معرفی حمام کشوریه | اولین حمام نمره تهران

اگر حالمان خوب نباشد، حوصله نداشته باشیم، از دنده چپ بیدار شده باشیم، احساس سرماخوردگی داشته باشیم، خسته باشیم و … اولین توصیه اطرافیانمان این است که یک دوش بگیر تا حالت سر جایش بیاید. دوش آب گرم یا دوش آب سرد اولین نسخه تجویزی برای تغییر خلق‌وخو است. تازه اگر مهمانی مهمی در پیش پاشد، بخواهیم به قرار مهمی برسیم یا یک مصاحبه کاری داشته باشیم، باز هم حمام رفتن یکی از کارهای مهمی است که باید قبل از خارج شدن از خانه انجام دهیم.

در این مقاله قرار نیست درباره فواید دوش گرفتن و اهمیت آن در سلامت شخصی و بهداشت جامعه صحبت کنم! در این مقاله قرار است دستتان را بگیرم و ببرمتان به یکی از عجیب‌ترین نقاط تهران. جایی که شاید گزینه اول هر کسی برای بازدید نباشد، ولی مطمئنم اگر تا انتهای مقاله قدم‌به‌قدم همراه من باشد، نام حمام کشوریه یا حمام سلیمانیه به فهرست تهران گردی‌هایش اضافه می‌شود. حمامی که بازدید از آن شرایط خاصی دارد و از دل سرگذشتی تلخ و تجربه‌ای دردناک به دنیا آمده است. بیشتر از این دلتان را آب نمی‌کنم، بیاید و در این تور مجازی بازدید از حمام کشوریه همراه من باشید.

حمام کشوریه کجاست؟

حمام زیبای کشوریه اولین حمام نمره تهران است که قصه تأسیس آن به دوران پهلوی دوم و سال ۱۳۲۶ خورشیدی برمی‌گردد. این حمام در محله عودلاجان یکی از محبوب‌ترین جاهای دیدنی تهران قرار دارد. تا قبل از مهاجرت گسترده کلیمیان به سایر نقاط تهران، ناحیه سرچال در این محله یکی از مراکز سکونت کلیمیان در پایتخت بود. حمام کشوریه تنها حمام باقی‌مانده از سه حمام یهودیان در این منطقه است. اگر می‌خواهید از فرق حمام خزینه با حمام نمره بدانید باید بگویم فرق حمام نمره با حمام خزینه این است که در حمام نمره، اتاقک‌های مجزا با دوش جداگانه و نمره ویژه برای هر مراجع وجود دارد.

آدرس حمام کشوریه: میدان بهارستان، خیابان مصطفی خمینی، بعد از چهارراه سرچشمه، پلاک ۴۱۵، حمام کشوریه

تاریخچه حمام کشوریه

قشنگ‌ترین قسمت این مقاله همین تاریخچه حمام کشوریه است. حمامی که قصه‌ای تلخ و عاشقانه دارد و خواندن آن قطعاً چشم‌های شما را نمدار می‌کند. اگر هم خیلی احساسی باشید احتمالاً بعد از خواندن این بخش با یکی از آدم‌های عزیز زندگی‌تان یا دلبرتان تماس می‌گیرید.

برای این‌که ببینیم قصه حمام کشوریه از کجا شروع می‌شود، باید به چند ماه قبل از زمستان سال ۱۳۲۶ و مراسم خاک‌سپاری همسر آقای سلیمان سنه برویم. آقای سلیمان سنه یکی از صرافان کلیمی محله عودلاجان بود و بنا به وصیت همسرش این حمام را تأسیس کرد. حالا چرا همسر ایشان یعنی خانم کشور خداداد این وصیت را کرد؟ چون‌که طبق روایات زمانی که خانم خداداد باردار بودند به یکی از حمام‌های قدیمی و عمومی تهران به نام حمام سرچشمه می‌روند. چراکه این حمام پله‌های زیادی نداشت و خانم خداداد که آبستن بودند می‌توانستد راحت‌تر به آن مراجعه کنند.

نقطه عطف قصه این حمام در این است که گویا مدت حمام ایشان طولانی می‌شود و مسئول حمام یا همان دلاک، برای مطلع کردن او از پایان وقت استحمام ضربه‌های محکمی به در می‌زند. این ضربه‌ها خانم خداداد را می‌ترساند و باعث می‌شود فرزندشان سقط شود. از دست دادن فرزند باعث افسردگی خانم خداداد شد و همین افسردگی او را از پا درآورد. به همین خاطر ایشان در وصیت‌نامه خود از همسرشان خواسته بودند تا حمامی مجهز در این منطقه درست کنند.

آقای سلیمان در روز خاک‌سپاری وصیت‌نامه همسرشان را می‌خوانند و از مردم می‌خواهند تا به او در ساخت این حمام کمک کنند. با این حال کسی پیش‌قدم نمی‌شود و آقای سلیمان سنه خودشان با وامی ۱۸۰ هزارتومانی برای ساخت حمام کشوریه اقدام می‌کنند. بعد از خریدن چند زمین در خیابان سیروس در حوالی قنات حاجی علیرضا و نصب پمپ برای انتقال آب از زمین به دوش‌های مجزا، حمام کشوریه در اولین روزهای زمستان سال ۱۳۲۶ افتتاح می‌شود.

آقای سلیمان قسمت زنانه حمام را به نام همسر مرحومشان کشوریه و قسمت مردانه را سلیمانیه نام‌گذاری می‌کنند. به همین دلیل است که خیلی از افراد این حمام را با نام حمام سلیمانیه هم می‌شناسند. حمام بی‌نظیر، حمام ممتاز، حمام محله، حمام یهودیان و حمام کلیمیان از دیگر نام‌های حمام کشوریه هستند.

برای اجاره روزانه خانه در تهران  از سایت اتاقک کمک بگیرید.

حمام کشوریه تا چه زمانی فعال بود؟

حمام کشوریه از زمان افتتاح یعنی زمستان ۱۳۲۶ تا زمان فوت آقای سلیمان سنه یعنی سال ۱۳۵۹ فعال بود. مردم برای استحمام و حتی برگزاری جشن‌های مخصوص یهودیان از این حمام استفاده می‌کردند. بعد از فوت آقای سنه حمام مدتی کوتاه تعطیل شد و بعد برای شروع فعالیت به پسرخاله آقای سلیمان سنه واگذار شد، چون آقای سنه هیچ فرزندی نداشتند. شکرالله خان پسرخاله آقای سنه تا زمانی که ایران بودند و به آمریکا مهاجرت نکرده بودند مدیریت حمام را بر عهده داشتند. بعد از مهاجرت ایشان هم مدیریت به یکی از شاگردان حمام واگذار شد.

در سال ۱۳۶۰ حمام کشوریه به خاطر ریزش چاه فاضلاب چند وقتی تعطیل بود و بعد به کمک آقای یوسف درخشان، آقای نورالله درخشان، آقای یشایایی، آقای زیوری، آقای صادقی و پشتیبانی جامعه کلیمیان، حمام مجدد بازسازی شد. در این زمان حمام کشوریه به انجمن کلیمیان ایران واگذار شد و تا ۲۰ سال بعد یعنی سال ۱۳۸۰، آقای نورالله درخشان به‌طور داوطلبانه مدیر آن بودند.

در دهه ۸۰ بسیاری از کلیمیان ساکن محله عودلاجان و سرچال از این منطقه مهاجرت کردند و به همین خاطر حمام فقط در روزهای آخر هفته فعال بود. در حال حاضر هم این حمام تعطیل شده است و فعالیتی ندارد.

اجاره روزانه خانه تهران با قیمت مناسب

• ۵۰ هزار تومان تخفیف
• مخصوص کاربران بلاگ
• کد : OTGBLG50

همین الان رزرو کن!

معماری حمام کشوریه

شاخص‌ترین ویژگی‌های معماری حمام زیبای کشوریه رنگ سبز، گچ کاری‌ها و آینه‌کاری‌های آن است. از درب ورودی چوبی و چهار لنگه حمام کشوریه در خیابان مصطفی خمینی که وارد شویم، یک سالن انتظار در سمت چپ و سالنی دیگر در سمت راست قرا دارد. چند پله هم در کنار سالن سمت چپ وجود دارد که راه ارتباطی این طبقه با طبقه پایینی است که در زمان فعالیت حمام کشوریه محل استراحت کارمندان حمام بود. گویا در سالن سمت راست هم میزی برای تحویل وسایل مراجعین وجود داشت. گواه این موضوع هم تابلویی با شعر طنز زیر است که در بالای آن قرار دارد:

هر که دارد امانت موجود؛ بسپارد به صندوق وقت ورود

نسپارد، اگر شود مفقود؛ مدیر گرمابه مسئول آن نخواهد بود

حمام کشوریه هشت اتاقک استحمام با درب سبزرنگ داشت. همچنین در مرکز حمام هم حوضی کاشی‌کاری شده وجود دارد که گویا در دوران سرزندگی حمام کشوریه آبی خنک داشت و شکمش پر از دوغ و نوشابه بود. آخر حمام‌های قدیم که مثل حمام‌های امروز چند دقیقه طول نمی‌کشید، مردم هفته‌ای یک‌بار حمام می‌رفتند و آن‌قدر مشغول شست‌وشو می‌شدند که وقتی استحمام‌شان تمام می‌شد، جانی در بدن نداشتند! همین موقع بود که دوغ و نوشابه‌های این حوض به جانشان می‌نشست و خستگی‌شان را در می‌کرد.

از دیگر جذابیت‌های معماری این حمام سقف آن با نورگیرهای شیشه‌ای و رنگی، آب‌نما و حوضچه مرمری حمام است.

شایعه‌ها درباره حمام کشوریه

یکی از معروف‌ترین شایعه‌ها درباره حمام زیبای کشوریه این بود که این حمام و آب آن که از قنات تأمین می‌شد، مشکل‌گشاست. به همین خاطر بعضی از مردم برای گرفتن حاجت، شوهر کردن، بچه‌دار شدن و باورهای خرافی از این قبیل به این حمام می‌رفتند.

دسترسی به حمام کشوریه

با توجه به آدرس حمام کشوریه متوجه شدیم که برای بازدید از این مکان تاریخی باید راهی بهارستان شویم. به خاطر موقعیت حمام پیشنهاد می‌کنم قید دسترسی به آن با خودروی شخصی را بزنید. چراکه پیدا کردن جای پارک در این منطقه شلوغ و تاریخی کار بسیار سختی است. از طرفی این منطقه در محدوده طرح ترافیک هم قرار دارد؛ بنابراین بهترین مسیر دسترسی به این حمام مترو است. ایستگاه‌های مولوی در خط ۷ مترو و ایستگاه بهارستان در خط ۲ مترو، نزدیک‌ترین ایستگاه‌ها به این حمام هستند. از این ایستگاه‌ها تا حمام حدود ۲۰ دقیقه پیاده‌روی پیش‌روی شماست. البته اگر توقف‌های مکرر برای تماشای یک خانه قدیمی و عکاسی از آن‌ها را در نظر نگیریم.

همچنین اگر به میدان بهارستان بروید، می‌توانید با تاکسی هم تا چهارراه سرچشمه و بعد حمام زیبای کشوریه یا حمام سلیمانیه بروید.

شرایط بازدید از حمام کشوریه

می‌دانم که اگر تا این جای مقاله همراه من بوده باشید، حتماً دلتان می‌خواهد در نزدیک‌ترین فرصت از حمام کشوریه بازدید کنید. متأسفانه باید بگویم بازدید از این حمام برای عموم مجاز نیست؛ ولی ناراحت نشوید. شما می‌توانید با تورهای گردشگری تهران، تورهای عودلاجان گردی یا گرفتن مجوز از انجمن کلیمیان ایران به ملاقات حمام زیبای کشوریه بروید.

سخن آخر

در این مقاله از حمام کشوریه که با نام‌های حمام سلیمانیه، حمام بی‌نظیر و حمام ممتاز هم شناخته می‌شود گفتیم. از قصه تلخ ولی عاشقانه ساخت حمام شروع کردیم و بعد درباره معماری و شایعه‌های آن گفتیم. از آنجایی که درب‌های این حمام به روی عموم باز نیست و باید با تورهای گردشگری یا داشتن مجوز از انجمن کلیمیان از آن بازدید کرد، توصیه می‌کنم اگر نتوانستید به ملاقات این حمام بروید حتماً این مقاله را مجدد سر فرصت بخوانید. اگر هم از قبل هماهنگی‌ها لازم را انجام دادید و راهی تهران هستید تا از این حمام بی‌نظیر دیدن کنید، پس حتماً اقامتگاه را هم از اتاقک اجاره کردید و خیالتان از بابت اجاره ویلا در پایتخت راحت است.

سؤالات متداول