کاشان یکی از شهرهای کویری ایران است که در فصل بهار و تابستان آب‌و‌هوای گرم و خشکی دارد اما باغ‌های گل محمدی و مراسم گلاب گیری باعث شده‌اند میلیون‌ها گردشگر ایرانی و خارجی حتی با وجود گرمای هوا روانه کاشان شوند تا در این مراسم شرکت کنند.
مراسم گلاب گیری در کاشان چگونه برگزار می‌شود؟
کاشان یکی از شهرهای کویری ایران است که در فصل بهار و تابستان آب‌و‌هوای گرم و خشکی دارد اما باغ‌های گل محمدی و مراسم گلاب گیری باعث شده‌اند میلیون‌ها گردشگر ایرانی و خارجی حتی با وجود گرمای هوا روانه کاشان شوند تا در این مراسم شرکت کنند.
رایحه خوب گل سرخ فضای این شهر را عطرآگین می‌کند و کاشی‌ها با صبر و اشتیاق مراحل گلاب گیری را برای بازدیدکنندگان توضیح می‌دهند و از مهمانان خود با شربت‌های خنک گلاب پذیرایی می‌کنند. گردشگران هم با اشتیاق در مراسم گلاب گیری در کاشان همکاری می‌کنند؛ عده‌ای برای چیدن گل کمک می‌کنند، بعضی‌ها سراغ گلاب‌های دوآتشه و خوشبو را می‌گیرند که از اصلی ترین سوغاتی‌های کاشان هستش.
در گذشته این مراسم با آداب خاصی برگزار می‌شد که با گذشت زمان تقریباً بیشتر آن‌ها منسوخ شده‌اند؛ مثلا در آن زمان با نواختن ساز و دهل گل‌های چیده شده را بارِ حیوانات باربر می‌کردند و آن‌ها را به کارگاه گلاب گیری می‌بردند. البته هنوز هم در قمصر طی یک مراسم گل‌های این شهر را با شتر به کارگاه می‌برند و جشن گلاب گیری در کاشان را شروع می‌کنند.
جالب است بدانید که در کاشان به مراسم گلاب گیری «لتان» می‌گویند.
تاریخچه گلاب گیری
در گذشته‌های دور ایرانی‌ها و یونانی‌ها به تولید اسانس شهرت داشتند اما بر اساس مدارک به دست آمده اولین کسانی که به فکر تقطیر مایعات و ساخت دستگاه برای تولید گلاب افتادند، ایرانی‌ها بودند و یونانی‌ها درباره تقطیر مایعات اطلاعاتی نداشتند. روی بسیاری از سفالینه‌های کشف شده در تپه سیلک نیز نقش و نگار مراسم چیدن گل حک شده است و این موضوع نشان می‌دهد که مراسم گلاب‌گیری بیش از هزاران سال قدمت دارد.
گلاب گیری در کاشان از چه زمانی شروع می شود؟
اردیبهشت فصل سفر به کاشان و گلاب‌گیری است. تقریباً به مدت سه تا چهار هفته کاشانی‌ها میزبان گردشگرانی‌اند که برای شرکت در مراسم کارگاه‌های گلاب‌گیری به این شهر سفر می‌کنند. اما گلاب‌گیری در روستا‌ها و شهرهای اطراف کاشان براساس میزان رشد گل‌ها و به اصطلاح رسیدنِ آن‌ها از ۱۵ اردیبهشت تا ۳۱ خرداد ادامه دارد.
در طول مدت برگزاری این مراسم علاوه‌بر گردشگران، گزارشگران و مسئولین نیز در کاشان حضور دارند و گل‌کاران نمونه را معرفی می‌کنند. اگر شما نیز در این مدت به کاشان سفر کنید می‌توانید از نزدیک شاهد مراسم عطرافشانی مکان‌های متبرکه و غلتاندن کودکان در گل باشید.
اگر به چیدن گل‌ها علاقه دارید می‌توانید قبل از طلوع خورشید همراه گلچینها به گلستان‌ها بروید چون در این زمان عطر و بوی گل‌ها خیلی بیشتر از زمان‌های دیگر است.
آشنایی با مراحل گلاب گیری
با پیشرفت تکنولوژی گلاب گیری در کاشان از حالت سنتی خارج شده و در حال حاضر با استفاده از دستگاه‌های مدرن اقدام به تهیه گلاب می‌کنند. اما روش سنتی هنوز در بعضی از کارگاه‌های قمصر و نیاسر برای علاقه‌مندان برپا می‌شود.
برای شروع گلاب‌گیری گلچینها قبل از طلوع خورشید برای چیدن گل‌ها به باغ می‌روند. گل‌ها بعد از رسیدن به کارگاه همراه با آب به داخل دیگ‌های بزرگ تقطیر ریخته می‌شوند و روی آتش هیزمی قرار می‌گیرند و گلاب، بعد از طی کردن مراحل تقطیر، به دست می‌آید.
انواع گلاب
گلاب‌های که در گلاب گیری کاشان تهیه می‌شود، انواع مختلفی دارد. انواع گلاب‌ها عبارتند است از:
- گلاب سنگین (درجه یک): گلابی که در ۱۰۰ میلی‌لیتر آن حداقل ۳۵ میلی‌گرم اسانس وجود داشته باشد. در روش سنتی برای تهیه این گلاب از ریختن ۳۰ کیلوگرم گل مرغوب در دیگ گلاب گیری و استحصال ۴۰ لیتر محلول از آن به دست می‌آید که به آن گلاب ۵ منی هم می‌گویند.
- گلاب سبک (درجه دو): گلابی است که در ۱۰۰ میلی‌لیتر آن حداقل ۱۵ میلی‌گرم اسانس وجود داشته باشد. به تعبیر دیگر گلابی که از ریختن ۱۵ کیلو گرم گل و استحصال۴۰ لیتر محلول به دست می‌آید.
- گلاب دوآتشه: چنان چه پس از یک بار تقطیر و گلاب‌گیری دوباره به جای ریختن آب روی گل های دیگ، گلاب به دست آمده قبلی را بریزند، یعنی گلاب مجدداً با گل تازه تقطیر شود، به گلابی که از این تقطیر به دست می آید، گلاب دو آتشه گویند.
-
گلاب سه آتشه (سه گل): چنان چه عمل گلاب گیری را برای بار سوم تکرار شود، یعنی گلاب دو آتشه را دوباره با گل تازه تقطیر شود، به آن گلاب سه آتشه می گویند. این دو نوع گلاب بسیار کم تولید می شود که از لحاظ کیفیت و میزان اسانس بی نظیر است.
-
گلاب پس‌آب: در صورتی که بعد از عمل تقطیر دوباره به تفاله های دیگ، آب اضافه شود و از تفاله های گل مجدداً تقطیر صورت پذیرد گلاب به دست آمده که از کیفیت نازلی برخوردار است، پس‌آب گویند.
معرفی بهترین منطقه‌‌های گلاب گیری در کاشان
اگرچه در شهر کاشان کارگاه‌های گلاب‌گیری زیادی وجود دارد اما شهرهای قمصر و نیاسر نیز برای شرکت در این مراسم مناسب‌اند و آب‌و‌هوای خنک‌تری هم نسبت به شهر کاشان دارند.
-
عکس از گوگل
اگر در اواسط اردیبهشت در کوچه‌های قمصر قدم بزنید کارگاه‌های باصفایی را می‌بینید که در آن‌ها جوی‌های باریک آب جاری اند و دل گردشگران را می‌برند و مسئولینِ خوش‌روی کارگاه‌ها هم با لبخند از ورود آن‌ها استقبال می‌کنند تا خاطره خوشی برایشان بسازند.
به جز کاشان، قمصر و نیاسر و بعضی از روستاهای اطراف آن‌ها مثل جوشقان کامو، برزک، سده و ون نیز در اردیبهشت و خرداد مشغول گلاب‌گیری‌اند.
اگر برای شرکت در مراسم گلاب‌گیری به نیاسر رفتید از آبشار نیاسر، که یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری این منطقه است، نیز دیدن کنید.
-
عکس از گوگل
سخن آخر
شاید شما خواننده عزیز هم از شرکت در مراسم گلاب‌گیری در کاشان خاطرات خوشی داشته باشید، منتظر خواندن خاطرات شما هستیم.
گلاب گیری خیلی جذاب و هیجان‌انگیزه و شرکت توی مراسمش روح آدم رو تازه می‌کنه ?
من پارسال برای مراسم گلاب گیری رفتم کاشان. خیلی شلوغ بود اما می ارزید
خیلی ممنون از اینکه تجربه خوبتون رو با ما به اشتراک گذاشتین.
بنظر من بهترین نوشیدنی دنیا شربتیه که عطر گلابش رو حس میکنی
و یاد دستان زحمت کش روستاییانی میفتی که دونه دونه گل ها رو با چ زحمتی چیدن تا دست ما برسه و لذت ببریم
بله کاملا درسته. خیلی ممنون از همراهی شما