دلتنگی برای سفر از آن مدل دلتنگیهاست که شاید در هیاهوی زندگی و میان فشارهای اقتصادی و … کمتر به آن توجه کنیم. شاید پیش خودمان فکر کنیم دغدغههایی مهمتر از سفر داریم یا اصلاً سفر دل خوش میخواهد؛ اما بیایید یک بار صادقانه به زندگی خیلی از اطرافیانمان که مدام در سفر هستند نگاه کنیم. حتماً آنها هم مشکلات خودشان را دارند با این حال یک راهحل خوب برای گذران زندگی پیدا کردند و آن چیزی جز سفر نیست. خیلی از آنها ساده سفر میکنند، سخت نمیگیرند و البته به مقاصدی مثل روستای زیارت گرگان میروند تا بتوانند یک تیر و چند نشان بزنند.
جاذبهای مثل روستای زیارت جان میدهد برای کسانی که خیلی وقت است سفر نرفتند و از موهبت ملاقات با طبیعت محروم ماندند. این روستا با بافت قدیمی، مردم خونگرم و طبیعت شاهکاری که دارد یک نسخه تجویزی تضمینی برای سفری تکرار نشدنی است.
اگر فکر میکنید اغراق میکنم پس تمام بخشهای این مقاله را با دقت بخوانید. در انتهاست که متوجه میشوید این روستا گوهری ناب است که باید تا دیر نشده به ملاقاتش بروید.
روستای زیارت کجاست؟
روستای زیارت در دهستان استرآباد جنوبی قرار دارد و یکی از روستاهای بخش مرکزی شهرستان گرگان در استان گلستان است. اگر بخواهید با نقشه روستای زیارت دقیقتر آشنا شوید باید بگوییم این روستا در جنوب شهر گرگان و در ۱۰ کیلومتری پارک جنگلی ناهارخوران در انتهای همین جاده قرار دارد.
طبق آخرین سرشماری در سال ۱۳۸۵، جمعیت روستا زیارت ۲ هزار ۲۸۰ نفر بود که طبق برآوردها حدود ۲۰۰۰ نفر از این جمعیت گالش نشین بودند. قوم گالش کسانی هستند که شغل اصلی آنها گاوچرانی و گلهداری سنتی است. با این حال در سالهای اخیر بیشتر این جمعیت به مشاغل دیگری بهخصوص کشاورزی و ساختوساز خانه و ویلا روی آوردند.
منطقه گردشگری زیارت از شمال به جنگل ناهارخوران و ارتفاعات دربندسر، از جنوب به کوههای جنگلی زیارت، از شرق به ارتفاعات خال دره و از غرب به کوههای کمرسر، مازوکش و ادیم میرسد.
تاریخچه روستای زیارت گرگان
درباره قدمت روستای زیارت اطلاعات دقیقی وجود ندارد، اما طبق اسناد و شواهد تاریخی قدمت این روستا به سال ۹۸۹ هجری قمری میرسد. چراکه در کتابهای آن زمان به قلعهها و خانههای این روستا اشاره شده است.
به گفته مردم محلی این روستا باقیماندهای از یک شهر بزرگ است که توانسته از بلایای طبیعی، آتشسوزی و جنگها نجات پیدا کند.
در سالهای اخیر تعداد روستاهایی که توانستند بافت قدیمی خودشان را حفظ کنند کمتر شده است. با این حال روستای زیارت یکی از ۱۰ روستای ایران است که هنوز بافت تاریخی ارزشمندش حفظ شده است. تا جایی که چندین خانه قدیمی در این روستا ثبت ملی شدند.
یکی از مهمترین رویدادهای تاریخی در روستای زیارت به آتش کشیده شدن آن در دوران رضاشاه پهلوی است. گویا هدف از این آتشسوزی، شهرنشین کردن مردم روستا بود. در این اتفاق اهالی روستا به جنوب گرگان تبعید شدند و در پی آن تعداد زیاد از مردم به خاطر بیماری وبا و گرمای شدید جان باختند.
این تبعات باعث شد باوجود قوانین سختگیرانه، مردم برای حفظ هویت این منطقه دوباره به روستا زیارت برگردند و اجازه ندهند از این روستا فقط نامی در صفحات تاریخ بماند. همچنین باید بگوییم چند سال بعد از آتشسوزی و در زمان اصلاحات ارضی در سال ۱۳۴۲ اهالی روستا توانستند برای زمینها و خانههایشان سند رسمی تهیه کنند.
اگر برایتان دلیل نامگذاری این روستا سؤال شده است باید بگویم درباره علت آن روایات مختلفی وجود دارد. یک روایت به وجود بارگاه امامزاده عبدالله در این روستا برمیگردد. روایت بعدی ما را به شواهد بهدستآمده از شهر سوخته سیستان و بلوچستان و علاقه بوداییان به این منطقه برای عبادت میرساند.
البته یک روایت دیگر هم وجود دارد و آن این است که گویا در ایام قدیم در یکی از مناطق این روستا آتشکدهای وجود داشته که محل عبادت و برگزاری مراسم زرتشتیان بوده است. آتشکدهای به نام «شهربت» که درگذر زمان و به خاطر حکومت آل زیار به زیارت تغییر کرده است. در ضمن باید بگوییم این روستا به نامهای دیگری مانند زیارت خاصه رود، زیارات و زیارت خسرو هم معروف است.
فرهنگ و آداب و رسوم روستای زیارت
با توجه به قدمت منطقه گردشگری زیارت و مواردی که درباره رویدادهای تاریخی در این شهر گفتیم، قابل حدس است که مردم این روستا فرهنگ و آدابورسوم خاص خودشان را داشته باشند. مردمانی که هنوز مراسم مهم و جشنهایشان را به روش سنتی برگزار میکنند. از مهمترین فرهنگ و آدابورسوم روستای زیارت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مراسم نوروزی که در آن اهالی روستا از چهارشنبهسوری تا عید نوروز بر سر مزار عزیزانشان میروند و برای آنها شمع روشن میکنند.
- عیدی گردشی که در آن ریشسفیدان روستا چند ساعت بعد از تحویل سال نو به خانه کسانی میروند که در سال گذشته عزیزی را از دست دادند. در همین مراسم بچهها هم به در خانههای دیگر میروند و با در زدن از آنها شکلات، سنجد و … عیدی میگیرند.
- جشنواره فرهنگی نوروزی که در امامزاده روستا برگزار میشود و مناسبتی برای زنده نگهداشتن و معرفی بازیهای بومی، غذاهای محلی و سنتهای قدیمی روستا است.
اکثر مردم این روستا مسلمان و پیرو مذهب شیعه هستند و با گویش زیارتی صحبت میکنند. البته در سالهای اخیر جوانترهای اهل روستا به زبان فارسی صحبت کنند.
یک نکته جالب در مورد روستا زیارت طول عمر بالای اهالی آن است که دلیل آنهم چیزی جز مصرف محصولات غذایی ارگانیک، هوای پاک و سبک زندگی سالم نیست.
بخشهای مختلف روستای زیارت
منطقه گردشگری زیارت که در سالهای اخیر بهسرعت رو به پیشرفت است از نظر امکانات و قیمت زمین شامل بخشهای زیر میشود:
- بافت قدیمی روستا و بخشی از کفتر خوسه
- محله میدان و سرخ چشمه
- جاده آبشار و گاو خوسه
- محله تپه و گرگولو
- محله سرتخته
- تول بن و شهربت
- کفتر خوسه
- ادیم، نخود چشمه و جوزستان
- حاجیللم و دلوا
اقتصاد روستای زیارت
در قسمتهای قبل گفتیم که مردم این روستا در سالهای اخیر بهجز گلهداری سنتی به کشاورزی و ساختوساز خانه روی آوردند؛ بنابراین میتوان گفت پایه اقتصاد روستای زیارت باغداری و کشاورزی است. با این حال با رونق گردشگری در این منطقه و استقبال مردم برای بازدید از این روستا، صنعت گردشگری و حوزههای وابسته به آن مانند تولید و فروش صنایع دستی و سوغات هم در این روستا رواج دارد.
آب و هوای روستای زیارت
روستای زیارت در ارتفاع ۱۵۶۳ متری از سطح دریا قرار دارد. همین موقعیت جغرافیایی باعث شده است که روستای زیارت جزو مناطق ییلاقی به حساب بیاید. تا جایی که بهطور میانگین دمای هوای سالانه این روستا ۱۰ تا ۱۵ درجه سانتیگراد از شهر گرگان کمتر است.
بنابراین میتوان گفت آبوهوای روستا زیارت در بهار خنک، در تابستان مطبوع و دلنشین، در پاییز بارانی و کمی سرد و در زمستان برفی و بسیار سرد است.
بهترین زمان سفر به روستای زیارت
با توجه به آبوهوای روستا زیارت باید گفت بهترین زمان سفر به این منطقه برای لذت بردن از آبوهوا و نجات پیدا کردن از گرمای هوا بهار و تابستان است. در بهار و همزمان با تولد دوباره طبیعت، ترکیب آبوهوای خنک و سرسبزی جنگلهای انبوه اطراف روستا دل هر گردشگری را به دست میآورد.
در پاییز هوای این روستا بارانی است اما نمیتوان نادیده گرفت که طبیعت در این فصل با لباس رنگارنگش برای گردشگران حسابی دلبری میکند. زمستان و تماشای خواب طبیعت و سکوت بینظیر این منطقه هم میتواند گزینه خوبی برای سفر زمستانی به شمال ایران باشد.
جاهای دیدنی روستای زیارت
حالا که درباره آبوهوا و بهترین زمان سفر به این منطقه گردشگری گفتیم و با تاریخچه آن آشنا شدیم وقت آن رسیده است برویم سراغ مهمترین بخش این مقاله یعنی معرفی جاهای دیدنی روستای زیارت. پس حتماً این قسمت را بخوانید.
چشمه آب گرم روستای زیارت
یکی از معروفترین جاهای دیدنی روستای زیارت، چشمه آب گرم آن است. این چشمه که اهالی محلی به آن گرماندو یا چشمه زیارت میگویند یک جاذبه طبیعی نادر در شرق رودخانه خاصه رود است.
آب این چشمه بسیار زلال و شفاف است و مانند چشمههای آب گرم دیگر بوی تندی ندارد. این چشمه برای مردم روستا اهمیت زیادی دارد و معمولاً برای درمان بیماریهای پوستی و بهره گیره از خواص املاحش مرتب به آن سر میزنند.
آدرس چشمه آب گرم روستای زیارت: استان گلستان، گرگان، روستا زیارت، شرق رودخانه خاصه رود
آبشارهای روستای زیارت
قرار گرفتن روستا زیارت در میان کوه و جنگل باعث شده است که این منطقه آبشارهای متعددی داشته باشد. آبشارهایی که هرکدام به شکلی زیباییهای طبیعت را به رخ گردشگران میکشند. از معروفترین آبشارهای زیارت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آبشار دوقلو یا انزوان در پنج کیلومتری جنوب روستا
- آبشارهای دره تل انبار که شامل ۵۲ آبشار با ارتفاعهای مختلف میشود و بازدید از آن نیازمند تجهیزات حرفهای است.
- آبشار خال دره در شرق روستا که بهتر است با کمک افراد محلی از آن دیدن کنید.
کوههای روستای زیارت
روستای زیارت یک مقصد گردشگری جذاب برای کوهنوردان به حساب میآید. چراکه این روستا با کوههای مختلف محاصره شده است و صعود به هرکدام از آنها لذت خاص خودش را دارد. مهمترین کوههای اطراف روستای زیارت عبارتاند از:
- کوه زارمنجی در شمال روستا
- کوه تلمبار در جنوب روستا
- کوه کلیچال در شرق روستا
- کوه تالو یا تاله در غرب روستا
جنگل های بینظیر روستای زیارت
روستای زیارت پر از جاذبههای طبیعی رؤیایی است. قرار گرفتن این روستا در دل جنگلهای هیرکانی یکی دیگر از دلایل محبوبیت این منطقه و عزیز بودن آن برای اهالی و گردشگران است.
بهشدت توصیه میکنم اگر میخواهید از بین تمام مناطق دیدنی روستای زیارت گرگان فقط یکی را انتخاب کنید، به جنگلهای هیرکانی روستای زیارت بروید. جنگلهایی با عمر چند میلیون ساله که میراث جهانی به حساب میآیند و ما در ایران این فرصت ناب را داریم تا با قدم زدن میان درختان کهنسال آن لذت یک جنگل نوردی محشر را تجربه کنیم.
خانه های پلکانی در بافت سنتی روستا
همانطور که در بخشهای قبل گفتم این روستا یکی از ۱۰ روستا با بافت تاریخی در ایران است. به همین خاطر محال است که موقع بازدید از آن دلتان نخواهد میان کوچهباغهای قدیمی و خانههای پلکانی آن قدم نزنید. بهخصوص که خانههای این روستا شبیه خانههای روستای ماسوله هستند؛ یعنی سقف هر خانه حیاط خانه دیگری است و به شکلی مهندسیشده رویهم دیگر ساخته شدند. پیشنهاد میکنم تا این بافت تاریخی به خاطر ساختوساز بیرویه از بین نرفته است حتماً از آن دیدن کنید.
سوغات و صنایع دستی روستای زیارت
معروفترین سوغات روستای زیارت محصولات لبنی بهخصوص پنیر زیارت است. بهجز این گزینههای خوشمزه دیگری مانند نان و سبزیهای محلی، تخممرغ محلی، رب گوجهفرنگی، ترشی، لواشک، گیاهان دارویی و … هم پیش روی شماست.
تنوع صنایع دستی روستا هم کم نیست و پرطرفدارترین آنها شامل گلیم، جاجیم، رومیزی، روتختی، لباسهای محلی و … میشود.
غذاهای محلی روستای زیارت
سفر به مناطق روستایی جان میدهد برای امتحان کردن غذاهای محلی. غذاهایی که با محصولات تازه درست شدند و عطروطعم آنها با سایر غذاها فرق دارد. محبوبترین غذاهای محلی روستای زیارت که با چاشنی عشق مردم این منطقه حسابی بهتان مزه میکند عبارت است از انواع تهچین مثل لوبیا تهچین، تهچین کشمش، تهچین اسفناج و … در کنار کدو قروتی، ماش آش، کدو ماشی، کدو پیازداغی و …
راستی یادتان نرود نانهای محلی روستا را که در تنور گلی درست میشوند و با پنیر زیارت ترکیب شدند امتحان کنید.
رستوران های روستای زیارت
همیشه آبوهوای خوب و طبیعتگردی، اشتهای آدم را باز میکند. حالا در روستای زیارت استان گلستان این فرصت ناب پیش روی شماست تا بعد از یک جنگل نوردی یا کوهنوردی لذتبخش سری به رستورانهای روستا بزنید و با نوش جان کردن یک غذای محلی یا سنتی خوشمزه، روح و جسمتان را خوشحال کنید.
سفرهخانه سنتی سرخ چشمه
سفرهخانه سنتی سرخ چشمه یکی از قدیمیترین و معروفترین رستورانهای روستای زیارت است. در این رستوران باصفا انواع غذاهای سنتی و فست فود سرو میشود و به همین خاطر حتی کسانی که زندگیشان به فست فود گره خورده است میتوانند در سفر به این مقصد، همین مدل غذاها را در سفرهخانه سنتی سرخ چشمه نوش جان کنند. هرچند که بهاحتمالزیاد به خاطر آبوهوای دلنشین روستا ترجیح میدهند یک وعده چلو جوجهکباب، چلوکباب، ششلیک و … میل کنند.
آدرس کافه سنتی سرخ چشمه: گلستان، گرگان، روستا زیارت، جاده زیارت
کافهرستوران چوچاق
یکی دیگر از رستورانهای باصفای روستای زیارت که حال و هوایی سنتی دارد، کافهرستوران چوچاق است. در منوی این کافهرستوران انواع غذاهای سنتی مثل چلوکباب، چلو ماهیچه، کشکبادمجان، کوفتهتبریزی، و … در کنار غذاهای محلی مثل چکدرمه، مرغ ناردونی شکم پر و… وجود دارد. در ضمن منوی صبحانه این رستوران هم کامل است و میتوانید برای صرف این وعده مهم به رستوران چوچاق بروید.
آدرس کافهرستوران چوچاق: گلستان، گرگان، روستا زیارت، جاده زیارت
کافهرستوران تلکا
یکی دیگر از رستورانهای زیارت که مسافران و گردشگران زیادی از کیفت غذاهای آن راضی هستند، کافهرستوران تلکا است. این رستوران با معماری سنتی و بومی خود و تنوع منوی غذایی که شامل انواع غذاهای سنتی و محلی میشود توانسته است در طول فعالیتش نظر مثبت مسافران و مردم محلی را به دست بیاورد.
آدرس کافهرستوران تلکا: گلستان، گرگان، دو کیلومتر قبل از روستا زیارت
مراکز خرید روستای زیارت
خرید و گشتوگذار در مراکز خرید هر شهری یکی از بخشهای جداییناپذیر در سفر است. باید بگوییم در روستای زیارت به دنبال مراکز خرید لوکس و پاساژهای چندطبقه نباشید چراکه آنها را در این منطقه پیدا نمیکنید. با این حال در گوشه و کنار روستا زیارت بهخصوص در حوالی جاذبههای گردشگری آن، غرفهها و بازارچههای محلی مختلفی وجود دارد که گشتوگذار در آنها با حال و هوای روستا کاملاً متناسب است و حسابی سر ذوقتان میآورد.
اقامت در روستای زیارت
حالا که حسابی از روستای زیارت برایتان تعریف کردیم و میدانم دلتان آب شده است تا بهزودی برنامه سفر به این روستا را بچینید، پس بگذارید از روشهای اقامت در این روستا هم برایتان بگویم.
جنگلهای هیرکانی یکی از مقصدهای محبوب برای کمپینگ است. اگر به این قصد به روستای زیارت میروید و تجهیزاتتان کامل است پس در جنگلهای آن کمپ کنید و با شنیدن صدای آبشار و پیچیدن باد در میان درختان، شب را به صبح وصل کنید.
اگر با کودک یا سالمند به روستای زیارت میروید یا شرایط کمپینگ ندارید، بهترین گزینه اجاره ویلا و کلبه جنگلی در روستای زیارت است. این روش یک مزیت دیگر هم دارد و آن این است که دیگر نیازی نیست دنبال بهترین زمان سفر به این منطقه باشید یا بابت بارش باران و برف نگران شوید. هر موقع از سال که اراده کنید چه در زمستان برای تماشای طبیعت سفیدپوش و چه در پاییز برای خوابیدن با صدای باران و تماشای جنگلهای رنگارنگ، این روش اقامت خیال شما را از بابت سقف بالای سرتان در روستای زیارت راحت میکند.
راههای دسترسی به روستای زیارت
در این قسمت فاصله روستای زیارت تا برخی نقاط مهم را بیان می کنیم:
فاصله روستای زیارت تا تهران ۴۳۰ کیلومتر
فاصله روستای زیارت تا مرکز شهر گرگان حدود ۱۸ کیلومتر
فاصله ناهارخوران تا روستای زیارت حدود ۹.۷ کیلومتر
همانطور که گفتیم فاصله روستای زیارت تا تهران حدود ۴۳۰ کیلومتر است که در سفر زمینی با خودروی شخصی در مدتزمان حدودی ۶ ساعت و نیم (بدون احتساب توقفهای در طول مسیر و ترافیک) طی میشود.
دسترسی با خودروی شخصی
اگر سفر به شمال ایران با خودروی شخصی برایتان لذت مضاعفی دارد میتوانید از جاده هراز یا جاده فیروزکوه مسیر تهران تا گرگان و روستای زیارت را طی کنید.
شروع این مسیر در گرگان از جاده ناهارخوران است. جادهای بسیار زیبا که مثل مقدمهای دلنواز برای بازدید از روستای زیارت است. برای رسیدن به روستا باید این جاده را تا انتها بروید تا به یک میدان برسید. در میدان تابلوی روستای زیارت را خواهید دید که برای ادامه مسیر هفت کیلومتری تا روستا کمکتان میکند.
دسترسی با قطار
یکی از قشنگترین مسیرهای ریلی ایران مسیر ریلی تهران به گرگان است. با این روش شما در مسیر رسیدن به روستای زیارت همسفران بینظیری از کوه و جنگل خواهید داشت.
ایستگاه قطار گرگان در کمربندی این شهر است و از آنجا میتوانید با تاکسیهای آنلاین یا تاکسیهای ایستگاه قطار به روستا زیارت بروید.
دسترسی با اتوبوس
سفر با اتوبوس لذت خاص خودش را دارد و نسبت به روشهای دیگر هزینه کمتری روی دستتان میگذارد. البته که محدودیتهای آن هم کم نیست. با این حال اگر طرفدار سفر با اتوبوس هستید کافی است بلیط اتوبوس تهران گرگان را بخرید و راهی روستای زیارت شوید. باز هم باید بگوییم مقصد شما شهر گرگان خواهد بود و از آنجا باید با تاکسی به روستا زیارت بروید.
دسترسی با هواپیما
اگر از طرفداران سفر هوایی هستید و این روش سریع اما گران را ترجیح میدهید، یک خبر خوب برایتان داریم. شما میتوانید با هواپیما هم به روستای زیارت بروید البته باید اول به شهر گرگان و فرودگاه گرگان بروید. بعد ازآنجا با تاکسیهای آنلاین یا تاکسیهای فرودگاه راهی روستا زیارت شوید.
نکاتی که در سفر به روستای زیارت لازم است بدانید
- قبل از سفر اقامتگاهتان را رزرو کنید.
- در سفر با خودروی شخصی از سلامت خودرو مطمئن شوید. لاستیک زاپاس، زنجیر چرخ و حداقل ۴ لیتر بنزین اضافی همراهتان باشد.
- در سفر با هواپیما مدتزمانی را برای تأخیر در پرواز در نظر بگیرید.
- در سفر با اتوبوس حداقل یک ساعت قبل در پایانه اتوبوسرانی باشید. البته اگر به محیط پایانه آشنا هستید و بلیطتتان را هم از قبل خریدید، میتوانید ۲۰ دقیقه قبل از حرکت در پایانه حضور داشته باشید.
- جاده هفت کیلومتری از میدان ناهارخورران تا روستا زیارت جادهای پرپیچوخم با شیب زیاد است؛ بنابراین با احتیاط رانندگی کنید.
- طبیعت روستای زیارت و بهخصوص جنگلهای هیرکانی میراث جهانی هستند، پس مراقب آنها باشید و نگذارید ترک بردارد شیشه نازک تنهایی آنها.
- مدارک شناسایی، پول نقد و داروهای ضروری را فراموش نکنید.
- اگر به منطقه آشنا نیستید، برای بازدید از جاهای دیدنی بکر از افراد محلی کمک بگیرید.
- موقع جنگل نوردی و کوهنوردی کفش و لباس مناسب بپوشید.
- در سفر به هر شهری به عقاید و باورهای مردم محلی احترام بگذارید.
سخن آخر
در این مقاله از روستای زیارت برایتان گفتیم. روستایی که توانسته است با چنگ و دندان، بخشی از بافت قدیمی و سنتی خودش را حفظ کند و یک میراث ملی به حساب میآید. از تاریخچه این روستا و رویداد تلخ آن گفتیم و بعد بهترین زمان سفر به روستا را بررسی کردیم. از مناطق دیدنی روستای زیارت گرگان گفتیم و بعد با غذاهای محلی، سوغات و رستورانهای این منطقه گردشگری آشنا شدیم.
در انتها هم راههای دسترسی و اقامت را گفتیم چون میدانستیم حتماً بعد از آشنایی با این روستا برنامه سفر به آن را میچینید. مثل همیشه باز هم میگوییم اگر قصد سفر به هر نقطه از ایران را دارید و مهمترین دغدغهتان اجاره اقامتگاه است، حذف این نگرانی را با اجاره ویلا به اتاقک بسپارید. با این کار دیگر خیالتان راحت است که هر موقع دلتنگ سفر شدید میتوانید بهراحتی از طریق سایت یا اپلیکیشن اتاقک، اقامتگاه مدنظرتان را رزرو کنید و چند روزی چرخ زندگی را به کام دلتان بچرخانید.