندرگز در استان گلستان و همجوار با مازندران و کوههای البرز است. این بندر تا بهشهر تقریبا ۴۰ کیلومتر فاصله دارد.
مرکز خرید بندرگز کجاست؟
بازارچه ساحلی بندر گز که در نزدیکی اسکله کهن آن واقع شده است، مهم‌ترین مرکز خرید در بندرگز است.
بندر گز چی داره؟
بندرگز، بندری تاریخی است که روزگاری روسها، پادشاهان قاجار و پهلوی به آن نگاهی ویژه داشتهاند. بناهایی در آن بهدست بلژیکیها ساخته شده و حالا نیز طبیعت و بناهایی دیدنی دارد.
قدمت بندر گز چقدر است؟
وجود تپههای باستانی و آتشکده، حکایت از تاریخی کهن در این منطقه دارد، بااینحال میدانیم که حداقل حدود ۵۰۰ سال پیش سپاه شاه اسماعیل صفوی همراه با مردم، آتشی را در این بندر خاموش کردهاند.
