روستای کندوان با خانه‌هایی کندویی شکل، در دل صخره‌های سنگی استان آذربایجان شرقی، قرار گرفته. کندوان یکی از جاذبه‌های زیبا و خارق العاده‌ی استان آذربایجان شرقی است که باعث جذب گردشگران زیادی شده. .
کندوان سومین روستای صخره‌ای جهان است ولی تنها روستای صخره‌ای است که در آن زندگی جریان دارد. آنچه که کندوان را برجسته کرده سکونت ۱۱۷ خانواده درون این صخره‌هاست. مشاغل این خانواده‌ها کشاورزی، دامداری و صنایع دستی است. روستای کندوان به دلیل معماری منحصربه‌فرد خود در فهرست آثار ملی نیز به ثبت رسیده است، در ادامه به معرفی کندوان؛ روستایی اعجاب‌آور در ایران و جهان خواهیم پرداخت. اما پیش از اینکه به معرفی دیدنیهای روستا بپردازیم، خوب است بدانیم کندوان کجاست؟
کندوان کجاست؟
روستای اسرارآمیز کندوان را میتوانید در شمال غربی کشور و در استان آذربایجان شرقی پیدا کنید. این روستای صخره‌ای در همسایگی شهر اسکو واقع شده است و در دامنه‌ی کوه آتش‌فشانی سهند قرار دارد. خانههای این روستا به صورت پلکانی و همانند کندو‌های عسل بنا شده‌اند و در جوار رودخانه‌ی کندوان قرار دارند. برای رسیدن به این روستای تاریخی باید حدود ۶۰ کیلومتر از جنوب غربی تبریز فاصله بگیرید. این روستا از شهرستان اسکو نیز ۱۸ کیلومتر فاصله دارد و دارای جاده‌ای پر پیچ و خم و کوهستانی است.
معماری حیرت‌انگیز و خارق‌العاده‌ی خانههای روستایی این منطقه در کنار آب و هوای کوهستانی آن و وجود باغ‌های سرسبز و زیبا گردشگران بسیاری را به این روستا جذب می‌کند.
تاریخچه کندوان
کندوان، روستایی شگفت‌انگیز در پناه کوه سهند است. قدمت این خانه‌ها به ۶۰۰۰ سال پیش برمی‌گردد. برخی باستان شناسان نیز معتقدند که این روستا قبل از اسلام شکل گرفته است، آوازه این روستا با معماری صخره‌ای و عجیب آن نه تنها به گوش گردشگران داخلی رسیده بلکه در میان گردشگران خارجی نیز زبانزد است.
کندوان یکی از آثار مهم باستانی کشور به حساب می‌آید چراکه فقط سه روستای صخره‌ای در جهان وجود دارند. کاپادوکیه در ترکیه و داکوتا در آمریکا دو روستای صخره‌ای دیگری هستند که در کنار کندوان سه روستای صخره‌ای در جهان را تشکیل می‌دهند. اما کندوان با حضور ۱۱۷ خانواده از دو روستای دیگر متمایز شده است و این در حالی است که آن دو روستا متروکه شده‌اند.
اولین نشانه‌های زندگی در کندوان به زمان حمله‌ی مغول‌ها به ایران می‌رسد. گفته شده است که در آن زمان ساکنان اطراف این صخره‌های آتش‌فشانی برای در امان ماندن از حمله مغول‌ها به این منطقه پناه آورده‌اند. آنها شروع به کندن صخره‌های مخروطی کردند و خانههای خود را در دامنه‌ی کوه سهند که شیب تندی داشت، ساختند. صخره‌ها در طول سالیان روستاییان را از گزند سیل و حوادث طبیعی نیز در امان نگاه داشته‌اند.
فرهنگ و آداب رسوم مردم کندوان
کندوان، روستای صخره‌ها است. جایی که مردم آن مثل آب‌و‌هوا و خانه‌های‌شان قوی و صبور هستند. مردان و زنان این روستا هر سال عید نوروز یک نمایشگاه صنایع دستی برگزار می‌کنند که حال‌و‌هوای خوبی دارد. اگر در نوروز، گذرتان به کندوان افتاد، به این نمایشگاه سر بزنید و با مردم محلی معاشرت کنید. محلیان نیز همواره درب‌های خانه‌های‌شان به‌روی گردشگران باز است و با روی خوش از شما استقبال می‌کنند.
کندوانی‌ها مثل اهالی شهرهای دیگر، شب‌چله را در کنار هم جشن می‌گیرند و به این ترتیب آماده رویارویی با زمستان سرسخت منطقه می‌شوند. اگر می‌خواهید بیشتر با فرهنگ مردم محلی آشنا شوید، بازدید از موزه مردم‌شناسی کندوان را در الویت قرار دهید. این موزه اتاقی صخره‌ای است که شما را به سفر در زمان دعوت می‌کند و پرده از اسرار گذشته تا به حال کندوان برمی‌دارد!
یکی از رسوم جالب و قدیمی روستاییان در هنگام ازدواج، این است که فامیل‌های داماد باید ابتدا خانه‌ای برای عروس و داماد حفر کنند تا خانواده عروس راضی به وصلت شوند!
دهستان‌های مختلف کندوان
بخش کندوان در شهرستان میانه قرار دارد و شامل سه دهستان مختلف با نام‌های تیرچائی، کندوان و گرمه شمالی می‌شود. جمعیت این بخش نیز در مجموع بیش از ۲۴ هزار نفر است.
اقتصاد کندوان
کندوان روستایی در ارتفاعات آذربایجان شرقی است. جایی که پاییز و زمستان پربارشی دارد و در بهار و تابستان از ذوب‌شدن برف‌ها، چشمه‌سارهای متعددی شکل می‌گیرد. این طبیعت جذاب برای دامداری حرف ندارد. برای همین هم اغلب مردم روستا از طریق نگهداری دام‌های‌شان امرار معاش می‌کنند.
البته در دامنه‌ها و کنار رودخانه‌ها، کشاورزی دیمی هم رونق خوبی دارد. از دیگر مشاغل روستاییان نیز میتوان به پرورش زنبور عسل و باغداری اشاره کرد. زردآلو، آلبالو و انگور از محصولات ارگانیک باغ‌های کندوان به شمار می‌آید. البته بانوان خوش‌سلیقه کندوانی نیز با بافتن گلیم، جاجیم و روسری‌های جذاب محلی و فروش آنها به گردشگران، نقش مهمی در اقتصاد خانواده خود دارند.
آب و هوای کندوان
کندوان روستایی سردسیر و ییلاقی است که زمستان‌های طولانی دارد. در فصول پاییز، زمستان و بهار هوا به شدت سرد است و اغلب اوقات برف می‌بارد. اما تابستان‌های این منطقه آب و هوایی مطبوع و معتدل دارند و برای سفر عالی هستند. در این زمان از سال برف‌ها آب شده‌اند و رودخانه‌ها پر آب و سرزنده هستند. درختان و بوته‌های سبز جانی دوباره گرفته‌اند و شاهد تابستانی بهاری خواهیم بود!
بهترین زمان سفر به کندوان
کندوان در هر فصل از سال تماشایی است اما به دلیل بارش برف و باران زیاد در فصل‌های سرد سال، تردد به این روستای شیب‌دار کار دشواری است. به این ترتیب بهترین زمان برای سفر به روستای کندوان خرداد، تیر و مردادماه است. در این موقع از سال اثری از برف و یخبندان‌های شدید نخواهد بود و میتوانید از دیدنیهای کندوان و آب و هوای کوهستانی آن لذت ببرید.
برای رزرو اقامتگاه در کندوان کلیک کنید.
دیدنیهای کندوان
دیدنیهای کندوان به سه بخش اصلی ساختار خانه‌ها، طبیعت روستا و جاذبه‌های اطراف روستا خلاصه می‌شوند. این روستای زیبا و تاریخی در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و تنها روستای صخره‌ای در جهان است که هنوز زندگی در آن جاری است. کندوان در میان گردشگران خارجی نیز پر طرفدار بوده و آنها در سفر به ایران به شگفتی‌های معماری این روستای اعجاب‌آور سر می‌زنند و از حال و هوای قدیمی آن لذت می‌برند. اگر شما هم قصد سفر به این روستا را دارید، خوب است پیش از رفتن با دیدنیهای کندوان بیشتر آشنا شوید.
معماری خانههای روستا
معماری عجیب و اسرارآمیز روستای کندوان اصلی‌ترین جاذبه‌ی گردشگری این منطقه محسوب می‌شود. شکل صخره‌های کله قندی این روستا بر اثر گدازه‌های آتش‌فشانی کوه سهند که در طول سالیان روی هم انباشته شده‌اند، به وجود آمده‌اند. در حقیقت بخشی از معماری روستا را کوه سهند به کمک گدازه‌ها و باد و باران تشکیل داده است و بخش دیگر را مردمانی هنرمند با کنده‌کاری صخره‌ها به روشی اصولی و مستحکم ساخته‌اند!
اکثر خانه‌هایی که در دل صخره‌ها یا کران‌ها ساخته می‌شوند دو طبقه هستند اما؛ خانههای سه طبقه و چهار طبقه نیز در این روستا یافت می‌شوند. برای رفت‌وآمد در طبقات این خانه‌ها پله‌هایی از جنس همین صخره‌ها کنده‌کاری شده است که به زیبایی بصری آنها افزوده است. از سوی دیگر برای استقامت خانههای روستا ستون‌های محکمی از خود صخره می‌تراشند که نشان‌دهنده هوش روستاییان در هنر معماری است.
همچنین در فضای بین خانه‌ها فضایی باریک برای پیاده‌روی وجود دارد که توسط آب باران و برف به صورت طبیعی و در طی سالیان شکل گرفته‌اند. امکانات خانههای روستا شامل اتاق، صندوق‌خانه، تنور، آشپزخانه و … است و قطر دیوارها به ۲ تا ۳ متر می‌رسد! گردشگران می‌توانند با اجاره سوئیت در کندوان به راحتی از این خانه‌ها و کران‌های زیبا بازدید کنند.
طبیعت روستا
اگر توانستید از بافت قدیمی و معماری خانههای زیبای کندوان چشم بردارید، به تماشای طبیعت اطراف روستا بپردازید. پیرامون روستا دارای طبیعتی سرسبز و دلنشین است که با وجود گله گوسفندان در حال چرا و باغ‌های میوه همانند یک تابلوی نقاشی سبک رئالیسم است. اقامت در جوار رودهای پر آب کندوان و مناطق ییلاقی اطراف روستا با آن هوای خنک و مطبوع کوهستانی، سفری خاطره‌انگیز را برای‌تان رقم خواهد زد که تا سال‌ها از آن یاد خواهید کرد.
از طرفی چشمه آب‌معدنی کندوان از دیگر جاذبه‌های این روستا به حساب می‌آید که خواص درمانی بسیاری به خصوص برای کلیه‌ها دارد. به همین دلیل بسیاری از گردشگران برای بهره‌مندی از این چشمه‌ی زلال کم‌آهک که دارای کربنات کلسیم است به این منطقه سفر می‌کنند.
دیدنیهای اطراف روستا
در سفر به کندوان در اطراف روستا گشتوگذار کنید و از روستای پررمزوراز “حیله‌ور” دیدن کنید. این روستا در ۲ کیلومتری کندوان قرار دارد و در سالیان دور، اهالی آن در خانههای زیرزمینی زندگی می‌کردند. امروزه این خانه‌ها قابل بازدید هستند و میتوانید از اتاق‌ها و بقایای وسایل خانه روستاییان بازدید کنید. در این روستای تاریخی و عجیب ۲۰۰ خانه‌ی زیرزمینی وجود دارد که از قرن هفتم با حمله‌ی مغول‌ها متروکه شده‌اند. گویی آنها اولین قومی بودند که به روستای کندوان و کوه سهند پناه آوردند و با هنر خود کوه را تراشیدند تا جان پناهی محکم و به دور از دشمنی‌ها داشته باشند.
برای آشنایی بیشتر، مقاله جاهای دیدنی کندوان را مطالعه کنید.
صنایع‌دستی و سوغات کندوان
روستای کندوان در پناه کوه سهند قرار گرفته است و به‌واسطه کوهستان، عسل مرغوبی توسط زنبورداران روستا تولید می‌شود که اصلی‌ترین سوغات کندوان است. در سفر به این روستا میتوانید این عسل‌ها را که از گل‌های کوهپایه‌ی سهند به دست می‌آیند، خریداری کنید و به شهر و دیار خود ببرید.
همچنین از آنجایی‌که شغل روستاییان دامداری، کشاورزی و باغداری است، لبنیات، گیاهان دارویی، انواع خشکبار، انواع میوه‌ها همچون آلبالو و زردآلو و شیره انگور نیز از سوغاتی‌های اصلی کندوان محسوب می‌شوند. از سوی دیگر کندوان دارای صنایع‌دستی‌های زیبایی است و بسیاری از آنها را برای در امان ماندن از سرمای شدید زمستان استفاده می‌کنند. روسری، گلیم و جاجیم‌هایی در طرح و رنگ‌های مختلف توسط زنان پر‌تلاش روستا بافته شده و به عنوان سوغات کندوان به گردشگران عرضه می‌شوند.
برای آشنایی بیشتر مقاله سوغات و صنایع دستی کندوان را مطالعه کنید.
غذاهای محلی کندوان
در حین گشتوگذار در روستای تاریخی کندوان به رستوران‌هایی که در دل صخره‌های آتش‌فشانی قرار گرفته‌اند، بروید. طعم غذاها و نوشیدنی‌های محلی شما را به گردشگر دائمی این روستا تبدیل خواهد کرد. غذاهای محلی کندوان شامل کوفته تبریزی، دیزی محلی، باقالی پلو و ماهیچه و کباب‌های ویژه‌ای است که رنگ و بوی آنها حکایت از مواد اولیه تازه و ارگانیک روستایی دارد.
مراکز خرید کندوان
اگر می‌خواهید برای دوستان و عزیزانتان سوغاتی تهیه کنید به بازار سنتی کندوان بروید. این بازار پر از محصولات کشاورزی و دامپروری و همچنین صنایع‌دستی اهالی روستا است. بازار محلی کندوان همانند خانههای آن در صخره‌های کله‌قندی قرار دارد و زنان و مردان روستایی با فروش محصولات‌شان به گردشگران داخلی و خارجی توانسته‌اند درآمد ریالی و دلاری خوبی داشته باشند.
راه‌های دسترسی به کندوان
مسیر تهران تا آذربایجانشرقی را میتوانید با اتوبوس، تاکسی، خودروی شخصی یا هواپیما طی کنید. زمانی که به استان آذربایجانشرقی رسیدید به سمت شهر اسکو بروید. کندوان در ۱۸ کیلومتری جنوب شهر اسکو قرار گرفته است. پس از اسکو و اسفنجان به یک دوراهی خواهید رسید، مسیر سمت چپ را انتخاب کنید تا به روستای اسرارآمیز کندوان برسید. کندوان به کندوان اسفنجان نیز معروف است.
اگر از تهران با خودروی شخصی سفر کنید، ۸ ساعته به این روستای استثنایی خواهید رسید. اما مسیر دسترسی به این روستای کوهستانی پرپیچ‌و‌خم است و در روزهای زمستانی به دلیل برف و یخبندان بسیار خطرناک می‌شود. به همین دلیل بهتر است برنامه سفرتان را به تابستان موکول کنید و یا زنجیر چرخ نیز به همراه داشته باشید.
همچنین اگر از تهران تا تبریز را با قطار طی کنید، ۱۳ ساعت و اگر همین مسیر را با هواپیما سفر کنید، ۵۰ دقیقه در راه خواهید بود. پس از رسیدن به تبریز با تاکسی‌ها میتوانید به سمت روستای کندوان حرکت کنید.
اقامت در کندوان
یکی از دغدغه‌های افرادی که سفر می‌روند این است که محل مناسبی برای اقامت پیدا کنند. برای رفع این دغدغه می توانید از اتاقک کمک بگیرید و انواع اقامتگاهها را در این سایت ببینید و با توجه به امکانات آنها با اجاره روزانه خانه در کندوان تبریز یک اقامت متفاوت را تجربه کنید و با حضور در این روستای شگفت‌انگیز خاطره‌ای منحصربه‌فرد بسازید.
نکات ضروری سفر به کندوان
- لباس گرم همراه خود داشته باشید.
- کفش مناسب بپوشید.
- حتما از ضدآفتاب استفاده کنید.
- قبل از سفر پیش‌بینی وضعیت هوای کندوان را بررسی کنید.
- در پاییز و زمستان زنجیرچرخ ببندید.
و در آخر برای حفظ طبیعت زیبای روستای کندوان، زباله‌های‌مان را در طبیعت رها نکنیم.
پرسش‌های متداول درباره کندوان
کندوان کجاست؟
کندوان در ۱۸ کیلومتری شهر اسکو و ۶۲ کیلومتری شهر تبریز واقع شده است.
بهترین زمان سفر به کندوان کی است؟
بهترین زمان برای سفر به روستای کندوان خرداد، تیر و مرداد ماه است.
معروفترین جاهای دیدنی کندوان کداماند؟
دیدنیهای اطراف روستا، معماری خانههای روستا
معروف ترین رستوران های کندوان کداماند؟
سفره خانه سنتی ملل کندوان، رستوران و باغچه سنتی شاندیز اسکو
چطور به کندوان برویم؟
مسیر تهران تا آذربایجانشرقی را میتوانید با اتوبوس، تاکسی، خودروی شخصی یا هواپیما طی کنید. سپس به سمت شهر اسکو بروید. کندوان در ۱۸ کیلومتری جنوب شهر اسکو قرار گرفته است. پس از اسکو و اسفنجان به یک دوراهی خواهید رسید، مسیر سمت چپ را انتخاب کنید تا به روستای اسرارآمیز کندوان برسید.
