صنایع دستی و سوغات قم | یادگار سفر به شهر دریاچه نمک

مردی در حال چیدن گلدان های بزرگ سفالی روی هم

قم شهری زیارتی است و به دلیل اینکه حرم حضرت معصومه در این شهر قرار دارد به یکی از مقصدهای گردشگری و زیارتی تبدیل شده است. شاید شما هم با شنیدن نام استان و شهر قم طعم و مزه خوب سوهان این منطقه در ذهنتان تداعی شود. اما سوغاتی‌ها و یادگاری‌های این شهر به سوهان ختم نمی‌شود، بازار صنایع دستی قم که یکی از جاذبه های گردشگری این شهر است، با قدمتی طولانی‌، رونق اقتصادی خوبی دارد. صنایع دستی نشانه فرهنگ، هنر و خلاقیت هنرمندان این استان است که می‌توانید با بعضی از آن‌ها در ادامه آشنا شوید.

برای آشنایی بیشتر مقاله قم کجاست؟ را مطالعه کنید

انگشترسازی

دستان فردی در حال ساخت انگشتر

پایه‌های انگشترها به شکل‌های مختلفی مانند چنگه‌ای، پایه چنگه‌ای وی (V) شکل، دیواره‌دار یاحفره‌ای، کانالی، سنگفرشی، ‌مهره‌ای، خوشه‌ای،‌ تراز و بالرین است.

انگشترسازی شامل ۱۰ تا ۱۵ شغل است که یکی از آنها ریخته‌گری است که نقره در این بخش با هوا گاز حرارت داده می‌شود تا مایع شود و سپس قالب‌گیری می‌شود و همین طور طراحی و مشبک‌کاری شغلی دیگر در حوزه صنایع دستی است.

عقیق یکی از سنگ های مورد نیاز در ساختن انگشتر است و به‌دلیل وجود معادن عقیق در این استان رشته انگشتر سازی در میان صنایع دستی دیگر رونق زیادی پیدا کرده است. شواهد نشان می‌دهد که تاریخچه تولید و استفاده از انگشتر در قم به دو هزار سال قبل از میلاد برمی‌گردد. 

سفال‌ سازی

دستان آدمی در حال ساختن یک ظرف سفالی با گل رس روی چرخ

هنر سفال‌سازی در استان قم به دلیل داشتن خاک مرغوب رونق زیادی دارد. ظروفی که ابتدا از گل‌ به‌وجود می‌آیند و در نهایت با هنر دست و انجام کنده‌‌کاری، نقاشی و پیاده کردن نقش‌های برجسته بر روی آن به آثاری جذاب تبدیل می‌شوند. امروزه این محصولات با پوشش لعابی هم به بازار عرضه می‌شوند و دوست‌داران مختص به خود را دارند.

کاشی‌ کاری

کاشی هایی که روی آنها نقاشی شده و با کنار هم قرار گرفتن طرح کاملی را می سازند

کاشی‌کاری از صنایع دستی پر رونق قم است. شما می‌توانید با بازدید از مکان‌های تاریخی شهر، زیبایی این هنر را از نزدیک ببینید. کاشی‌کاران با دقت و حوصله‌ زیاد آثاری ماندگار را به‌‌وجود می‌آورند و نقوشی خیره‌کننده‌ را برای آیندگان به یادگار می‌گذارند. در این صنعت کاشی‌ها با حرارت بالای هزار درجه سانتی‌گراد پخته می‌شوند و رنگ‌هایی مثل طلایی، فیروزه‌ای، قهوه‌ای، زرد، قرمز، سفید، سیاه، حنایی و لاجوردی دارند.

اجاره سوئیت قم با تضمین کیفیت
  • ۵۰ هزار تومان تخفیف
  • مخصوص کاربران بلاگ
  • کد : OTGBLG50

همین الان رزرو کن!

 

منبت‌ کاری

مردی در حال منبت کاری با ابزاری روی چوب

منبت‌کاری یکی از دست‌سازه‌های هنرمندان قمی است. استادان این حوزه با ذوق و سلیقه ابتدا نقش‌های متنوع و اصیل مثل ختایی، اسلیمی، بوته و گل را بر روی چوب‌‌های مختلف مانند چوب گردو طراحی می‌کنند و در ادامه با ابزار‌های مخصوص این نقوش را کنده‌کاری و حکاکی می‌کنند. آثار این صنعت نماد ادراک، اندیشه، احساس و خلاقیت است و امروزه مبل‌های استیل یکی از محصولات جذاب این صنعت است که طرفداران زیادی دارد.

خرمهره سازی 

تعداد زیادی مهره آبی رنگ که روی آنها سوراخ هایی است
عکس از گوگل

خرمهره نوعی دست‌ساخته شیشه‌ای یا سرامیکی است که تاریخچه ساخت آن به شش‌هزار سال پیش می‌رسد و در حال حاضر قم تنها تولیدکننده آن در جهان است. این مهره فیروزه‌ای‌رنگ در گذشته برای جلوگیری از چشم و نظر به گردن بعضی از حیوانات انداخته می‌شد یا آن را از اشیاء مختلفی آویزان می‌کردند. اما در حال حاضر یکی از سوغات قم است و کاربرد تزئینی دارد. خرمهره در شکل‌های مذهبی، هندسی، طرح‌های طبیعی، گل‌ها، حیوانات و نمادها نیز تولید می‌شود.

قالی‌

دار قالی و یک قالی در حال کامل شدن

قالی قم از نفیس‌ترین قالی‌های ایران است. این قالی از لحاظ تعداد رج، تنوع و گستردگی رنگ‌، نخ و تار و پود ابریشمی، تراکم تعداد گره فارسی و بافت فشرده منحصربه‌فرد است. تاریخچه قالی‌بافی در قم به هشتاد سال پیش برمی‌گردد و از طرح‌های رایج در آن می‌توان به بته‌ای، بندی خشتی، شکارگاه، درختی، هندسی جوشقانی، شاه‌ عباسی، محرمات، لچک ترنج، بندی کتیبه‌ای و محرابی اشاره کرد.

معرق

دو مرد در حال قرار دادن تکه های چوبی کنار هم برای هنر معرق کاری

معرق‌کاری از صنایع دستی قم است و از کنار هم قرار دادن قطعه‌های تراشیده‌شده کاشی و چوب با نقش‌ها و رنگ‌های مختلف و تبدیل شدن به قطعه‌ای بزرگ تشکیل می‌شود. از نقش‌های کاربردی در آن می‌توان به اسلیمی، ختایی، گره‌کشی، گل و بوته و خطوط مختلف اشاره کرد. از معرق برای تزئین کردن وسایلی مانند مبل،‌ میز، صندلی و کمد هم استفاده می‌‌کنند.

مرواربافی

دستان زنی در حال بافتن سبد با مروار

مرواربافی به تولید محصولات متنوعی با استفاده از ساقه‌های تازه گیاهان و ترکه گفته می‌شود. مروار نوعی چوب تر، از خانواده بید و به رنگ زرد است که بعد از اضافه شدن روغن جلا به رنگ طلایی درمی‌آید. این محصولات با دست و ابزاری ساده تولید می‌شوند و مواد اولیه آن‌ها در اطراف تهران کاشته می‌شود.

از این مصنوعات می‌توان به میز، مبل، انواع سبد، جامیوه‌ای، کلاهک آباژور، حباب چراغ، جای نان، تخم‌مرغ و سوزن و نخ اشاره کرد که از نظر شکل و ظاهر به بامبو شبیه‌اند.

نقاشی سنتی

ظرفی که روی آن نقاشی کشیده است
عکس از گوگل

نقاشی سنتی یکی دیگر از صنایع دستی زیبای قم است که هنرمندان این حرفه طرح‌هایی از جمله نقش‌های ختایی، اسلیمی، منظره، شکارگاه، گل و جانوران را روی چوب، شیشه، سفال، چرم، چینی و دیوار می‌نگارند. جلوه‌های این هنر را می‌توان در گوشه و کنار شهر قم دید.

تهیه شده توسط تیم تولید محتوای اتاقک

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا