در روزهای ماه رمضان در شهرهای ایران چه خبر است؟
در روزهای ماه رمضان فرقی نمی‌کند کجای ایران باشید، در هر گوشه‌و‌کنار شهرهای این سرزمین هنگام غروب عطر سادگی سفره‌های افطاری کوچه‌ها را پر می‌کند. هنگام سحر صدای مناجات و دعای سحری حس خوشایندی را مهمان قلب‌های روزه‌داران می‌کند.
در این ماه هر شهر آیین ویژه‌ای دارد که با گذشت زمان تغییری پیدا نکرده‌اند و هنوز بنابر آداب‌و‌رسوم گذشتگان برپا می‌شوند. اما همه این رسم‌ها بهانه‌ای برای یکدلی و نزدیک شدن انسان‌ها به یکدیگر است.
ایران کشور وسیعی است و مردم شهرهای آن با مراسم متعدد و متنوعی ماه رمضان را برگزار می‌کنند. ما در این مطلب درباره بعضی از این رسوم توضیح مختصری داده‌ایم. همراه اتاقک باشید تا شما هم بیش از پیش با آیین مذهبی شهرهای ایران در ماه مهمانی خدا آشنا شوید.
رسمهای جالب سحرگاهی در شهرهای مختلف
اسم مراسم سحری حس خوبی را در انسان به وجود می‌آورد و یادآور خاطرات دوران خوب کودکی است که با شوق و ذوق در کنار اعضای خانواده سر سفره سحری می‌نشستیم و با حالتی خواب‌آلود غذا می‌خوردیم، به این امید که ما هم مثل بزرگ‌ترها روزه می‌گیریم! از طرفی دیگر هنوز هم با شنیدن دعای سحر آرامش عجیبی به دست می‌آوریم و برای عبادت و روزه‌داری آماده می‌شویم.
سحری خوردن در هر شهر آداب خاصی دارد که باعث صفا و صمیمیت اهالی محله‌ها می‌شود. شاید شما هم به خاطر داشته باشید در زمان کودکی‌تان یکی از همسایه‌ها مسئول بیدار کردن باقی همسایه‌ها بود و در زمان خاصی زنگ خانه‌ها را به صدا در می‌آورد تا اهالی خانه بیدار و آماده خوردن سحری و اقامه نماز صبح شوند.
در شهرها هنگام سحر چه خبر است؟
در استان قم یکی از رسمهای معمول سحرخوانی بود. عده‌ای در سحرگاه مناجات ویژه آن ساعت را می‌خواندند و یا طبل می‌زدند و عده‌ای دیگر با فانوس در کوچه‌ها راه می‌رفتند و همسایه‌ها را بیدار می‌کردند. اما امروزه با پیشرفت تکنولوژی این رسم در استان قم تقریباً از بین رفته و تنظیم کردن ساعت روی موبایل جای آن را گرفته است.
برخلاف استان قم در بعضی از شهرهای استان مرکزی مانند خمین هنوز رسم بیدار شدن با طبل رایج است و نوجوان‌ها بر بام‌ها می‌روند و با نواختن طبل همسایه‌ها را بیدار می‌کنند.
شروع سحرخوانی در سیستان به دوران ورود اسلام به ایران برمی‌گردد. تا سال‌ها مردم با صدایی خوش دعای سحری می‌خواندند و بر دُهُل می‌کوبیدند تا کسی هنگام سحر خواب نماند. برخی دیگر نیز با کوبیدن درِ خانه‌ها و چاووشی خواندن همسایه‌ها را بیدار می‌کردند تا از خوردن سحری و خواندن نماز اول وقت جا نمانند.
نوای شوخوانی یکی از رسمهای استان خراسان جنوبی بود که هنوز هم در بعضی از روستاهای این استان برگزار می‌شود، در روستاهای این استان هنگام سحر سه مرتبه بر طبل می‌کوبند. دفعه اول برای بیدار شدن و آماده کردن سحری، دفعه دوم برای خوردن آن و دفعه سوم برای خواندن نماز صبح است.
همراه با هر بار طبل زدن یکی از مرد‌ها که صدای خوبی دارد دعا و مناجات سحرگاهی می‌خواند و مردم را به بیدار شدن و سحری خوردن دعوت می‌کند.
ایرانی ها هنگام افطار چه رسم‌هایی دارند؟
غروب‌های ماه رمضان همیشه همراه با لحظات خوش است چون روزه‌داران بعد از چند ساعت روزه‌داری سر سفره افطار می‌نشینند و روزه خود را باز می‌کنند.
در دین اسلام سفارش زیادی برای افطاری دادن به روزه‌داران شده و ایرانی‌ها، که به مهمان‌نوازی شهرت دارند، در این ماه نیز هنگام افطار در خانه‌های خود برای مهمان‌هایشان سفره‌های افطاری پهن می‌کنند و یا اینکه با نذورات مختلف سعی می‌کنند به افراد بی‌بضاعت جامعه نیز کمک کنند تا در زمان افطار بیشتر افراد جامعه از نعمت‌های الهی بهره‌مند شوند.
علاوه‌بر افطاری دادن و پخش کردن نذورات، در بعضی از شهرها موقع افطار مراسم متنوعی برگزار می‌شود که در ادامه به بعضی از آن‌ها اشاره خواهیم کرد.
یکی از رسمهای جالب که در تهران قدیم رایج بود اعلام زمان افطار با استفاده از شلیک توپ بود. شاید شما هم یاد لحظه سال تحویل و صدای شلیک توپ افتادید، بله! دقیقاً در سال‌های دور که خبری از تکنولوژی نبود روزه‌داران با صدای شلیک کردن توپ‌های جنگی که در هر گوشه قرار داشتند متوجه زمان افطار می‌شدند.
یکی از رسوم پسندیده در سیستان آرَک و بَرَک نام دارد. این واژه که به معنی آوردن و بردن است یکی از رسمهای قدیمی سیستان و روستاهای نزدیک آن است. اگر از هر خانه‌ای هنگام افطار دود اجاق بلند می‌شد اهالی آن خانه باید برای خانه‌هایی که دود به آن‌ها می‌رسید از غذایی که پخته بودند می‌بردند.
با این رسم بیشتر افراد هنگام افطار مهمان یکدیگر بودند و فقرا نیز بی‌بهره نمی‌ماندند. این رسم هنوز هم در این منطقه رواج دارد و مردم در ماه رمضان برای همسایه‌های خود شیر‌برنج، نان برک و یا شله‌زرد می‌فرستند.
ترکمن‌ها نیز رسم بسیار جالبی دارند به این صورت که در افطار روز پانزدهم ماه رمضان بعد از شکرگزاری به مناسبت به نیمه رسیدن ماه اهالی محل به رهبری امام جماعت مسجد به خانه‌ها می‌روند و نوجوانان در این مهمانی‌ها شعر و سرود می‌خوانند. صاحب‌خانه هم به نوجوانان شیرینی و پول هدیه می‌دهد.
این مراسم زیبا «یا رمضان» نام دارد و هدف آن تشویق روزه‌داران برای ادامه روزه‌داری در پانزده روز باقی‌مانده ماه رمضان است.
خوراکی‌های خوشمزه ویژه ماه رمضان
یکی از هدف‌های روزه‌داری کمک به سلامت بدن است. اما برای همه روزه‌داران مهم است که بعد از چند ساعت روزه‌داری تغذیه‌ای سالم در زمان افطار داشته باشند و هنگام سحر هم غذایی میل کنند که باعث شود در طول روز احساس گرسنگی و تشنگی کمتری داشته باشند.
انگشت‌پیچ یکی از خوراکی‌های سنتی استان همدان است که طعمی شیرین و ارزش غذایی بالایی دارد. درست است که انگشت‌پیچ به‌عنوان سوغات همدان در همه روزهای سال قابل تهیه است اما در روزهای رمضان زینت‌بخش سفره‌های افطار است و طعم آن کام روزه‌داران را شیرین می‌کند.
در استان مرکزی در سفره افطار نان شیرین و گرمی به نام فطیر دیده می‌شود که آن را همراه با خرما و شیر می‌خورند. این نان، که در تنور پخته می‌شود، به‌عنوان یکی از سوغاتی‌های خوشمزه استان مرکزی هم شناخته می‌شود.
استان کردستان هم در ماه رمضان رسوم خاص خود را دارد. کردها در روز ۲۷ ماه رمضان نانی به اسم کولیره می‌پزند و بین همسایه‌ها پخش می‌کنند. البته در گذشته وقتی این نان را می‌پختند همراه با خرما به مسجد می‌بردند و برای ثواب بین نمازگزاران پخش می‌کردند.
گل پالوده یا فالوده گل یکی از غذاهای استان گیلان است که روزهای ماه رمضان در سفره بیشتر گیلانی‌ها دیده می‌شود. این غذا، که با استفاده از آرد برنج تهیه می‌شود و به فرنی شباهت دارد، غذایی رقیق و سبک است که بعد از چند ساعت روزه‌داری برای بدن بسیار مناسب و مفید است.
تهیه شده توسط تیم تولید محتوای اتاقک
مطلب جالبی بود. چه خوبه با فرهنگ‌های مناطق مختلف آشنا بشیم و بتونیم در سفرهامون باهاشون ارتباط بگیریم و ازشون لذت ببریم، مخصوصا قسمت خوراکی‌های جذابشون رو.
ممنون از توجه و همراهی شما دوست عزیز
چه جالب. با اینکه زنگ و موبایل و همه این‌ها اختراع شده هنوزم تبل می‌زنن.