آشنایی با سوغات و صنایع دستی گلپایگان | هنرهای اصیل و ماندگار از دیار تاریخی

گلپایگان شهری تاریخی، با قدمت ۸ هزار ساله و از توابع استان اصفهان است. گلپایگان به‌دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش و قدمت دیرینه‌اش از جاذبه‌های گردشگری بی‌شماری برخوردار بوده و سالانه گردشگران زیادی را از داخل و خارج از کشور به سمت خود می‌کشاند. در این مقاله از مجله گردشگری اتاقک می‌خواهیم با معروف‌‌ترین سوغات و صنایع دستی گلپایگان و غذاهای محلی آن بیشتر آشنا شویم.

گلپایگان کجاست؟

گلپایگان کجاست
مردم شهر گلپایگان به زبان گلپایگانی صحبت می‌کنند – عکاس: Farzaneh Ghalami

شهرستان گلپایگان به مرکزیت شهر گلپایگان و از توابع استان اصفهان است. این شهر در غرب استان اصفهان واقع شده و با شهرهایی چون خوانسار، خمین، محلات، میمه و الیگودرز همسایه است. اهالی گلپایگان، مردمی خوش‌قلب، مهربان و مهمان‌نواز هستند و با گویش شیرین گلپایگانی صحبت می‌کنند.

اگر قصد سفر به این خطه زیبا و تاریخی را دارید، می‌توانید هر چهار فصل را برای سفر انتخاب کنید، چراکه گلپایگان سرزمینی چند اقلیم است و در تمامی فصول جذابیت‌های مخصوص به خودش را دارد؛ بااین‌حال، زمان طلایی سفر به این سرزمین خوش آب و رنگ، فصل بهار و به ویژه اردیبهشت ماه است تا گردشگران از طبیعت زیبای آن بهره‌مند گردند و هوای مطبوعش را به ریه‌های خود وارد کنند.

گفتنی است با سفر به این شهر در کنار گشت‌وگذار در طبیعت زیبا و بازدید از ابنیه‌های تاریخی آن، از سوغات صنایع دستی گلپایگان زیبا هم دیدن کنید و از خوردن غذاهای محلی آن غافل نشوید تا لذت سفر به این دیار زیبا و تاریخی را تکمیل کنید.

برای آشنایی بیشتر مقاله گلپایگان کجاست؟ را مطالعه کنید.

معرفی معروف‌ترین سوغات و صنایع دستی گلپایگان

سوغات و صنایع دستی گلپایگان و همچنین غذاهای محلی آن به آداب‌و‌رسوم، سنت‌ها و باورهای مردمانش بر‌می‌گردد و  به‌نوعی بازگوکننده فرهنگ مردم آن شهر است. بنابراین ما در این بخش، شما را با سوغات و صنایع دستی گلپایگان و غذاهای محلی آشنا می‌کنیم تا در زمان سفر به دیار تاریخی و دیدنی گلپایگان، به‌راحتی بتوانید از میان هنرهای دست گلپایگانی‌ها یک سوغاتی ارزشمند انتخاب کرده و با خود به‌یادگار ببرید. همچنین با خوردن خوراکی‌های خوشمزه و غذاهای لذیذ این منطقه می‌توانید لذت سفر خود را دوچندان کنید.

اجاره سوئیت اصفهان با بهترین قیمت
  • ۵۰ هزار تومان تخفیف
  • مخصوص کاربران بلاگ
  • کد : OTGBLG50

همین الان رزرو کن!

آشنایی با صنایع‌دستی گلپایگان

صنایع‌دستی گلپایگان، از جاذبه‌های فرهنگی و زیبای این شهر محسوب می‌شود و به‌نوعی اصالت و فرهنگ مردم این دیار را به‌رخ می‌کشد. این صنایع دستی، به‌قدری زیبا هستند که نظر مسافران و گردشگران داخلی و خارجی را به خود جذب می‌کنند. در ادامه این مطلب به بررسی و معرفی برخی از این آثار می‌پردازیم.

منبت‌کاری

منبت‌کاری
منبت‌کاری مشهورترین صنایع دستی گلپایگان

هنر منبت‌کاری، مشهورترین صنایع‌دستی این خطه است که از زمان‌های گذشته تا‌کنون، اساتیدی خبره و ماهر، آثاری ارزشمند و زیبا چون انواع قاب عکس، ظروف و جعبه‌های منبت خلق کرده‌اند و همین امر باعث شده تا گلپایگان به‌عنوان شهر ملی منبت شناخته شود. روش کار به‌این گونه است که منبت‌کاران، نقش‌های بسیار زیبا و جذابی را با قلم منبت روی چوب گلابی و گردو و امثال آن درمی‌آورند و با برش سطحی جوش‌ها و گره‌های چوب سنجد و برخی چوب‌های جنگلی که بر سطح کار می‌چسبانند، وسایل تزئینی و بسیار زیبایی می‌سازند.

منبت‌کاری، هنری بسیار پرزحمت است و در‌واقع هنرمندان با عشق و علاقه این کار را انجام می‌دهند و به چوب خشک جان می‌دهند. اگر به این شهر سفر کردید، می‌توانید به فروشگاه‌های مخصوص خرید گردشگران سری بزنید و وسایل چوبی و زیبای منبت‌کاری شده را خریداری کنید. از جمله استادان گلپایگانی که در زمینه منبت‌کاری، به درجه اعلا رسیده‌اند، می‌توان به استاد علی مختاری، استاد محمد مختاری، استاد توسلی، استاد حیدر نیکنام و … اشاره کرد.

معرق‌کاری

معرق‌کاری
معرق‌کاری؛ هنری اصیل و ماندگار، با قدمتی طولانی

هنر معرق‌کاری از دیگر هنرهای اصیل و زیبای گلپایگان است. در این هنر تکه‌های ریز چوب، با حالتی زیبا و در شکل‌های متفاوت در کنار یکدیگر و بر روی یک سطح قرار می‌گیرند تا طرح‌های هندسی یا اشکال بسیار زیبایی ایجاد شود. این هنر قدمتی طولانی دارد و از دوره سلجوقیان به اوج خود رسید.

شما می‌توانید با سفر به گلپایگان آثار ارزشمند معرق‌کاری را در غالب وسایل زیبایی چون تابلو، جبعه‌های تزیینی، میز و غیره را از فروشگاه‌ها و نمایشگاه‌های مربوط به صنایع‌دستی این شهر خریداری کنید و با خود به‌یادگار ببرید.

گیوهبافی؛ بهترین سوغات و صنایع دستی گلپایگان

گیوه‌بافی
گیوه یا پاپوش یکی از بهترین سوغاتی‌های گلپایگان

گیوه‌دوزی یا گیوه‌بافی از دیگر سوغات و صنایع دستی گلپایگان با قدمتی ۲۰۰ ساله است. گیوه نوعی پاپوش تابستانی، سبک و بادوام است که طی ۴ مرحله چرم‌سازی، رویه‌بافی، تخت‌کشی و گیوه‌دوزی تولید می‌شود. از چرم معمولا برای کمری، پاشنه و نقاب گیوه استفاده می‌کنند. پس از آماده‌کردن چرم، رویه‌بافان از نخ پنبه‌ای سه‌لا و سوزن‌های بلند و باریک استفاده می‌کنند تا رویه‌های گیوه بافته شوند.

برای تخت‌کشی گیوه‌ از دو نوع تخت پارچه‌ای و لاستیکی استفاده می‌شود و در نهایت هم بخش‌های مختلف گیوه، باید به یکدیگر متصل شوند و برای استفاده آماده شوند. در حال حاضر بیشتر مشتریان گیوه در گلپایگان، مسافرانی هستند که آن را به‌عنوان سوغاتی برای دوستان و عزیزانشان خریداری می کنند.

گلیم‌بافی

گلیم‌بافی
برای بافت گلیم از پشم گوسفند طبیعی استفاده می‌کنند.

از دیگر سوغات و صنایع دستی گلپایگان گلیم‌بافی است که از قدیم الایام تاکنون بیشتر توسط زنان هنرمند گلپایگانی تولید می‌شود. گلیم‌های تولیدشده توسط زنان گلپایگانی به‌قدری ظریف، جذاب و خوش آب و رنگ هستند که نه‌تنها در ایران؛ بلکه در کشورهای اروپایی هم مورد استقبال گرفته است و این امر باعث شده تا سال‌های اخیر تمایل اهالی گلپایگان برای گلیم‌بافی و یادگیری این هنر ارزشمند، روند رو‌ به رشدی داشته باشد.

جالب است بدانید، برای بافت گلیم از پشم طبیعی گوسفند استفاده می‌شود و رنگ‌آمیزی پشم هم با رنگ‌های طبیعی انجام می‌شود. مراحل بافت آن شامل چله‌کشی، بستن چوب کجی و ثابت کردن چله‌ها و زنجیربافی است. برای گلیم‌بافی بیشتر از طرح‌ها و نقش‌های اسلیمی استفاده می‌شود و رنگ‌های استفاده شده در آن بسیار زیبا و هماهنگ با طبیعت هستند. ازاین‌رو، گلیم از جمله زیراندازهای زیبا و تاریخی است که با هر سبک و سلیقه‌ای سازگار است و معمولا نظر گردشگران داخلی و خارجی را به خود جذب خواهد کرد.

قالی‌بافی؛ از سوغاتی‌های ارزشمند و گران‌قیمت گلپایگان

قالی‌بافی
طرح‌های مختلف قالی شامل لچک و ترنج، افشان، شاه‌عباسی و اسلیمی است.

قالی گلپایگان از صنایع‌دستی ارزشمند و گران‌قیمت این شهر به‌شمار می‌آید. در این شهر انواع قالی با طرح‌های مختلف و در ابعاد متنوع بافته می‌شود و به‌دلیل زیبایی و رنگ‌های منحصر‌به‌فردش نظر هر گردشگری را به خود جذب خواهد کرد. قالی‌ها بیشتر توسط زنان گلپایگانی و در کارگاه‌های قالی‌بافی تولید می‌شوند. در گلپایگان، فرش‌های معمولی در ابعاد مختلف تو دری و نیم، دو، ۶، ۹ و دوازده ذرعی و سرانداز و پنج چارکی بافته می‌شوند.

البته نوعی از فرش گلپایگان را با پشم گوسفند، رنگ‌دندانه و نخ مرغوب می‌بافند و در واقع این فرش که با عنوان ویس و یاوری شناخته می‌شود، دارای بافتی خاص و استقامتی فوق‌العاده است. به‌طور‌کلی برای بافت قالی گلپایگان از گره نامتقارن با تاروپود پنبه‌ای و پرز پشمی استفاده می‌شود و طرح‌های آن شامل لچک و ترنج، افشان، شاه‌عباسی و اسلیمی است و رنگ‌های رایج قالی گلپایگان قرمز، آبی، سبز، بژ و عاجی است.

قلم‌زنی روی مس

قلم‌زنی روی مس
قلم‌زنی در گلپایگان پیشینه‌ای تاریخی دارد.

قلم‌زنی از دیگر صنایع دستی گلپایگان است و در واقع هنرمندان گلپایگانی برای خلق این هنر، نقوش مختلف و زیبایی را روی فلز مس حکاکی می‌کنند. این هنر پیشینه‌ای تاریخی دارد. برای ایجاد طرح‌های زیبا بر روی ظروف مسی، باید ابتدا داخل یا زیر ظرف مورد نظر را از محلول قیر و گچ پر کرد تا در حین کار، سروصدای کم‌تری شنیده شود و ظرف سوراخ نشود.

سپس با قلم‌هایی مخصوص و چکش، طرح مورد نظر به صورت سه‌بعدی و همراه با جزئیات کامل روی ظرف پیاده می‌شود. پس از این‌که نقش‌ها ایجاد شد، نوبت به جدا کردن قیر و ریختن زغال روی شیارها فرا‌ می‌رسد. در انتهای کار هم روی ظرف را با روغن جلای سیاه می‌پوشانند تا نقش‌های قلم‌زده شده به‌شکل خط‌هایی تیره و مشخص دیده شوند.

خوراکی‌های شهرستان گلپایگان

خوراکی‌های شهرستان گلپایگان
کیک زبان، شیرینی‌جات و لبنیات از خوراکی‌های خوشمزه گلپایگان هستند.

خوراکی‌های این شهر به دلیل آب‌وهوای مناسب و کوهستانی گلپایگان، بیشتر شامل محصولات کشاورزی و دامداری است و طعم بی‌نظیر و کیفیت بالای لبنیات گلپایگان با توجه به خاک حاصلخیز منطقه و نژاد اصلاح‌شده دام‌ها بر هیچ‌‌کس پوشیده نیست. بنابراین با سفر به این شهر می‌توانید از طعم مواد‌غذایی اصیل و محلی آن نظیر انواع لبنیات درجه یک، عسل مرغوب، خشکبار و ترشیجات لذت ببرید و حتی این محصولات خوراکی را به‌عنوان سوغاتی از این شهر به‌یادگار ببرید.

گلپایگان شیرینی‌های خوشمزه و لذیذی دارد که در پخت آن از مواد اولیه طبیعی و مطلوبی مانند آرد برنج و گندم سبوس‌دار و تخم‌مرغ‌های محلی استفاده می‌شود. در این شهر شیرینی‌جات خوشمزه‌ای چون کیک زبان سنتی گلپایگان، شیرینی گل‌محمدی و شیرینی(کلوچه) گلشهر پخت می‌شود. کیک زبان سنتی گلپایگان در این شهر قدمتی دیرینه دارد و حتی این میان وعده، به‌عنوان سوغاتی خوشمزه برای خارج از کشور فرستاده می‌شود و در میان محصولات مشابه حرف اول را می‌زند.

شیرینی گلمحمدی گلپایگان از خوردنی‌های لذیذ این دیار است و وجه تمایز آن با دیگر شیرینی‌جات، استفاده از نارگیل در طبخ این شیرینی است. از دیگر میان وعده‌های مخصوص و اصیل گلپایگان، کلوچه مخصوص گلپایگان است و با توجه به محله‌ای که در آن طبخ می‌شود، با نام‌های دیگری، چون کلوچه گلشهر، برساق و غیره شناخته می‌شود.

اجاره سوئیت اصفهان با بهترین قیمت
  • ۵۰ هزار تومان تخفیف
  • مخصوص کاربران بلاگ
  • کد : OTGBLG50

همین الان رزرو کن!

غذاهای محلی گلپایگان

غذاهای محلی هر شهر ریشه در سنت‌ها و عقاید مردم آن دیار دارد و گلپایگان هم از این امر مستثنی نیست. از معروف‌ترین غذای محلی گلپایگان می‌توان به کباب معروف گلپایگانی اشاره کرد. البته گردشگران از خوردن آبگوشت و آش‌های خوشمزه این شهر هم لذت می‌برند. در ادامه به‌معرفی غذاهای خوش‌طعم این خطه سراسر زیبایی را می‌پردازیم.

کباب گلپایگان

کباب گلپایگان
کباب از خوشمزه‌ترین و لذیذترین غذاهای گلپایگان است.

کباب گلپایگان، از معروف‌ترین غذاهای این شهر است و از لحاظ خوشمزگی، هیچ کبابی به پای آن نمی‌رسد. به نوعی کباب گلپایگان، برند تجاری این شهر محسوب می‌شود. البته در دیگر نقاط کشور هم از عنوان کبابی گلپایگانی استفاده می‌شود؛ اما افرادی که به این دیار سفر کرده‌اند، به‌خوبی می‌دانند که طعم بی‌نظیر کباب در گلپایگان در هیچ‌جای دنیا پیدا نمی‌شود. به جرات می‌توان گفت، راز خوشمزگی این کباب‌ها، گوشت تازه و خوشمزه‌ای است که از دام‌های اصلاح‌نژاد شده آن منطقه برای پختش استفاده می‌کنند.

آش‌های گلپایگان

آش‌های گلپایگان
آش غذای محبوب و مقوی در شهر زیبای گلپایگان

موقعیت جغرافیایی و آب‌وهوای گلپایگان به‌گونه‌ای است که اهالی آن در روزهای سرد سال، تمایل به خوردن آش‌های متنوع و خوشمزه دارند. مقوی بودن و طعم لذیذ این آش‌ها نه‌تنها برای اهالی این خطه؛ بلکه برای گردشگران هم بسیار بی‌نظیر و به‌یادماندنی است. در لیست زیر تعدادی از آش‌های گلپایگان آورده شده که در ادامه به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

آش ترخینه: این آش از ترخینه‌های خشک‌شده و سبزی و نخود و لوبیا و … تهیه می‌شود.

 آش لاعابی: این آش در واقع نوع حلیم خوشمزه است که در آن به جای گوشت از لوبیا سفید و پیاز استفاده می‌شود.

آش شیر: برای تهیه آش شیر، به شیر و رشته آشی نیاز داریم.

آش کشک: این آش خوش‌طعم و مقوی از چغندر، سبزی، بلغور و مقدار زیادی کشک تهیه می‌شود.

 آش ترشی: برای تهیه این آش ترش‌مزه، نیاز به خوراکی‌های ترش‌ مثل ترشاله (برگه زردالو) داریم و در آن از دیگر موادی مانند چغندر، سبزی، نخود و لوبیا و … استفاده می‌شود. در قدیم از این آش برای بخور استفاده می‌کردند.

آش پتله: در پخت این آش همان‌طورکه از نامش پیداست از پتله استفاده می‌کنند. سبزی آش هم بیشتر نعناست که به همراه حبوبات در طبخ آن کاربرد دارد. (پتله همان بلغ

گلپایگان شهری تاریخی، با قدمت ۸ هزار ساله و از توابع استان اصفهان است. گلپایگان به‌دلیل موقعیت جغرافیایی‌اش و قدمت دیرینه‌اش از جاذبه‌های گردشگری بی‌شماری برخوردار بوده و سالانه گردشگران زیادی را از داخل و خارج از کشور به سمت خود می‌کشاند. در این مقاله از مجله گردشگری اتاقک می‌خواهیم به دیار تاریخی شهری زیبا سفر کنیم تا با معروف‌‌ترین سوغات و صنایع دستی گلپایگان و غذاهای محلی آن بیشتر آشنا شویم.

سخن آخر

گلپایگان از مقاصد و مکان‌های زیبا و دیدنی ایران است که انواع ابنیه‌های تاریخی و جاذبه‌های طبیعی را در دل خود جای داده است. در کنار جاذبه‌های دیدنی، سوغات و صنایع دستی گلپایگان هم از تنوع بسیار بالایی برخوردار است. از خوراکی‌های خوشمزه و مقوی ازجمله لبنیات و عسل طبیعی، خشکبار و شیرینی‌جات و کلوچه خوشمزه گرفته تا صنایع‌دستی متنوع و ارزشمند که به دست هنرمندان این خطه ساخته می‌شوند را می‌توان از سوغاتی‌های این شهرستان به‌شمار آورد. حال اگر تصمیم دارید به شهرستان گلپایگان سفر کنید، می‌توانید با اجاره اقامتگاه‌های متنوع از سایت اتاقک، به‌راحتی سفر خود را آغاز کرده و لحظات خوشی را در سفر به گلپایگان برای خودتان رقم بزنید.

مائده سمیع‌زاده

مائده هستم. فارغ‌التحصیل رشته برق و مخابرات، اما از اون جایی که عاشق طبیعت و ایران‌گردی هستم، تصمیم گرفتم، با نوشته‌هام پلی بشم برای آشنا کردن شما با طبیعت بکر و زیبای ایران عزیزمون، به قول نیما یوشیج هر قدر به طبیعت نزدیک شویم، زندگی شایسته تری پیدا می‌کنیم.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا