موزه رضا عباسی | موزه‌ای با آثار و اشیای ارزشمند

در زمان پادشاهان صفوی، نقاش و هنرمند به نامی زندگی می‌کرد. او فرزند یکی از استادان خطاط و مینیاتوریست آن زمان بود و آثاری شگفت را برجا گذاشت. در تاریخ نامش را «رضا عباسی» ثبت کرده‌اند. البته می‌گویند تا قبل از آن‌که شاه عباس صفوی، میان آن همه رنگ لعاب فرهنگی، نقشی‌های این هنرمند را پیدا کند، او را آقا رضا صدا می‌کردند.

اما نگاه همایونی پادشاه، کاری کرد که رضای دیگری متولد شود و هنر و نقاشی او بیشتر به چشم بیاید. تا جایی که نام رضا عباسی در تاریخ ماندگار شد و حالا، یکی از موزه‌های مهم تهران هم‌ اسم اوست. این‌جا در این مقاله از اتاقک برای‌تان از موزه رضا عباسی گفته‌ایم. یک گنجینه مهم از آثار، هنر و فرهنگ ایران زمین که قطعا ارزش دیدن و شناختن را دارد.

موزه رضا عباسی کجاست؟

موزه رضا عباسی در خیابان شریعتی، درست چند قدم پایین‌تر از پل سیدخندان واقع شده است. همان جایی که بیشتر مردم برای خرید دکوراسیون، پارکت و کاغذ دیواری، در کوچه‌هایش دنبال جای پارک هستند و شاید ندانند چرا اسم یکی از این کوچه‌ها که از خیابان سهروردی هم راه دارد را «موزه» گذاشته‌اند. این موزه در منطقه ۷ تهران و در طرح ترافیک زوج و فرد است. به خاطر فروشگاه‌های خیابان سهروردی، وسط هفته‌ها، جای پارک زیادی پیدا نمی‌کنید. اما راه‌های دسترسی با حمل‌ونقل عمومی نیز میسر است.

اجاره روزانه خانه تهران با قیمت مناسب

• ۵۰ هزار تومان تخفیف
• مخصوص کاربران بلاگ
• کد : OTGBLG50

همین الان رزرو کن!

تاریخچه موزه رضا عباسی

سال ۱۳۵۶ به درخواست فرح پهلوی یک نمایشگاه مبلمان که برای موزه و نگهداری از آثار فاخر مناسب بود از صاحب آن خریداری و به‌عنوان موزه رضا عباسی، گشایش یافت. برای حدود سه سال، ریاست موزه با آیدین آغداشلو بود. برای طراحی لوگو موزه نیز، استاد مرتضی ممیز که او را پدر گرافیک ایران می‌دانند و به گفته خودش از نوادگان رضا عباسی است، دست به کار شد و با وسواس بسیار، طرحی خاص برای نشان‌واره موزه انتخاب شد.

با پیروزی انقلاب اسلامی، موزه رضا عباسی با تمام گنجینه‌هایش بسته شد. بعد دوباره در سال ۱۳۵۸، موزه با آرایش و چیدمان جدیدی بازشد. این بازگشایی فقط تا سال ۶۴ طول کشید و بعد موزه برای حدود ۱۶ سال تعطیل شد. بالاخره در سال ۱۳۷۹ موزه رضاعباسی مجدد آغاز به کار کرد و از آن زمان پذیرای بازدید عموم است.

اشیای موزه رضا عباسی

حالا این موزه چه دارد که باید آن را ببینید؟ هرچند که شنیدن کی بود مانند دیدن، اما این‌جا مختصری از آنچه در این موزه انتظارتان را می‌کشد گفته‌ایم. اکثر آثار موزه برای دوره پیش از تاریخ تا قرن سیزدهم هستند که در سه طبقه و پنج تالار، گرد هم آمده‌اند.

اشیای تالار پیش از اسلام

در برخی از موزه‌های ایران ما یک تقسیم‌بندی زمانی داریم که شامل قبل و بعد از اسلام است. اشیای موزه رضا عباسی نیز با همین دیدگاه جدا شده است. درنتیجه شما در یکی از تالارها آثاری را می‌بینید که مربوط به قبل از ورود اسلام به ایران هستند. ظروف زرین، ریتون‌ها، مجسمه‌ها و آثاری دیگر در این قسمت از موزه هستند که برای دوره‌های هخامنشی، اشکانی و ساسانی بوده‌اند.

این بخش بسیار ارزشمند است و هر کدام از اشیای موزه، خود به تنهایی، دنیایی پر از رمزورازند. مثلا در این سالن یک قاشق و چنگال را می‌بینید که برای دوره ساسانی، یعنی تقریبا ۱۸۰۰ سال پیش است. اینکه نیاکان ما از همان زمان برخلاف بسیاری از مردم دنیا، به جای دست با قاشق و چنگال غذا می‌خورند، نکته‌ای مهم و حائز اهمیت است.

اشیای تالار پس از اسلام

در بخشی دیگر از موزه، بازمانده‌هایی از هنر و فرهنگ پس از اسلام را می‌بینید. مثلا متوجه می‌شوید که برای حدود ۲۰۰ سال، هنرمندان و نگارگران ایرانی برای کشیدن نقوش متداول با ممنوعیت‌ها و مشکلاتی مواجه شدند. پس ظروفی که از آن زمان باقی مانده، معمولا طرح‌های هندسی دارد. بعدها کم‌کم، هنرمندان مجاز شدند از نقوش گیاهی استفاده کنند و مدت‌ها گذشت تا حاکمان مسلمان اجازه دادند، تصویر صورت افراد خارجی (معمولا چینی) روی ظروف منقوش شود. با دانستن این نکات می‌توانید تشخیص دهید کدام ظرف قدیمی‌تر است و کدام به عصر ما، نزدیکی بیشتری دارد.

علاوه بر این‌ها، در این تالار اشیای فلزی، لباس‌ها، جواهرات و وسایل تزیینی دیگری هم نگهداری می‌شوند که برای عصر صفوی، تیموری و دوره‌های پس از اسلام بوده‌اند.

تالار نگارگری

بخشی از آثار رضا عباسی و شاگردانش، در این بخش از موزه نگهداری می‌شود و می‌توان در آن‌ها، ظرافت و کار استادانه را به وضوح پیدا کرد. علاوه‌براین، یکی از مهم‌ترین اشیای این تالار، یک برگ شاهنامه متعلق به اواسط قرن هشتم هجری است. این برگ، برای شاهنامه دموت بوده است. یک کتاب نفیس که تا اواخر دوره قاجار، در کاخ گلستان از آن نگهداری می‌شد. بعد در دوره محمدعلی‌شاه، در آن هم‌همه و بی‌نظمی یک عتیقه‌فروش، کتاب را از کاخ خارج می‌کند تا آن را به موزه متروپولیتن بفروشد.

اما موزه این کتاب را نپذیرفت و عتیقه‌فروش، شاهنامه را برگ‌برگ کرد و هر کدام را به مجموعه یا فردی فروخت. اسناد می‌گویند احتمالا این کتاب حدود ۱۳۰ برگ بوده. اما تا امروز، فقط ۷۷ برگ آن را در مجموعه‌ها و موزه‌های گوناگون شناسایی کرده‌اند.

تالار خطاطی و خوش‌نویسی

در این موزه می‌توانید با سیر تحول در خطاطی نیز آشنا شوید. اینکه حضور و افول هر سلسله چطور در کار هنرمندان خطاط اثر گذاشت و آثار مهمی را خلق کرد. نمونه خطاطی‌ها در سبک‌های گوناگون، آثار اساتید بزرگ چون میرعماد، میرزا غلامرضا و عبدالمجید درویش را در این موزه می‌بینید.

کتابخانه موزه رضا عباسی

در طبقه آخر موزه یک کتابخانه جامع از کتب در زمینه‌های گوناگون جمع‌آوری شده که به نام یکی از موزه‌داران فوت شده همین موزه آن را نامگذاری کرده‌اند.

ساعت بازدید از موزه رضا عباسی

برای بازدید از این موزه در دو فصل اول سال، از ۹ صبح تا ساعت ۱۹ وقت دارید. در دو ماهه دوم زمان بازدید، از ۹ صبح تا ساعت ۱۷ عصر است.

این موزه تحت نظارت وزارت گردشگری است. درنتیجه ۶ روز رسمی است که تمام موزه‌ها از جمله موزه رضا عباسی تعطیل هستند. این روزها شامل ۲۱ رمضان برای شهادت امام علی (ع)، ۲۸ صفر وفات پیامبر (ص)، تاسوعا و عاشورا، ۲۵ شوال شهادت امام جعفر صادق و ۱۴ خرداد است. در نوروز ۱۴۰۲، روز سیزده‌به‌در هم این موزه تعطیل بوده است.

دیدنی‌های اطراف موزه رضا عباسی

اگر برای دیدن موزه رضا عباسی رفتید، خوب است چند جاذبه دیگر که در آن حوالی هستند را ببینید. این‌جا درباره این جاهای دیدنی تهران گفته‌ایم.

فرهنگسرای ارسباران، کانونی برای فرهنگ و ادب

تقریبا ۷۰۰ متر بالاتر از موزه رضا عباسی یکی از فرهنگسراهای معروف تهران، یعنی فرهنگسرای ارسباران را پیدا می‌کنید. این فرهنگسرا یکی از کانون‌های ادبی و فرهنگی تهران است و در آن برنامه‌های موسیقی، تئاتر، نمایش و نقد فیلم و گالری‌هایی برگزار می‌شود. این فرهنگسرا یک کافه کوچک هم دارد.

بوستان اندیشه، قدمگاه در میان درختان کهن

حدود ۳۵۰ متر پایین‌تر از موزه رضا عباسی، پارک اندیشه را می‌بینید. این پارک با درختان بلند و تنومند، امکانات ورزشی، مسیرهای پیاده‌روی و البته وجود فرهنگسرای اندیشه، یکی از پارک‌های دوست‌داشتنی در شرق تهران است. در نوروز و برخی رویدادهای مذهبی، در این پارک نیز مراسم‌هایی برگزار می‌شود.

حسینیه ارشاد، انعکاس صدای معلم شهید

یکی از مهم‌ترین بناها که در اطراف موزه رضا عباسی می‌توانید آن را ببینید، حسینه ارشاد است. این حسینه در سال ۱۳۴۶ ساخته شد. دکتر علی شریعتی از سخنرانان بسیار معروف در حسینه ارشاد بود. تا جایی که برای برخی برنامه‌ها، فضای بزرگ حسینه کافی نبود. در سال ۱۳۵۱، ساواک این حسینه را بست و تا بعد از انقلاب، درب‌های آن گشوده نشد. برای دیدن این‌جا باید تقریبا، ۲ کیلومتر بالاتر از موزه رضا عباسی بروید.

شهر کتاب مرکزی، خانه یار مهربان

یکی از بهترین دیدنی‌های تهران آن هم برای اهالی هنر و فرهنگ، کتاب‌فروشی‌هاست. در این بین شعبه مرکزی شهر کتاب که حدود ۱.۷ کیلومتر با موزه رضا عباسی فاصله دارد، چیز دیگری است. در این شهر کتاب می‌توانید انواع کتاب، کالاهای فرهنگی، دست‌سازه‌های هنری، مجلات و … را ببینید و بخرید.

مسیر دسترسی به موزه رضا عباسی چگونه است؟

برای دیدن موزه رضا عباسی می‌توانید با ماشین شخصی اقدام کنید. البته که به جز روزهای تعطیل، احتمالا برای پیدا کردن جای پارک معطل شوید. به جز این می‌توانید با تاکسی‌ها از مناطق گوناگون تهران به پایانه زیر پل سیدخندان بیایید. بعد هم وارد خیابان شریعتی شوید و کمی بعد درب ورودی موزه را ببینید. اگر با مترو راحت‌ترید، می‌توانید در ایستگاه سهروردی از مترو پیاده شوید، با تاکسی‌ها شریعتی را بالا بیایید و قبل از پل سیدخندان پیاده شوید. اگر هوا خوب باشد، می‌توانید این مسیر که تقریبا ۱.۵ کیلومتر است را پیاده هم طی کنید.

سخن آخر

در این مقاله به معرفی موزه رضا عباسی پرداختیم. این موزه که تقریبا همسایه دفتر مرکزی اتاقک هم است از دیدنی‌های مهمی است که باید در تهرانگردی‌ها سراغش بیایید. اگر دوست دارید به تهران سر بزنید و حوالی موزه رضا عباسی اقامت کنید، اتاقک با امکان اجاره روزانه خانه در تهران و اجاره ویلا اطراف تهران همراه شماست. با اتاقک، بدون دغدغه از دیدن جاذبه‌های پایتخت لذت ببرید.

سوالات متداول