معرفی کامل دریاچه تخت سلیمان | سفر به قلب یک افسانه!

افسانه‌ها،‌ داستان‌ها و قصه‌های زیادی زندگی ما را شکل داده‌اند؛ از افسانه‌ی پریان گرفته تا شاهانی با قدرت‌های ماورایی. اما واقعا چه کسی می‌تواند با اطمینان ادعا کند که همه‌ی آن‌ها از اول تا آخر فقط یک افسانه و داستان هستند؟! دریاچه تخت سلیمان هم از آن جاهایی است که به قصه و خیال پیوند خورده و ماجراهایش شما را میان مرز واقعیت و افسانه رها می‌کند!

این دریاچه‌ی رازآلود که در شهر تکاب استان آذربایجان غربی قرار گرفته،‌ با قدمتی در حدود ۳ هزار سال در آنجا خودنمایی می‌کند و مجموعه‌ای از دیدنی‌های منحصربه‌فرد تاریخی را درون خودش جای داده است. اگر با اتاقک همراه باشید و درباره‌ی این مقصد گردشگری پرماجرا و پر رمز و راز بیشتر بدانید،‌ حتما عاشق آن خواهید شد.

دریاچه تخت سلیمان کجاست؟

ایران با مجموعه‌ای از جاهای دیدنی و زیبایی‌های طبیعی خاص شناخته می‌شود. کشوری که می‌توان آن را چهارفصل دانست و به هر گوشه‌ای از آن که سفر کنید،‌ با یک نوع زیبایی خارق‌العاده روبه‌رو خواهید شد. در این میان استان آذربایجان غربی و شهر تکاب جایگاه دیگری دارند. تا حالا شنیده‌اید که شهری،‌ بار سنگین تاریخ، تمدن،‌ فرهنگ و زیبایی را بر دوش بکشد؟ تکاب دقیقا شهری با همین ویژگی‌ها و میزبان درچه تخت سلیمان است.

اگر دوست دارید درباره این شهر بیشتر بدانید؛ حتما مقاله تکاب کجاست را بخوانید.

جایی که به جز دریاچه‌ی تماشایی و زیبا،‌ بخش‌های مختلفی از جمله معبد آناهیتا، ایوان خسرو، آتشکده‌ی آذرگشتسب و آتشگاه‌های کوچک‌تر را در بر می‌گیرد. جالب است بدانید که منطقه‌ی تخت سلیمان را به عنوان «زادگاه زرتشت» می‌شناسند و موضوع جالب‌تر درباره‌ی آن این است که پنج دوره از تاریخ و تمدن بشری را به خودش دیده است.

اگر سری به منطقه‌ی تخت سلیمان و دریاچه‌ی تخت سلمیان بزنید،‌ خواهید دید که این منطقه‌ی تاریخی وسیع و تماشایی با آتشگاه‌ها و معابد زیبایش و دریاچه‌ی پر رمزوراز خود،‌ چگونه پیش خوش رقصی می‌رقصد!

تخت سلیمان در گذشته با عنوان «گنجَک» نیز شناخته می‌شده و رومی‌ها به آن «گنزه»‌ یا «گنزک»‌ می‌گفتند. در شاهنامه نیز از این منطقه با نام «چیچست» یاد شده است.

به محض اینکه به منطقه‌ی تماشایی تخت سلیمان برسید،‌ وجود دریاچه‌ای زیبا،‌ زلال و بزرگ،‌ توجه شما را به خودش جلب خواهد کرد. دریاچه تخت سلیمان که به طور طبیعی به وجود آمده،‌ از جمله جاذبه‌های دیدنی و اعجاب‌انگیز منطقه‌ی تخت سلیمان است. دریاچه‌ای منحصربه‌فرد که منبع جوشش آن،‌ چشمه‌ای است که از عمق ۱۲۰ متری زمین می‌جوشد. از آنجایی که این دریاچه روی چاکراه‌های اصلی زمین قرار گرفته، بسیاری معتقدند که قرار گرفتن در مجاورت آن می‌تواند باعث بهبود سلامت جسم و روح شود.

بازدید از دریاچه تخت سلیمان شما را با یکی از زیباترین و عجیب‌ترین دریاچه‌ها در سطح کره‌ی زمین آشنا می‌کند و به‌همین دلیل هر ساله عده‌ی زیادی از این دریاچه‌ی رازآلود دیدن می‌کنند.

عجایبی که باید درباره دریاچه تخت سلیمان بدانید

همان‌طور که اشاره کردیم،‌ دریاچه تخت سلیمان یک دریاچه‌ی معمولی نیست. عجایب بسیاری درباره این دریاچه وجود دارد که اگر آن‌ها را بدانید، بدون شک برای رفتن به آنجا لحظه‌شماری می‌کنید. روایات متفاوت و جذابی درباره شیوه شکل‌گیری دریاچه تخت سلیمان و همچنین ماندگاری آن در این منطقه وجود دارد که در ادامه به چند مورد از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

انگشتر حضرت سلیمان

بر اساس برخی روایات، حضرت سلیمان نبی،‌ با کمک نیروی جادویی انگشتر مشهور خود قلعه‌ای را در این منطقه ساخته است و در افسانه‌ها اینطور آمده که شیطان انگشتر حضرت سلیمان را به آب این دریاچه می‌اندازد و با صدایی شبیه به او،‌ بر تخت شاهی می‌نشیند. به اعتقاد عده‌ای این انگشتر برای همیشه به انتهای دریاچه فرو می‌رود و بعضی دیگر معتقدند این انگشتر توسط یک ماهی بلعیده می‌شود و حضرت سلیمان آن را درون شکم ماهی می‌یابد و دوباره قدرت خودش را به دست می‌آورد.

عصای سلیمان نبی

در روایاتی که درباره پیدایش و شکل‌گیری دریاچه تخت سلیمان گفته می‌شود،‌ عده‌ای بر این عقیده هستند،‌ زمانی که پیامبر خدا عصای خودش را بر زمین می‌کوبد،‌ دقیقا در محل برخورد آن بر زمین، چشمه‌ای شروع به جوشیدن می‌کند و با گذر زمان این مکان تبدیل به دریاچه‌ی امروزی می‌شود.

گنجینه‌ی کوروش کبیر

عده زیادی درباره وجود گنج در اعماق دریاچه تخت سلیمان گمانه‌زنی کرده‌اند. اما مشهورترین آن‌ها به دوران کوروش کبیر باز می‌گردد. گفته می‌شود آن هنگام که کوروش بر کروسوس،‌ پادشاه لیدیه،‌ پیروز شد،‌ خزانه برخی از اشیای قیمتی او را که نذر آب کرده بودند به درون دریاچه ریختند.

وجود حلقه‌ی انرژی

طبق نظریه‌ی گایا در اطراف زمین ۱۶ حلقه انرژی وجود دارد که در محل تقاطع خود،‌ ۵۲ چرخه یا چاکراه را به وجود آورده‌اند. اما نکته قابل توجه درباره آن‌ها این است که سه‌راه اصلی آن‌ها به سه منطقه اهرام مصر، کعبه و تخت سلیمان می‌رسد.

آب‌وهوای دریاچه تخت سلیمان

منطقه تخت سلیمان در شهر تکاب آب‌وهوای متفاوتی دارد و برای سفر به آنجا می‌بایست ابتدا شرایط آب‌وهوایی شهر را بسنجید. بارز‌ترین ویژگی آب‌وهوایی این منطقه،‌ وجود تابستان‌‌های خشک و معتدل و زمستان‌های سرد و برفی است؛ بنابراین بهتر است پیش از شروع سفر به دریاچه تخت سلیمان و با توجه به فصلی که در آن سفر می‌کنید، وسایل و تجهیزات مورد نیاز خود را تهیه و آماده کنید.

مسیر دسترسی به دریاچه تخت سلیمان

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌هایی که برای مسافران وجود دارد، به‌ویژه گردشگرانی که با خودروی شخصی خود سفر می‌کنند،‌ مسیر دسترسی به مقصد است. بهتر است قبل از این‌که به سمت مقصد به راه بیفتید،‌ ابتدا یک دور مسیر دسترسی به آن را بررسی کنید تا مانع و مشکلی برای رسیدن به وجود نیاید. باید بدانید که فاصله تهران تا تکاب حدود ۵۳۰ کیلومتر است و این یعنی شما ۶ ساعت ۵۰ دقیقه زمان نیاز دارید تا به این شهر تماشایی برسید.

منطقه و دریاچه تخت سلیمان در فاصله ۴۵ کیلومتری از شهر تکاب و در منطقه‌ی جنوب شرقی استان آذربایجان غربی قرار گرفته است. اگر از سمت پایتخت به این منطقه سفر می‌کنید، باید از تهران به سمت قزوین رفته و سپس به سوی زنجان برانید. پس از آنکه به زنجان رسیدید به ترتیب سمت بیجار و دندی حرکت کنید تا به دریاچه تخت سلیمان برسید.

جاهای دیدنی و حیرت‌انگیز این شهر کم نیست؛ برای اطلاع بیشتر درباره جاهای دیدنی تکاب این مقاله اتاقک را بخوانید.

بهترین زمان سفر به دریاچه تخت سلیمان

قطعا شما هم مثل هزاران مسافر دیگری  که برای سفر به منطقه جادویی و افسانه‌ای تخت سلیمان آماده می‌شوند،‌ دوست دارید در بهترین زمان و آب‌وهوا به آنجا سفر کنید. خبر خوب این است که مجموعه تخت سلیمان در همه فصول سال دیدنی و زیباست و شما هر زمانی را برای رفتن به آنجا انتخاب کنید،‌ بدون‌شک محو زیبایی محیط خواهید شد. اما به‌طور کلی زمان طلایی برای سفر به دریاچه تخت سلیمان فصل بهار و اوایل فصل تابستان است. در این زمان هوای منطقه بسیار خنک و طبیعت اطراف محوطه سرسبز و پوشیده از انواع گل‌های بهاری زیباست.

چنانچه با گرمای تابستان و یا زمستان‌های برفی مشکلی ندارید، می‌توانید سفر خود را در این دو فصل از سال آغاز کنید. راستی محوطه‌ی تخت سلیمان و دریاچه‌ی رازآلودش در پاییز نیز بسیار تماشایی است و از بودن در آنجا سیر نمی‌شوید!

ضمنا برای اجاره ویلا تکاب می‌توانید از سایت اتاقک کمک بگیرید.

جاهای تفریحی نزدیک به دریاچه تخت سلیمان

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، دریاچه تخت سلیمان در مجموعه تاریخی و گردشگری تخت سلیمان قرار گرفته که با رفتن به آنجا با یک تیر چند نشان می‌زنید! می‌پرسید چرا؟ چون در این مجموعه، گلچینی از عجیب‌ترین، زیباترین و خاص‌ترین بناها و جاذبه‌های تاریخی را خواهید که بیشتر آن‌ها به داستان‌ها و افسانه‌ها پیوند خورده‌اند. تابه‌حال به سفری رفته‌اید که رد پای دیو و شیطان و پریان همراه با هم در آنجا باشد …؟

زندان تخت سلیمان

یکی از نزدیک‌ترین جاهای دیدنی به دریاچه تخت سلیمان، زندان این منطقه، معروف به دریاچه تخت سلیمان است. جایی که باورها و گمانه‌زنی‌های زیادی درباره گذشته و حال آن وجود دارد و هر بیننده‌‌ای را به فکر فرو می‌برد. این زندان که به کوه تخت سلیمان هم مشهور است، درواقع کوهی مخروطی‌شکل و البته توخالی است که داخل آن تا چندهزار متر خالی و عمیق شده است.

بسیاری از افراد منطقه معتقدند این کوه یا زندان، محل زندانی شدن دیوهای حضرت سلیمان بوده است. این کوه در حدود ۹۰ تا ۱۱۰ متر ارتفاع دارد که علت شکل‌گیری و به‌وجود آمدن آن را ناشی از رسوب کانی‌های آب دانسته‌اند. عمق فضای خالی داخل کوه ۸۰ متر و قطر دهانه‌ی آن ۶۵ متر است. در دوران قدیم، بین سال‌های ۸۳۰ تا ۶۶۰ میلادی، دور تا دور این کوه چشمه‌های آبگرم با خاصیت درمانی وجود داشتند و از آن به‌عنوان عبادتگاه استفاده می‌شد.
در عصر سامانی نیز این کوه به‌عنوان عبادتگاه و محل نیایش زرتشتیان استفاده می‌شد. برخی از زمین‌شناسان معتقدند سال‌ها پیش، محل این گودال را همانند دریاچه تخت سلیمان آب فرا گرفته بود. اما امروزه به دلیل افزایش حجم و سطح رسوبات، آب داخل آن خشک شده است.

آتشکده آذرگشتسب

تخت سلیمان در زمان ساسانیان اوج قدرت خودش را تجربه می‌کرد و در زمان سه آتشکده بسیار مهم به نام آذرگشتسب در آنجا بنا شد. برخی از این آتشکده‌ها با نام آذرگشنسب و آذرشسب نیز یاد می‌کنند. شاهان ساسانی در دوران سخت مملکت‌داری برای دعا و یا پرداخت نذری به این آتشکده می‌رفتند و بخشی از زر و سیم و اموال خود را به آنجا هدیه می‌کردند. این مکان نماد مهمی برای نشان دادن اتحاد میان دولت مرکزی و دین زرتشت بود.

در نوشته‌های ابودلف آمده است که آتش آتشکده آذرگشتسب همیشگی و خودسوز بوده و برای افروختن آتش هیچ ماده آتش‌زایی به کار نمی‌رفته است. طبق کاوش‌های علمی صورت‌گرفته،‌ موبدانی که در آتشکده حضور داشتند برای روشن نگاه داشتن آتش،‌ از چوب درختان خوشبو و مقدسی که در حیات زیارتگاه وجود داشته استفاده می‌کردند.

اگر به دریاچه تخت سلیمان بروید و سری به این آتشکده بزنید،‌ با بنایی روبه‌رو خواهید شد که از بخش‌های گوناگون ساخته شده است. اتاق مربعی‌شکل مخصوص برگزاری مراسم نیایش و عباددت،‌ چهارطاقی کوچک و آجری برای نگهداری از آتش،‌ محراب آتش در مرکز چهارطاقی،‌ گنج‌خانه که برای نگهداری از نذورات و هدایا ساخته شده، سکونتگاه موبدان،‌ محل آموزش‌های دینی و انبار از بخش‌های گوناگون این آتشکده هستند.

سنگ اژدها

یکی از جذاب‌ترین مکان‌های دیدنی در تخت سلیمان،‌ بخشی معروف به سنگ اژدهاست. جایی که همچنان رنگ‌وبویی از افسانه را با خود دارد و شیوه به‌وجود آمدنش به داستانی جذاب پیوند خورده است. سنگ اژدها که با نام اژدها داشی هم شهرت دارد،‌ با دیواره‌ای در حدود ۵/۱ تا ۲ متر ارتفاع و طول ۲۵۰ متری در بخش جنوب غربی تخت سلیمان جا خوش کرده است.

برخی بر این باورند که این سنگ در واقع اژدهایی بوده که پس از شکست حضرت سلیمان به سنگ تبدیل شده است. اما بعضی دیگر اعتقاد دارند این سنگ در حقیقت مسیر نهر آبی بوده که آب را به سمت زمین‌های کشاورزی هدایت می‌کرده و به دلیل گذر زمان و خشک شدن آب، در اثر رسوب به این شکل در آمده است.

چه کسی می‌داند که کدام باور حقیقت دارد؛ اژدها یا نهر آب؟

راهروهای تخت سلیمان

در نزدیکی دریاچه تخت سلیمان محلی به شکل راهرو وجود دارد. در گذشته مردم پس از گذر از ورودی اصلی تخت سلیمان وارد یک هشتی می‌شدند که دو راهرو در سمت چپ و راست داشت. این دو راهرو افراد را به بخش اداری و سیاسی یا بخش مذهبی هدایت می‌کردند؛ بنابراین هر کسی بنا به قصد و کار خود باید یکی از این راهروها را برای عبور انتخاب می‌کرد. همچنان بخش زیادی از این راهروها باقیست و می‌توانید پس از عبور از آنجا به مکان‌های دیگر مجموعه مانند ایوان خسرو یا تالار ستون‌دار برسید.

تالار ستون‌دار

یکی دیگر از سازه‌هایی که در مجموعه تخت سلیمان وجود دارد و قدمت آن به دوره ایلخانی باز می‌گردد،‌ تالار ستون‌دار است. باستان‌شناسان آلمانی این‌طور گمانه‌زنی کرده‌اند که این مکان محل غذاخوری و برگزاری جشن شاهان بوده است. در این تالار با دو ردیف چهار ستونی برخورد می‌کنید و نکته جالب درباره این مکان علامت و امضاهایی است که سنگ‌تراشان این مکان در کف سالن از خودشان برجای گذاشته‌اند. علائم موجود در کف سالن را سواتیسکا،‌ گردونه‌ی خورشید و یا صلیب شسکته تشکیل می‌دهد که یک نقش باستانی مربوط به دوره‌ی میترائیسم است.

معبد آناهیتا

یکی از زیباترین مکان‌های تاریخی در نزدیکی دریاچه تخت سلیمان، معبد آناهیتا است که مکانی برای ستایش ایزدبانوی آب و زایش به شمار می‌رفت. این مکان در ارتباط مستقیم با دین زرتشت و آتشکده آذرگشتسب بود. حوض کم‌عمق در حیاط مرکزی معبد،‌ پایه‌های دیوارها با سنگ صیقل‌خورده‌ی خاکستری‌رنگ، و دیواره‌های آجری طرح اولیه این معبد را می‌سازد.

یکی از جذاب‌ترین اتفاقاتی که در مسیر‌ آب تا رسیدن آن به حوضچه‌ی میان معبد اتفاق می‌افتاد،‌ گرفتن صدای آب بود! به این صورت که آب چشمه تخت سلیمان درون کانال‌های مشخصی در پشت معبد جریان داشت. برای آن‌که این آب به درون معبد راه یابد، هفت مرحله را طی می‌کرد تا صدای آب و تلاطم آن گرفته شود. سپس مایعات خوشبویی را به آن اضافه کرده و بر آب دعا می‌خواندند و زمانی که به حوضچه اصلی می‌رسید بدون هیچ صدا و خروشی بود زلالی آن همچون آینه همه‌چیز را در خودش منعکس می‌کرد.

اگر به معبد آناهیتا بروید، شگفتی هنر و معماری ایرانی را خواهید دید. چراکه در ساخت این معبد از هیچ نوع ملاتی استفاده نشده و تمام دیواره‌های بنا با روش نر و مادگی ساخته شده‌اند. به این صورت که سنگ‌ها به روش خاصی درون یکدیگر چفت و محکم شده‌اند.

ایوان خسرو

یکی از زیباترین بخش‌هایی که در مجموعه تخت سلیمان می‌توانید از آن دیدن کنید، ایوان خسرو است. این ایوان در کنار آتشکده و در ضلع شمال غربی قلعه قرار گرفته و دوره ساخت آن را به زمان خسرو اول، معروف به انوشیروان نسبت داده‌اند. بخش‌های زیادی از این سازه ساسانی سال‌ها پیش بر اثر زلزله از بین رفتند و مقرنس‌ها و طاق نماهای آن با آسیب فراوانی روبه‌رو شد. تخریب‌هایی که در بنای ایوان صورت گرفته است و همچنین قدمت زیاد آن باعث شده که داربست‌هایی برای محافظت از بنا روی آن سوار شود.

فلسفه ساخت و برپایی ایوان این بود که شاهان ساسانی هنگام برگزاری مراسم زیارت در آتشکده‌ی آذرگشتسب بتوانند شاهد مراسم باشند. نقشه‌ ایوان خسرو به شکل مستطیلی است و می‌توان سبک معماری و ظاهر آن را شبیه به نمونه‌ی کوچکی از ایوان مدائن دانست. باستان‌شناسان با توجه به باقی‌مانده‌‌های کاخ تخمین زده‌اند که ارتفاع آن چیزی در حدود  ۱۸/۵متر بوده است. اگر به قسمت جتوبی ایوان بروید، بنایی را خواهید دید که به خوابگاه خسرو معروف است و به گفته برخی، یو راه مخفی به سمت دریاچه تخت سلیمان دارد.

بنای هشت ضلعی

در مجموعه تخت سلیمان دو بنای هشت ضلعی وجود که ازملات گچ، آجر و سنگ ساخته شده‌اند. همچنین در تزیینات آن از گچ‌بری‌ها و کاشی‌کاری‌های هنرمندانه استفاده که بسیار تماشایی است. این دو بنای هشت ضلعی از جمله کاخ‌های دوران ایلخانی در مجموعه‌ی تخت سلیمان به‌شمار می‌رود.

اقامت در دریاچه تخت سلیمان

اقامت در سفر یک دغدغه‌ی بسیار مهم برای گردشگران است که گاهی به یک چالشِ پرماجرا تبدیل می‌شود؛ بنابراین خوب است که پیش از آغاز سفر خود محل اسکال و اقامتگاه خودتان را مشخص کنید.

آسمانی که درست در بالای مجموعه‌ی تخت سلیمان قرار گرفته، جان می‌دهد برای تماشای ستارگان و نفس تازه کردن در هوای پاکش. وقتی شب‌هنگام زیر آسمان این منطقه استراحت می‌کنید و به بالا چشم می‌دوزید، مجموعه‌ای درخشان از ستارگان زیبا را خواهید دید که آنقدر نزدیک به زمین به‌نظر می‌رسند، گویی می‌توانید در لحظه دستتان را دراز کنید و یکی از آن‌ها را بچینید.

اگر اهل برپایی کمپ و شب ماندن در طبیعت هستید برای اقامت در نزدیکی دریاچه تخت سلیمان می‌توانید طبیعت بکر منطقه را انتخاب کنید؛ بنابراین برای این کار بهتر است تجهیزات کامل اقامتی داشته باشید و با یک فرد آشنا به منطقه محیط امنی را برای اتراق کردن انتخاب کنید.

چنانچه دوست دارید در هتل اپارتمان، ویلا و … اقامت داشته باشید، فقط کافیست همه چیز را به تیم تخصصی اتاقک بسپارید. با ورود به سایت گردشگری اتاقک می‌توانید اقامتگاه‌های مناسب خود را در شهر تکاب بیابید و با توجه به بودجه، علاقه‌مندی و معیارهای خود، مکان مورد نظرتان را صورت آنلاین انتخاب کنید.

در هر صورت اقامت در تکاب یا نزدیک به تخت سلیمان تبدیل به یک تجربه‌ی منحصربه‌فرد و خاطره‌ی ماندگار برای شما خواهد شد.

نکاتی که لازم است پیش از سفر به دریاچه تخت سلیمان بدانید

• شنا کردن درون دریاچه تخت سلیمان ممنوع است و خطر غرق‌شدگی برای افراد وجود دارد.
• درون آب دریاچه هیچ چیزی نریزید.
• اگر قصد دارید که شب را در طبیعت و نزدیک به مجموعه تخت سلیمان بمانید، حتما تجهیزات کامل مانند چادر، کیسه‌ی خواب، دارو، غذا و … به همراه داشته باشید. همچنین فراموش نکنید که محل اقامتتان را با کمک یک راهنما و فرد آشنا به منطقه انتخاب کنید.
• اگر به مجموعه تخت سلیمان می‌روید، یادتان باشد که از دیدن شهر تکاب و جاذبه‌های تماشایی آن غافل نشوید.
• هنگام بازدید از جاذبه‌های تاریخی و دیدنی، نهایت دقت خودتان را برای حفظ آثار باستانی به کار بگیرید.
• چنانچه در فصل تابستان به این منطقه سفر می‌کنید، کلاه آفتابی، کرم ضدآفتاب و آب به همراه داشته باشید تا از گرمازدگی و آفتاب‌سوختگی جلوگیری کنید.

سخن آخر

سفر به هر نقطه از جهان، شبیه به جوانه زدن یک تجربه است. تجربه‌ای که می‌تواند هر کسی را در هر جایگاه و موقعیتی یک قدم رو به جلو ببرد. کشف مکان‌های جدید، دیدن فضاهای تازه، گشت‌وگذار در طبیعت و تماشای آثار تاریخی، همگی به انسان کمک می‌کنند تا زندگی را از زاویه‌ای جدید و تازه ببیند. در این مقاله از مجله گردشگری اتاقک تلاش کردیم همه آنچه را باید از دریاچه تخت سلیمان بدانید به شما بگوییم. اگر دوست دارید از این مجموعه‌ی تاریخی و طبیعی چند هزارساله دیدن کنید، حتما در اولین فرصت مقدمات سفر خودتان را برنامه‌ریزی کنید و از رفتن به آنجا لذت ببرید.

سوالات متداول