لباس‌های محلی، نمایشی زنده از فرهنگ، سنت و هنر مردمان هر منطقه‌اند. وقتی سخن از مازندران به میان می‌آید، این سرزمین سبز و خوش طبیعت با لباس‌های محلی رنگارنگ و اصیلش در ذهن تداعی می‌شود. لباس محلی مازندرانی زنانه چگونه است؟ لباس محلی زنانه مازندران ترکیبی از رنگ‌های شاد و طرح‌های خاص است. اجزای اصلی آن شامل شلیته (دامن چین‌دار رنگارنگ)، تمبان (شلوار گشاد با دمپای تنگ)، جومه (بلوز بلند)، نیم‌تنه یا کلیجه (جلیقه یا کت مخملی) و چارقد (روسری سفید یا گلدار) است. این لباس‌ها نه‌تنها کاربردی هستند، بلکه به زیبایی هنری فرهنگ مازندران اشاره دارند.
لباس محلی مازندرانی مردانه چگونه است؟ لباس محلی مردان مازندران ساده و کاربردی است. جومه (پیراهن بلند)، تمبان (شلوار گشاد) و نیم‌تنه اجزای اصلی این پوشش هستند. در فصل‌های سرد، قبا (کت پشمی) و شولا (لباس مخصوص چوپانان) به آن اضافه می‌شود. مردان همچنین از کلاه‌های نمدی یا پوستین استفاده می‌کنند.
فرق لباس مازندرانی و گیلانی چیست؟ لباس محلی مازندرانی رنگ‌های شادتر و طرح‌های ساده‌تری دارد، درحالی‌که لباس گیلانی جزئیات بیشتری همچون سکه‌دوزی و روبان‌دوزی دارد. همچنین دامن زنان مازندرانی چین بیشتری دارد و معمولاً از خطوط افقی استفاده می‌شود، درحالی‌که دامن گیلانی بلندتر و اغلب تنگ‌تر است.
لباس محلی مازندرانی دخترانه به چه شکلی است؟ لباس محلی دخترانه مازندران مشابه زنان است، اما با رنگ‌هایی شادتر و طراحی‌هایی کودکانه‌تر. نیم‌ساق جایگزین تمبان می‌شود که تنگ‌تر و تزئین‌شده‌تر است. چارقدهای گلدار و کوچک‌تر نیز بر سر دختران استفاده می‌شود. لباس محلی مازندرانی بچه‌گانه به چه شکلی است؟ لباس‌های محلی بچه‌گانه مازندرانی نسخه‌ای کوچک و ساده‌تر از لباس بزرگ‌سالان هستند. برای دختران، دامن‌های کوتاه‌تر و رنگارنگ‌تر به همراه چارقدهای سبک طراحی می‌شود. برای پسران، جومه و تمبان ساده و گاه کلاه‌های سبک مانند شب‌کلاه استفاده می‌شود.
این لباس‌ها، علاوه بر زیبایی و راحتی، گویای فرهنگی غنی و اصالتی ارزشمند از مردم مازندران‌اند که تا امروز نیز به‌عنوان میراثی زنده حفظ‌شده‌اند. در ادامه این مقاله با توضیحات بیشتری شما را لباس مازندرانی آشنا می‌کنیم. زیبایی‌های شمال منتظر شماست، با اجاره اقامتگاه رویایی در مازندران از سایت اتاقک، لحظات خاطره‌انگیزی را خلق کنید.
تاریخچه لباس محلی مازندران
استان سرسبز و زیبای مازندران که در خطه شمالی کشور واقع شده، فرهنگ غنی و متنوعی از جمله لباس محلی دارد که تاریخ و سنت خود را نشان می‌دهد. قدمت لباس‌های محلی مازندران بسیار طولانی است و به دوران باستان بازمی‌گردد. این لباس‌ها در درجه اول تحت تأثیر محیط محلی، آب‌وهوا و شغل مردم بودند. لباس‌های سنتی استان مازندران از پارچه‌های طبیعی تهیه می‌شدند که در شرایط آب‌وهوایی سخت بارانی این استان، از مردم محافظت می‌کردند. با نگاه به لباس‌های محلی این استان، طرح‌های پرجنب‌وجوش و رنگ‌های شاد به چشم می‌خورند و ما را به وجد می‌آورند. لباس مردان معمولا ساده‌تر است و از یک پیراهن آستین بلند، شلوار گشاد، جلیقه و کلاه تشکیل می‌شود. لباس‌های زنانه آنها متنوع‌تر و پیچیده‌تر هستند. دامن و شلوارهای گشاد، نواردوزی، توری و پوشش سر از اجزای اصلی لباس‌های زنانه مازندرانی هستند.
اجزای لباس محلی زنان مازندران
با یک نگاه به لباس محلی زنانه مازندران متوجه خوش رنگی آن می‌شویم. رنگ‌های شاد چون زرد، نارنجی و قرمز ما را به وجد می‌آورند. این رنگ‌ها از طبیعت زیبای این منطقه الهام گرفته شده‌اند. دامن‌های چین‌چینی گشاد و خطوط افقی رنگارنگ روی دامن از اجزای مهم لباس محلی زنانه مازندران به حساب می‌آیند. این ست با یک جلیقه، سرپوش و گاهی کلاه کامل می‌شود. لازم است بدانید هرکدام از اجزای این لباس نام مخصوص خود را دارند که با آنها آشنا می‌شویم:
۱. شلیته
شلیته، به همان دامن چین‌چینی گشاد می‌گویند که با خطوط افقی رنگارنگ تزئین شده است. این نواردوزی سیاهک نام دارد. معمولا این دامن را روی یک شلوار گشاد با دمپای تنگ می‌پوشند. از آنجایی که بیشترین بخش لباس زنانه مازندران را این دامن تشکیل می‌دهد، شلیته را مهم‌ترین عضو لباس محلی زنانه مازندران می‌دانند. در برخی موارد این دامن ساده و گاهی گلدار است. جنس آن معمولا از ابریشم، نخ پنبه یا کتان ظریف است. امروزه برای دور کمر دامن از کش استفاده می‌شود، درحالی که در گذشته از یک نوار کتانی یا بند نخی استفاده می‌کردند.
۲. تمبان
همان شلوار گشاد و دمپا تنگی که زیر شلیته می‌پوشند، تمبان نام دارد. تمبان و شلیته دو عضو جدانشدنی از لباس محلی زنانه مازندران هستند. جنس تمبان از نخ است و گاهی لبه‌ی آن را با دوختی تزئینی مزین می‌کنند. دلیل تنگ بودن دمپای این شلوار و دوختن کش به آن این است که زنان هنگام کار کشاورزی و شالیکاری راحت‌تر باشند.
۳. نیم ساق
نیم ساق مخصوص دختران جوان است. دختران جوان مازندرانی به جای تمبان که طراحی آن ساده‌تر است، نیم ساق می‌پوشند. تفاوت نیم ساق با تمبان، رنگ‌های شاد آن است، به طوری که نیم ساق را معمولا با رنگ‌هایی چون سرخ و سبز می‌بینیم. از ساق پا به پایین، نیم ساق تنگ می‌شود و نواردوزی یا گلدوزی‌های زیبا آن را مزین می‌کنند.
۴. جومه
جومه را می‌توان در لباس محلی اقوام دیگر نیز مشاهده کرد. به بلوز بلندی که گاهی به دامن متصل می‌شود، جومه می‌گویند. قد جومه معمولا کوتاه است و در بلندترین حالت خود به زانو می‌رسد. جومه معمولا با دوخت‌های تزئینی دور یقه یا آستین مزین می‌شود و جنس آن معمولا از کتان است. مچ آستین جومه تنگ و بلند است. گلدوزی‌های روی آن، اصالت و هنر این منطقه را به رخ می‌کشند.
شمال ایران، خاطره ساز لحظه‌ها، با اجاره سوئیت در مازندران از سایت اتاقک، اقامتی بی‌نظیر را تجربه کنید و لذت سفر را چند برابر کنید.
۵. نیم تنه و کلیجه
بخشی از لباس محلی زنانه مازندران، نیم تنه‌ای است که آن را روی جومه می‌پوشند. این نیم تنه به شکل یک جلیقه‌ی جلوباز است. در برخی از طراحی‌ها یقه این جلیقه گرد و در برخی دیگر هفتی‌شکل است. جنس این نیم تنه از لایه زیرین خود، یعنی جومه ضخیم‌تر است و معمولا از پارچه‌ی مخمل برای دوخت آن استفاده می‌کنند. این نیم تنه، گاهی با نواردوزی، سکه‌دوزی یا گلدوزی تزئین می‌شود و ظاهری جذاب به خود می‌گیرد. پشت جلیقه نیز آستردوزی می‌شود. لازم است بدانید این جلیقه را در فصل‌های سردتر سال به تن می‌کنند. اگر هوا خیلی سرد باشد، زنان مازندرانی به جای این نیم تنه، کلیجه بر تن می‌کنند. کلیجه نیز مانند نیم تنه از جنس مخمل است اما شبیه به یک کت بلند طراحی شده است.
۶. چادرشو
چادرشو پوششی است که زنان مازندرانی هنگام کار کشاورزی آن را بر تن می‌کنند. این قطعه یک پارچه بزرگ است که آن را به صورت سه گوش دور کمر خود می‌بندند. بافت چادرشو معمولا به شکل چهارخانه است و معمولا زنان مسن‌تر آن را به تن می‌کنند.
۷. چارقد
چارقد یک روسری چهارگوش بلند است که معمولا رنگ روشنی دارد. گاهی از پارچه‌های گلدار برای دوخت چارقد استفاده می‌شود. این چادر را به شکل سه‌گوش درمی‌آورند و سپس روی سر استفاده می‌کنند. اصلی‌ترین رنگی که برای چارقد استفاده می‌شود، سفید است و جنس آن بسته به مناسبت‌ها و فصل‌ها متفاوت است. مثلا در فصل‌های سرد مانند زمستان، از پارچه‌های گرم‌تر و ضخیم‌تر مانند پشم و در فصل‌های گرم مانند تابستان از ململ و نخ‌پنبه استفاده می‌کنند. در جشن‌های عروسی محلی مازندران، زنان چارقد سفیدی که قلاب‌بافی شده را به سر می‌کنند.
۸. مندل
مندل سربندی برای کارهای روزمره زنان مازندران به شمار می‌رود. این قطعه هیچ جایگاهی در جشن‌ها یا لباس‌های رسمی ندارد و فقط هنگام کارهای روزمره، روی چارقد بسته می‌شود.
لحظه‌های ناب سفر به شمالی، با اجاره ویلا در بابل مازندران از اتاقک، اقامتتان را به‌یادماندنی کنید و از آرامش طبیعت لذت ببرید.
اجزای لباس محلی مردان مازندران
لباس محلی مردان مازندران، نسبت به زنان بسیار ساده‌تر است و اجزای کمتری دارد. با دقت بیشتر در این لباس متوجه می‌شویم که شباهت زیادی با لباس محلی دیگر اقوام دارد. رنگبندی‌ها و مدل‌های لباس مردان تنوع زیادی ندارد و به رنگ‌های سفید و مشکی محدود می‌شود؛ برخلاف لباس زنان که دارای رنگ‌های شاد و متنوع است. در اینجا اجزای لباس محلی مردان مازندران را به شما معرفی می‌کنم:
۱. جومه
جومه را در لباس محلی زنانه معرفی کردیم. این قطعه در لباس محلی مردان مازندران نیز به شکلی متفاوت دیده می‌شود و به همان پیراهن ساده گفته می‌شود. جنس جومه مردان معمولا از جنس کتان یا نخ است، اما در فصل‌های سردتر سال از پارچه‌های ضخیم‌تر برای دوخت آن استفاده می‌شود.
۲. تمبان
به شلوار مرسومی که در لباس محلی مردان و زنان مازندران وجود دارد، تمبان می‌گویند. مردان تمبان را با جومه می‌پوشند. رنگ تمبان در لباس مردان تنوعی ندارد و اغلب به رنگ مشکی است.
۳. نیم تنه
بخشی جدانشدنی از لباس محلی مردان مازندران، نیم تنه است. این قطعه یقه‌ای به شکل هفت دارد و رنگ آن مشکی است. فرقی نمی‌کند هوا گرم باشد یا سرد، درهرصورت، مردان این قطعه را روی جومه می‌پوشند.
۴. قبا
قبا به کت ضخیم و پشمی می‌گویند که مردان محلی مازندران در فصل‌های سرد سال آن را به تن می‌کنند. قبا این مردان را در روزهای سرد، گرم می‌کند. به این قطعه، “کولک” یا “چوخت” نیز گفته می‌شود. جلوی این کت معمولا با دکمه بسته می‌شود.
۵. لباده
لباده لباس مخصوص دامادهای مازندرانی است و به دلیل دست‌وپاگیر بودن در زندگی روزمره جایگاهی ندارد. این قطعه یک کت بلند با جنس کرباس یا فاستونی است و کمر آن با استفاده از یک شال از جنس ابریشم بسته می‌شود.
۶. شولا
شولا لباسی مخصوص چوپانان مازندرانی است. این لباس جنس پشمی دارد و از آنها در برابر سرما محافظت می‌کند. این قطعه خود آستری دارد که چوخا نامیده می‌شود.
۷. سرپوش
در پوشش محلی مردان مازندران معمولا سرپوشی دیده می‌شود. این سرپوش خود انواع مختلفی دارد که در اینجا آنها را معرفی می‌کنم:
- پوستین کلاه: بهترین آن از پوست بره تازه تهیه می‌شود و مخصوص رمه‌گردانان است.
- کلاه نمدی: جنس آن از نمد یا پشم حلاجی شده است و برای فصل زمستان به‌کار می‌رود.
- شب کلاه: جنس این کلاه پشم است و فرمی مانند کاسه دارد. این کلاه در گذشته هنگام خواب یا در خانه مورداستفاده قرار می‌گرفت.
- کلاه گوشی: لبه این کلاه در قسمت پشت و دو گوش آن برگشته است.
- کلاه سنگسری: سطح این کلاه روزنه‌هایی دارد و جنس آن از پشم است.
۸. پاپوش
بخشی از لباس محلی مردان مازندران، پاپوش است. در اینجا انواع پاپوش محلی مردان مازندران را بررسی می‌کنیم:
- جرب: جوراب مخصوص چوپان‌ها
- کوش: گیوه‌ای برای مردم نواحی کوهستانی
- چوکوش: صندل‌هایی با کف نازک از جنس چوب افرا
- شیخی کوش: کفشی مخصوص روحانیون با جنس چرم
- چموشک: کفشی با پاشنه نعل آهنی و از جنس چرم گاو
- چاروق: کفشی چرمی با بندهای بلند
مازندران، بهشت خاطرات شیرین، با اجاره ویلا شمال از طریق اتاقک، اقامت خود را راحت و جذاب کنید و از سفر لذت ببرید.
سفری به عمق فرهنگ مازندران
لباس‌های محلی مازندران، گنجینه‌ای از تاریخ و هنر این منطقه زیبا هستند که روحیه شاداب و فرهنگ غنی مردم را به نمایش می‌گذارند. این لباس‌ها نه‌تنها نمادی از پوشش سنتی هستند، بلکه نمایانگر ارتباط عمیق انسان با طبیعت و محیط زندگی‌اش می‌باشند. از دامن‌های رنگارنگ زنان تا شولاهای گرم چوپانان، هر جزئی از این پوشش، داستانی از گذشته و پیوندی با هویت مردم مازندران را روایت می‌کند.
اگر تجربه‌ای از پوشیدن یا دیدن لباس‌های محلی مازندران دارید یا ایده‌ها و پیشنهاد‌هایی در مورد این مقاله دارید، خوشحال می‌شویم نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
مازندران، مقصدی برای خاطرات ماندگار، با سایت اتاقک ویلای دلخواه خود را پیدا کنید و تجربه‌ای متفاوت از سفر داشته باشید.
لباس محلی مازندران دامن کوتاه و شلوار سنبادی دارد و روسری ۴ گوش اندازه مینی اسکارف اینایی که می گفت لباس گیلانی بود
لباس محلی مازندران دامن کوتاه و شلوار سنبادی دارد و روسری ۴ گوش اندازه مینی اسکارف اینایی که می گفت لباس گیلانی بود
دقیقا 👌
❤❤❤