بندر دَیِّر مرکز شهرستان دیر از استان بوشهر است که حدود ۱۳۰۰ کیلومتر با تهران و ۱۹۶ کیلومتر با بوشهر فاصله دارد. این بندر از شمال با شهرستان دشتی، از شرق با شهرستان کنگان و از غرب و جنوب با خلیج فارس ارتباط دارد. ساحل معروف بندر دیر یکی از جاهای دیدنی این شهر است و در کنار آن می‌توان به گنبد نمک جاشک، جزیره مخیلو، مسجد بردستان و تنگ مخدان به‌عنوان دیگر جاهای دیدنی بندر اشاره کرد. مردم بندر مثل جاهای دیگر جنوب از طریق ماهیگیری و صید مروارید از دل آب‌های خروشان خلیج فارس زندگی می‌گذرانند و برای همین هم غذای هر هفته آن‌ها قلیه ماهی است. البته بندر، ۳ اسکله اصلی هم دارد که اهمیت ویژه‌ای در ماهیگیری و صید میگو دارند چون دَیِّر حدود ۹۵ کیلومتر خط ساحلی با خلیج فارس دارد بنابراین فرصت خوبی برای تجارت و اجاره سوئیت هم خواهد بود.
درباره بندر دیر
بندر دَیِّر (Dayyer) که به آن بندر دِیر نیز گفته می‌شود، مرکز شهرستان دیر در استان بوشهر است که بندری معروف دارد. بندر دیر در زمان‌های قدیم دوره‌ای حاکم‌نشین دشتی بوده و لنگرگاهی عمق ۷ متری دارد که فاصله آن با خشکی حدود ۱ کیلومتر است.
بندر دیر در جنوب استان بوشهر قرار گرفته و حدود ۲۰۸ کیلومتر با مرکز استان فاصله دارد. ساحل بندر یکی از زیباترین جاهایی است که می‌توانید در غروب خورشید بوشهر تماشا کنید. این بندر ۳ اسکله اصلی دارد که تامین‌کننده ماهی و میگو بوده و حتی بخش قابل‌توجهی از آن صادر هم می‌شود. به‌همین‌دلیل بندر دیر را به‌عنوان بزرگ‌ترین بندر صیادی ایران هم می‌شناسند.
یکی از محققان معروف در کتاب «مروارید تا نفت» که در واقع تاریخ خلیج فارس است، با بررسی هزاره‌های مختلف، درباره دیر می‌گوید که بخش بیشتری از دیر در قرن‌های ساسانی و اسلامی زیرمجموعه ایالت فارس یا سیراف قرار داشت و در دوره‌های بعدی بنای بندر روی خرابه‌های بندر کهنی که مربوط به دوران سلوکی و اشکانی بود ساخته شد. در این کتاب اشاره شده که وجه تسمیه بندر دیر به مهاجرت بحرینی‌ها از محله دیّر در بحرین و به حدود ۲ قرن پیش برمی‌گردد.
بعضی از مورخ‌ها معتقد هستند که بندر دیر در اصل یهودی‌نشین بوده و به‌دلیل برتری این محله نسبت به سایر محله‌های مذهبی و به‌دلیل ساخت کنسیه‌هایی به‌اسم دیر، به این منطقه دَیر می‌گویند.
بندر دیر کجاست؟
بندر و شهرستان دیر از شمال به شهرستان دشتی، از جنوب و غرب به آب‌های خلیج فارس و از شرق به شهرستان کنگان می‌رسد. نوار ساحلی شهرستان دیر حدود ۹۵ کیلومتر است و از منطقه خور بردستان یعنی حدفاصل دیر با کنگان شروه شده و به منطقه خور زیارت یعنی حدفاصل دیر با شهرستان دشتی می‌رسد.
دیر از ۳ بخش مرکزی، بخش بردخون و بخش آبدان تشکیل شده و دارای ۵ شهر به شرح زیر است.
- بندر دیر،
- بردستان؛
- آبدان؛
- دوراهک؛
- بردخون.
بنابراین بندر دیر یکی از شهرهای مهم شهرستان دیر استان بوشهر است.
لوکیشن بندر دیر روی گوگل‌مپ
جاهای دیدنی بندر دیر
بندر دیر شاید کوچک باشد اما جاهای دیدنی زیادی دارد که در ادامه آن‌ها و نحوه اجاره سوئیت در بندر دیر را معرفی می‌کنیم.
کوه نمک جاشک
کوه نمک جاشک به‌عنوان بزرگ‌ترین گنبد نمکی خاورمیانه شناخته می‌شود که کاملا دست‌ساخته طبیعت است. در این کوه نمک توازنی از لایه‌های نمکی و آهکی وجود دارد به‌طوری که در زندگی مسالمت‌آمیز با یکدیگر سال‌های سال را در بندر دیر آرمیده‌اند.
گنبدهای نمکی جاشک بلندی‌های شوری هستند که به‌دلیل جابه‌جا شدن لایه‌های نمک به شکل امروزی درآمده‌اند. علت اصلی جابه‌جایی آن‌ها هم زمین‌لرزه‌هایی در قدیم بوده است. این زمین‌لرزه‌ها به میلیون‌ها سال پیش برمی‌گردند بنابراین کانی‌های رنگارنگ و بلورهای نمکی که در گنبدها می‌بینید خودشان میلیون‌ها سال سن دارند.
علاوه‌بر زیبایی گنبدهای نمکی جاشک، این منطقه در دید زمین‌شناس‌ها بسیار ارزشمند بوده و به‌همین‌دلیل هم جزو یکی از گردشگاه‌های ژئوتوریسم دنیا به‌حساب می‌آید.
گنبد نمکی حدود ۱۲ کیلومتر طول و ۴.۵ کیلومتر پهنا دارد و ارتفاع آن در همه‌جا یکسان و یک‌دست نیست. بعضی جاها ارتفاع گنبد کمتر از ۱۵۰۰ متر از سطح دریا فاصله داشته، در حالی‌که بعضی جاهای دیگر فقط ۷۰ متر ارتفاع دارد.
اینجا فقط گنبد نمکی و صخره‌هایی تنیده از نمک و آهک نمی‌بینید، زیر گنبد چشمه‌هایی نمکی در جریان است که بدنه بیرونی و درونی این منطقه را زنده و فعال نگه می‌دارد.
لوکیشن کوه نمک جاشک روی گوگل‌مپ
مسجد بردستان
مسجد بردستان معماری ساده‌ای دارد اما آن چیزی که توجه همه را به خود جلب می‌کند، مناره آن است. مناره که نگوییم بادگیری زیبا و وصف‌ناشدنی که نقش مناره مسجد را بازی می‌کند اما وظیفه دیگری هم بر عهده‌اش هست.
بادگیر، نسیم خنک بندر دیر را به داخل حجره‌های مسجد می‌کشد تا وقتی نمازگزارها مشغول خواندن نماز هستند احساس خنکی کنند. مسجد بردستان یک عبادتگاه ساده نیست، اینجا با تاریخی گره خورده که مسجد را به‌عنوان کهن‌ترین عمارت متعلق به دوره اسلامی بندر دیر می‌داند. مسجد تزئینات آن‌چنانی مثل مسجدهای معروف اصفهان و استان‌های دیگر ندارد و دیوارها خاکی هستند و فقط طاق‌های آن با ظرافت کشیده شده‌اند. اما مسجد بردستان در عین سادگی نظر همه را به خود جلب می‌کند و گویا بادگیر نقش اصلی را در این جلب‌توجه بازی می‌کند.
در نزدیکی مسجد بردستان و در فاصله ۲۷ کیلومتری چاه‌های آب بردستان قرار دارند و حدود ۸۵۰ متر آن طرف‌تر هم می‌توانید قلعه بردستان را ببینید.
لوکیشن مسجد بردستان روی گوگل‌مپ
جزیره نخیلو
جزیره نخیلو یکی از جزیره‌های غیرمسکونی خلیج فارس و از جاهای دیدنی بندر دیر است که در حدود ناحیه بردخون قرار دارد. مساحت جزیره حدود ۶۰ هکتار بوده و منشا مرجانی و صدفی دارد. شکل جزیره نخیلو از بالا شبیه بیضی است و در آن حیوانات زیبایی زندگی می‌کنند که بیشتر شامل پرستوهای دریایی پشت تیره، پرستوهای کاکلی کوچک و بزرگ، چکاوک کاکلی و نوعی خرچنگ هستند.
این جزیره در حال حاضر جای امنی برای زندگی لاک‌پشت‌های خلیج‌فارس است که از جمله مهم‌ترین لاک‌پشت‌ها در خاورمیانه هستند. نخیلو یکی از نادرترین جزیره‌های جهان و جزو جزیره‌های متفاوت در خاورمیانه است که در آن پرندگان مهاجر دریایی زیادی زندگی می‌کنند.
در قسمتی از جزیره نخیلو می‌توانید اجتماع کوچکی از جنگل‌های حرا را ببینید که برای خودشان آن گوشه زندگی می‌کنند و پاهای‌شان را به دل آب شور خلیج سپرده‌اند.
لوکیشن جزیره نخیلو روی گوگل‌مپ
ساحل بندر دیر و پارک ساحلی
ساحل معروف بندر دیر و پارک ساحلی آن یکی از جاهای دیدنی دیر است که می‌توانید چند ساعتی را در آن استراحت کنید. در ساحل قایق و لنج هست و می‌توانید از قایق‌سواری روی آب‌های خلیج فارس لذت ببرید. خیلی از مردم در گذشته سوار بر همین قایق‌ها و لنج‌ها می‌شدند و به صید ماهی و مروارید می‌رفتند. حالا این شغل خیلی رونق ندارد و بعضی از اهالی این کار را انجام می‌دهند.
لوکیشن ساحل بندر دیر
امام‌زاده شاه ابوالقاسم
یکی از جاهای دیدنی بندر دیر، امام‌زاده شاه ابوالقاسم است که بقعه آن بالای تپه‌ای قرار گرفته که حدود ۱۰ کیلومتری غرب شهر قرار دارد. این امام‌زاده در محور ساحلی دیر بوشهر و در فاصله ۱ کیلومتری از ساحل قرار دارد. بنابراین از حیاط امام‌زاده می‌توانید خلیج و آبی بی‌کرانش را ببینید.
لوکیشن امام‌زاده شاه ابوالقاسم روی گوگل‌مپ
لوکیشن امام‌زاده روی گوگل‌مپ ثبت نشده است، اگر سفری به بندر دیر داشتید حتما لوکیشن امام‌زاده را ثبت کنید.
تنگ مخدان در دیر
تنگ مخدان یکی از جاهای دیدنی دیر است که بین کوه‌های خورموج قرار گرفته اما اهالی به این کوه‌ها، «بیرمی» می‌گویند. کوه بیرمی غیر از تنگ مخدان، ۶ تنگه دیگر هم دارد که اسم آن‌ها به شرح زیر است.
- تنگ تلخ آب بید؛
- تنگ بنیون؛
- تنگ روانی؛
- تنگ گشی؛
- تنگ یخ؛
- تنگ آشی.
هر کدام از این تنگ‌ها زیبایی خاص خود را دارند اما در میان همه آن‌ها، تنگ مخدان سوگولی کوه بیرمی است. تنگ‌های هفت‌گانه کوه بیرمی یکی از زیباترین جاهای دیدنی بندر دیر است یعنی درست جایی که تصورش را نمی‌کنید میان این همه آفتاب سوزان و بی‌آبی، تنگی پُرآب وجود دارد که نسیم خنکی از سطح آن به صورت شما می‌رسد. یکی از بهترین فصل‌ها برای بازدید از این تنگ، پاییز و زمستان است. یعنی درست زمانی‌که هوا مطبوع و خنک و دلنشین شده و فصل سفر از راه رسیده است.
لوکیشن تنگ مخدان روی گوگل‌مپ
سوغات بندر دیر
سوغات دیر بیشتر شامل انواع ماهی‌های جنوب است. این ماهی‌ها شامل ماهی زبیده، ماهی شیر و ماهی سنگسر هستند. از این ماهی‌ها غذاهای خوشمزه مثل قلیه ماهی درست می‌کنند که از جمله غذاهای اصلی در بندر دیر است. یکی دیگر از سوغات‌های مهم بندر دیر، خرما است که جزو اصلی‌ترین خوراکی‌ها در جنوب محسوب شده و کیفیت بالایی دارد.
فاصله بندر دیر تا شهرهای مهم اطراف
بندر دیر تا شهرهای اطراف و مهم فاصله زیادی دارد که در ادامه بررسی می‌شود.
فاصله بندر دیر تا بوشهر
بندر دیر تا بوشهر ۱۹۶ کیلومتر فاصله دارد و حدود ۲ ساعت و ۴۳ دقیقه در راه هستید.
برای رفتن از بندر دیر به بوشهر باید وارد بزرگراه سیراف شوید. این مسیر را ادامه دهید تا در سمت شمال از شهر سجادیه عبور کنید. بزرگراه سیراف خیلی طولانی است و در این مسیر از شهرها و روستاهای زیادی عبور خواهید کرد. وقتی به انتهای بزرگراه رسیدید باید در سمت چپ وارد بزرگراه بوشهر – برازجان شوید. مسیرتان را ادامه دهید تا به میدان غدیر برسید. در شمال میدان بزرگراه را ادامه دهید تا در انتهای آن وارد بلوار شهدای نیروی دریایی شوید. همین مسیر در ادامه به مرکز شهر بوشهر می‌رسد.
فاصله بندر دیر تا بندرعباس
فاصله بندر دیر تا بندرعباس ۵۴۴ کیلومتر است و حدود ۷ ساعت و ۷ دقیقه در راه هستید.
برای رفتن از بندر دیر به بندر عباس باید وارد جاده کمربندی دیر شوید. بعد از اولین میدان وارد بلوار مدرس غربی می‌شوید. مسیرتان را در بلوار ادامه دهید تا از میدان امام خمینی عبور کنید. در ادامه از میدان جانباز وارد بلوار امام حسین شده و در اولین خروجی از بلوار خارج شوید. مسیر را در اولین خروجی ادامه دهید تا وارد جاده کمربندی بندر کنگان شوید. در ادامه باید وارد بزرگراه سیراف – کنگان شوید.
در انتهای بزرگراه سیراف – کنگان است که وارد بزرگراه بندر کنگان – عسلویه می‌شوید. بزرگراه خیلی طولانی است و زمان زیادی باید رانندگی کنید. در انتهای بزرگراه باید وارد اتوبان پارسیان شده و مسیرتان را از اولین جاده خروجی ادامه دهید. وارد جاده پارسیان – بندرلنگه که شدید رانندگی کنید تا در سمت راست از شهر باوردان رد شوید. در ادامه این مسیر به بندر مغویه می‌رسید. بعد از بندر مغویه، بندر دیوان را در پیش‌روی خود دارید. در همین مسیر باید از بندر بستانه رد شده تا به بندرلنگه برسید. در بندر لنگه وارد بلوار معلم شده تا در ادامه وارد جاده بندر کنگ – بندر خمیر شوید. جاده خیلی طولانی است و وقتی به انتهای آن رسیدید باید وارد جاده کمربندی خمیر شوید.
دور میدان امام خمینی وارد جاده جزیره قشم – بندر لنگه – بندر پل – بندر خمیر شوید که به آن بزرگراه بندر خمیر – بندرعباس هم می‌گویند. در ادامه باید وارد بزرگراه شهید رجایی شوید. در انتهای بزرگراه است که به بندرعباس می‌رسید.
بندر دیر و تنگ پُرآبش
بندر دیر یکی از شهرهای جنوبی استان بوشهر است که به‌دلیل وجود ۳ اسکله معروف برای ماهیگیری و صید میگو و همین‌طور به‌خاطر وجود ساحل معروف بندر دیر به شهرت رسیده است. یکی از جاهای دیدنی دیر، گنبد نمک جاشک است که نمونه‌ای از زیباترین تغییرات زمین بر اثر زلزله بوده و در آن ترکیبی از کانی‌های رنگی و لایه‌هایی از نمک سفید می‌بینید که قدمت بعضی از آن‌ها به میلیون‌ها سال قبل برمی‌گردد. دیر غیر از گنبد نمک، جاهای دیدنی زیادی دارد که در این مقاله بررسی شدند. اگر مایل هستید چند روزی را برای بازدید زیبایی‌های بندر دیر به این منطقه سفر کنید می‌تواند اقامتگاه خود را از اتاقک رزرو کنید.
سوالات متداول
- بندر دیر در کدام شهر است؟ بندر دیر در شهرستان دیر در استان بوشهر قرار دارد.
- آب و هوای بندر دیر چطور است؟ آب‌وهوای بندر دیر مثل تمامی شهرهای جنوبی ایران گرم و آفتابی است بنابراین بهترین زمان برای سفر به این بندر، فصل پاییز و زمستان خواهد بود.
- جاهای دیدنی بندر دیر کدامند؟ تنگ مخدان، امام‌زاده شاه ابوالقاسم، گنبد نمک جاشک، جزیره مخیلو، مسجد بردستان و ساحل معروف بندر دیر از جمله جاهای دیدنی بندر دیر هستند.
- بندر دیر چقدر با بوشهر فاصله دارد؟ بندر دیر تا بوشهر حدود ۱۹۶ کیلومتر فاصله دارد.
