معرفی سوغات و صنایع دستی خرم آباد | یادگاری از بزرگ‌ترین شهر لرنشین ایران

خرم آباد مرکز شهرستان خرم آباد و یکی از شهرهای استان لرستان در غرب ایران است. این شهر تاریخی زیبا به دلیل داشتن قدمت دورودرازش و همچنین بناهای تاریخی فراوان نظیر قلعه تاریخی فلک الافلاک، آرامگاه باباطاهری، پل شاپوری و غیره یک مقصد مناسب و جذاب برای گردشگری محسوب می‌شود.

از این‌ها که بگذریم جذاب‌ترین بخش هر سفری خرید و به همراه آوردن سوغاتی‌های جذاب مقصد سفر است.  علاوه‌بر جاهای دیدنی خرم آباد، این شهر مردمی خون‌گرم و مهمان‌نوازی دارد که با لبخندهای دلگرم‌کننده، لهجه‌ شیرین و سوغاتی‌ها و صنایع دستی متنوع از میهمانانش پذیرایی می‌کند. صنایع دستی که نشان‌دهنده قدمت و پیشینه فرهنگی این دیار کهن هستند و به عنوان ماندگارترین و باارزش‌ترین گزینه‌ها در میان انواع سوغاتی‌ها محسوب می‌شوند. اگر قصد سفر به خرم آباد را دارید و می‌خواهید از همین الان لیست سوغاتی‌هایتان را تهیه کنید با ما تا آخر این مقاله از اتاقک همراه باشید که می‌خواهیم با معروف‌‌ترین صنایع دستی خرم آباد بیشتر آشنا شویم.

جاجیم‌بافی

جاجیم‌بافی
جاجیم‌های خرم آباد دارای طرح‌ها و رنگ‌های متنوعی هستند – عکس از سایت: darajeyek

جاجیم بافی ازجمله صنایع دستی زیبایی است که قدمتی دیرینه در ایران دارد و در هر منطقه‌ای به روش خاص و مطابق با سنت‌های آن منطقه بافته می‌شود. در استان لرستان به خصوص خرم آباد هم همانند دیگر مناطق جاجیم بافی بسیار رایج است و بیشتر توسط زنان عشایر به زیبایی هر چه تمام تهیه می‌شود. جاجیم‌ها از صنایع دستی خرم آباد به صورت دست بافته‌هایی هستند که برخلاف فرش پرز ندارند و معمولا از پشم و پنبه بافته می‌شوند.

فصل بهار و پاییز، اوج بافت جاجیم در خرم‌آباد است چرا که در این فصل‌ها پشم‌ها به نخ‌های متنوع تبدیل شده و از به هم تنیده شدن این نخ‌ها به صورت تاروپود طرح‌ها و نقش و نگارهای زیبایی خلق می‌شود. دنوموشی، شیروز، شونه، گلی و هچه از انواع مشهور طرح‌های جاجیم در خرم آباد به شمار می‌روند. هرچند که جاجیم در گذشته کاربردهای زیادی داشت اما امروزه بیشتر جنبه تزئینی دارد و برای دادن سوغاتی و یک هدیه نفیس گزینه مناسبی به شمار می‌رود.

اگر دوست دارید درباره این شهر زیبا بیشتر بدانید؛ مقاله خرم آباد کجاست را مطالعه کنید.

نمدمالی

نمدبافی
نمد نوعی بافته سنتی است که از پشم گوسفند تهیه می‌شود – عکس از سایت: نمناک

نمدمالی یکی از هنرهای دیرینه ایرانی و ازجمله صنایع دستی مشهور استان لرستان است که بیشتر در مناطقی که دامپروری رونق دارد ازجمله شهرهای بروجرد و خرم اباد بسیار رایج است. نمد از پشم گوسفندان ساخته می‌شود و تهیه آن دارای مراحل بسیار زمان‌بر و سختی است.

نمدمالی از صنایع دستی خرم آباد به دلیل استفاده از رنگ‌های طبیعی و برخورداری از طرح‌های متنوع و زیبا زبانزد عام‌وخاص است و به عنوان سوغاتی طرفداران بسیاری دارد. کلاه‌های معروف نمدی، تن پوش، قالی‌ها، زیر‌انداز‌ها و پادری‌ها، کفش، چادر و انواع تزئینات نمدی ازجمله محصولات نمدی هستند که در سفرتان به خرم آباد می‌توانید از بازار‌های این شهر انوع مختلف آن‌ها را پیدا کرده و برای خود یا دوستانتان یادگاری بخرید.

حصیربافی

حصیربافی
حصیربافی یکی از منسوجات دستی قدیمی در ناحیه خرم آباد است – عکس از سایت: redclock

حصیربافی هنری زیبا و دیدنی است که طرفداران بسیاری دارد و از به هم پیچاندن و تنیده شدن رشته‌های گیاهی به‌صورت تاروپود در هم خلق می‌شوند. یکی از مهم‌ترین مراکز بافت حصیر در ایران استان لرستان به ویژه شهر خرم آباد است. محصولات حصیری این شهر بسیار متنوع و منحصربه‌فرد هستند و جزء معروف‌ترین سوغات و صنایع دستی خرم آباد به شمار می‌روند.

انواع سبد میوه، سبد گل، سبد خرید، کلاه، زیرانداز، زنبیل‌ها و غیره ازجمله محصولات حصیربافی هستند که می‌توانید در سفرتان به خرم آباد عنوان سوغات از بازارهای این شهر خریداری کرده و برای خودتان و یا عزیزانتان یادگاری تهیه کنید.

ورشوسازی

ورشوسازی
ورشوسازی جزء صنایع دستی خرم آباد است که بیش از دو قرن قدمت دارد – عکس از سایت: ویکی پدیا

در میان صنایع دستی خرم آباد ورشوسازی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. ورشوسازی هنری دیرینه است که قدمت آن به حدود ۲۰۰ سال پیش می‌رسد و از دیرباز تا به امروز جایگاه خود را به عنوان شاخص‌ترین سوغات و صنایع دستی خرم آباد حفظ کرده است. ورشو در واقع نوعی فلز سفیدرنگ است که از ترکیب فلز‌های مختلف نیکل، روی و مس تهیه می‌شود و به دلیل ویژگی‌های متعدد از قبیل چکش‌خواری، نقطه ذوب پایین، شکل‌پذیری و قالب‌گیری آسان محصولات مختلفی از آن تهیه می‌کنند.

انواع سینی، دیس، بشقاب، قاشق و چنگال، قوری، زیر سماوری، چای‌دان، قندان، استکان، گلاب‌پاش، سرمه‌دان و غیره را می‌توان از محصولات این هنر زیبا برشمرد. اما امروزه بارزترین اثر این هنر علاوه‌بر محصولات فوق، سماورهای ذغالی هستند که در بازارها و مغازه‌های خرم آباد به چشم می‌خورند. اگر به دنبال خرید یک سوغاتی ارزشمند هستید پیشنهاد ما به شما ظروف و اشیای ساخته شده از ورشو هستند.

گلونی

گلونی
گلونی از صنایع دستی خرم آباد سربندها و روسری‌های بلند زنانه هستند که دارای طرح‌ها و رنگ‌های متنوعی هستند – عکس از سایت: shop.golvani

گلونی ازجمله معروف‌ترین و نفیس‌ترین صنایع دستی خرم آباد است که نسبت به دیگر صنایع دستی این شهر یک سر و گردن بالاتر است. گلونی که به آن گلبندی نیز می‌گویند در‌واقع نوعی سر‌بند یا همان روسری سنتی است که بانوان این مناطق از دیرباز برای پوشش سر و موهای خود از آن استفاده می‌کنند. برای تهیه این روسری‌های بلند معمولا از پارچه‌های هندی و ابریشمی با نقش‌ نگارهای بته‌جقه و اسلیمی استفاده می‌کنند.

رنگ این پارچه‌ها نیز بسیار متنوع هستند و معمولا دارای زمینه مشکی بوده و نقش‌ونگار‌ها با رنگ‌های قرمز، سفید و سبز روی زمینه نقش بسته‌اند. سر‌بند‌های زیبای گلونی نمادی از شهر خرم آباد هستند و در میان اقوام لر جایگاه مهمی دارند؛ بنابراین اگر در سفرتان به خرم آباد به دنبال یک سوغاتی سنتی ارزشمند و در عین حال زیبای هستید روسری‌های گلونی گزینه مناسبی هستند.

گیوه بافی

گیوه‌بافی یکی از ارزشمندترین صنایع دستی خرم آباد است که در طرح‌ها و رنگ‌های مختلف بافته و عرضه می‌شود. گیوه در واقع نوعی پاپوش سنتی بسیار زیبا، نازک، با‌دوام و راحت است که  بسیار سبک و قابل شست‌وشو طراحی می‌شود و معمولاً از چرم و جاجیم برای قسمت کفی آن استفاده می‌کنند.

رویه آن نیز با استفاده از نخ قالی، ابریشم، نخ پنبه و ضایعات چرمی  بافته می‌شود. این نوع پاپوش‌ها ریشه در فرهنگ و رسوم اهالی خرم آباد دارند و به دلیل راحتی و خنکی، بیشتر در روزهای گرم تابستان مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر به خرم آباد سفر کردید هنوز هم می‌توانید زنان و مردانی را ‌بینید که گیوه به پایشان دارند. اگر شما هم دلتان خواست یک جفت از این گیوه‌های دست‌دوز را برای خودتان تهیه کنید به راحتی می‌توانید از مراکز خرید و فروشگاه‌های صنایع دستی خرم آباد نمونه‌هایی از هنر زیبا را پیدا کنید.

قالی‌بافی و گلیم‌بافی

قالی‌بافی و گلیم‌بافی
برای بافت قالی و گلیم از پشم گوسفند طبیعی استفاده می‌کنند – عکس از سایت: خبرگزاری مهر

هنر قالی‌بافی و گلیم‌بافی تقریباً در تمام نقاط ایران رواج دارد و در هر منطقه‌ای در طرح‌ها و رنگ‌های مختلف و متنوع بافته می‌شود. به همین دلیل معمولاً به عنوان اولین انتخاب مسافران برای خرید یک سوغاتی هنری نفیس و ارزشمند به شمار می‌رود. قالی‌بافی و گلیم‌بافی یکی از شاخص‌ترین صنایع دستی خرم آباد محسوب می‌شوند و از دیرباز بافت قالی در میان روستاییان و عشایران رایج بوده است.

در‌واقع باید گفت که عشایر ساکن این منطقه و افراد محلی در گلیم‌بافی و قالی‌بافی بسیار ماهر و متبحراند. قالی‌ها و فرش‌های خرم آباد بسیار خوش‌نقش‌و‌نگار بوده و برای بافت آن‌ها اغلب از نخ‌های مخصوص قالی که از پشم گوسفندان تهیه می‌شود، استفاده می‌شود.

ماشته بافی

ماشته بافی
ماشته بافی جزء صنایع دستی خرم آباد است که پیشینه‌ای تاریخی دارد – عکس از سایت: eneshat

ماشته بافی از صنایع دستی خرم آباد به صورت دست بافته‌ای منقوش از جنس پشم است که شباهت بسیار زیادی به جاجیم دارد. این هنر زیبا قدمتی چندین ساله دارد و بیشتر در مناطق ییلاقی و در میان عشایریان رواج دارد. حاصل هنر ماشته بافی محصولاتی متنوعی از قبیل تخت‌خواب‌پیچ، روانداز، زیرانداز، روفرشی، رومبلی، انواع پشتی، کیف و غیره است. برای تهیه دست بافته‌های ماشته بافی اغلب از نخ‌های رنگی و پشم استفاده می‌کنند. طرح و نقش ماشته‌ها نیز بسیار متنوع هستند و عموماً از نقش‌های گل‌دار و چهارخانه، راه‌راه، هشت خانه و خانه پنجزاری و غیره در بافت آن‌ها استفاده می‌شود.

هر چند که امروزه در بیشتر مناطق لرستان این هنر زیبا رو به فراموشی می‌رود اما در خرم آباد بسیار رایج است و هنوز هم می‌توانید به‌راحتی محصولات هنر ماشته بافی را به عنوان بهترین سوغات و صنایع دستی خرم آباد در بازارهای این شهر پیدا کنید.

خراطی

خراطی
خراطی از صنایع دستی خرم آباد، هنری تراشیدن و شکل دهی به قطعات چوب است – عکس از سایت: دستانو

خراطی هنر تراش چوب و یکی از صنایع دستی خرم آباد است که با ابزار و وسایل مختلف و به وسیله دستگاه مخصوص خراطی انجام می‌شود. در این هنر زیبا به وسیله چوب اشیای مختلف چوبی ازجمله آباژور، میوه‌خوری چوبی، گهواره، قلیان، صندلی، ظروف چوبی و غیره ساخته می‌شود. هرچه چوب استفاده شده در هنر خراطی سفت‌تر  و بادوام‌تر باشد کارهای ظریف‌تری تولید می‌شود. اگر به هنر خراطی و محصولات چوبی علاقه دارید در سفرتان به خرم آباد حتما از محصولات این هنر زیبا و چشم‌نواز عنوان سوغاتی تهیه کنید.

حرمی بافی

حرمی بافی
طرح‌های مختلف حرمی شامل گُل و پروانه، شانه‌ای و خطوط موازی است – عکس از سایت: بهزون

یکی دیگر از زیباترین صنایع دستی خرم آباد حرمی بافی است. پیشتر در تاروپود این دست بافته اصیل و ارزشمند از پشم استفاده می‌شد اما امروزه در تار آن نخ‌هایی از پنبه نیز به کار می‌رود که توسط هنرمندان این منطقه به صورت ماهرانه و به زیبایی هرچه تمام بافته می‌شوند.

حرمی بافی که به آن ارامی بافی نیز می‌گویند دارای طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها است و معمولا در زمینه و حاشیه آن‌ها رنگ‌های قرمز لاکی، سبز، سرمه‌ای و غیره به چشم می‌خورد. طرح و نقش این دستبافته‌ها  نیز بسیار متنوع هستند و عموماً از طرح‌های گُل و پروانه، شانه‌ای، خطوط موازی و غیره در بافت آن‌ها استفاده می‌کنند. دست بافته‌های حرمی اندازه مشخصی دارند و معمولا ابعاد آن‌ها یک متر در ۷۰ سانت است و از آن برای تزیین اتاق، دیوارکوب، پادری و غیره استفاده می‌کنند.

سخن آخر

خرم آباد یکی از شهرهای بسیار زیبا و دیدنی در ایران است. علاوه‌بر جاذبه‌های دیدنی بی‌نظیر، لیست سوغاتی‌ها و صنایع دستی این شهر نیز پروپیمان و متنوع است. صنایع دستی خرم آباد که به دست مردمان این دیار خلق شده‌اند و نشانگر اصالت، ذوق، هنر و سلیقه هنرمندان این سرزمین هستند؛ بنابراین به عنوان یادگاری از شهر زیبای خرم آباد گزینه مناسبی به شمار می‌روند. به همین دلیل در این مقاله با هم به شهر خرم آباد رفتیم و با صنایع دستی این شهر آشنا شدیم تا در سفر به این شهر دست خالی از آن‌جا برنگردید.

با این توصیفات اگر شما هم دلتان خواست به خرم آباد سفر کرده و هوایی تازه کنید و در کنار آن از صنایع دستی متنوع این شهر خریداری کنید، همین الان بار و بندیل سفرتان را ببندید و راهی خرم آباد شوید. اگر هم دغدغه اقامتگاه دارید اصلا نگران نباشید چرا که با اجاره سوئیت در خرم آباد می‌توانید اقامتی دلچسب و به یادماندنی داشته باشید. همچنین در این شهر اقامتگاه‌های متنوعی وجود دارد که می‌توانید با رزرو از سایت اتاقک با خیال راحت سفرتان را آغاز کنید.

سلوا طاحونی

سلوا هستم، پر انرژی، برونگرا و عاشق یادگیری، از نوشتن مقالات جدید لذت می‌برم و می‌توانم چیزهای جدیدی برای گفتن داشته باشم. محتوا خلق می‌کنم تا همه بتوانند سریعتر به چیزی که می خواهند دسترسی پیدا کنند.

نوشته های مشابه

‫۱۱ دیدگاه ها

  1. باسلام
    هم لرها وهم لک ها وسایراقوام وقبایل ایران زمین بااصالت اند.این دوایل (لر و لک)آنقدر باهم آمیختگی نژادی وفرهنگی واجتماعی دارندوهمچنین اززمانهای دکر تاکنون ارتباطات سببی دارن که تفکیک آندو میسرنیست.هردو محترم وعزیزندودرکنارهم زندگی میکنند.
    طی سالیان متمادی ودرعرف هرگاه ازواژه لر استفاده میشودشامل همه قبایل این دیارمیشودوانحصار واژگان به یک قوم امری ناصحیح است.
    وایجادفاصله میان اقوام وطوایف اصیل امری مذموم است.

  2. متاسفم که اطلاعاتتون درست نیست و چند سطر اول باعث شد راغب نباشم به خواندن بقیه
    درباره صنایع دستی لرستان و عکسها و اطلاعات غلط میدید از روز ازل نمد رو نبافته اند بله مالیده اند حتی در فتوت نامه ها هم اشاره به مالیدن نمد شده و نمد مالی
    جاجیم مربوط به مناطق بختیاری نشین استان است و خرم آباد ندیدم و نشنیدم کار گاه فعال جاجیم بافی ؟؟؟ و گیوه بافی عکسهاتون مربوط به دمپایی ها کرمانشاه هست چه به لرستان؟؟؟؟؟ و بقیه که توصیه میکنم به مطالعه بیشتر بعد نشر مطلب

  3. بیش از ۶۰ درصد جمعیت خرم آباد و لرستان لک و یا لک تبار است . خرم آباد بزرگترین شهر لک نشین است . چهارچوبه شهر را چهار ایل بزرگ لک تشکیل داده است .
    سلسله و دلفان ، باجول و بیران

    1. متأسفانه این تغییر وسکنای نا متوازن بعد از انقلاب افتاده و خواستگاه اقوام لک به سلسله و دلفان و کوهدشت برمیگرده
      لطفا اطلاعات اشتباه به مخاطبین ندید
      جغرافیای اقوام لک نزدیکی بیشتری به کرمانشاه دارند.

    2. والا اما چند ساله هجوم آوردند به خرم آباد،خرم آبادیهای اصیل لرن،لک ها مال آلستر و نور آباد و کوهدشتن نه خرم آباد….

      1. عزیز من اصلی‌ترین اقوم شهر خرم لک زبان هستند دلفان. حسنوند. بیرانوند. باجولوند نکنه این قوام رو لر می‌نامید مگه غیر از این قوام چند اقوام دیگر وجود دارند 🤔

    3. جوک تعریف نکنید لطفا😂 اکثریت لرستان لر هستند فقط دو شهر کوچک الشتر و نوراباد و نیمی از کوهدشت لکن که جمعیتی هم ندارند، لطفا کمتر توهم بزنید😂

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا