صنایع دستی و سوغات کلیبر | سوغات کلیبر چیست؟

صنایع دستی کلیبر

کشور زیبای ما ایران دارای جاذبه‌های گردشگری فراوانی است که استان آذربایجان شرقی و به خصوص شهرستان کلیبر یکی از آن‌ها می‌باشد. کلیبر شهری کوچک و بهشتی گمشده در ۲۲۲ کیلومتری شمال شرق شهر اردبیل، ۶۳ کیلومتری شمال غرب اهر، ۲۱۰ کیلومتری شمال شرق تبریز و ۸۱۲ کیلومتری شمال غرب تهران قرار دارد و از جنوب با اهر از شمال با جمهوری آذربایجان از باختر با رود ارس و جمهوری ارمنستان همسایه است. در جای جای این شهر زیبا مکان‌های دیدنی بسیاری قرار دارد که یکی از بهترین آن‌ها قلعه بابک می‌باشد. به دلیل کوهستانی بودن کلیبر و آب و هوای سرد و خشک آن، بهترین فصل برای سفر به آن فصل تابستان است. صنایع دستی و سوغاتی‌های کلیبر را می توان به ورنی‌دوزی، انواع شیرینی محلی و خوراکی‌های تهیه شده با زغال اخته اشاره کرد.

برای آشنایی بیشتر مقاله کلیبر کجاست؟ را مطالعه کنید.

سوغاتی کلیبر

کلیبر دارای باغ‌های میوه بسیاری است که زغال اخته یکی از انواع آن می‌باشد و از آن در تهیه انواع شیرینی، لواشک، برگه، ترشی و شربت استفاده می‌شود. علاوه بر میوه‌های خوشمزه، کلیبر شهر شیرینی‌‍های بسیار لذیذی از جمله شیرینی رشته ختایی، کوکه و اریس را دارد و ورنی بافی هم یکی از صنایع دستی شاخص این شهر است. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با سوغاتی کلیبر و صنایع دستی آن آشنا نماییم.

زغال اخته، محبوب‌ترین سوغاتی کلیبر

همان طور که به آن اشاره نمودیم؛ کلیبر دارای آب‌وهوایی سرد و کوهستانی است که این آب و هوا شرایط لازم را برای تولید زغال اخته فراهم می‌آورد. به همین دلیل زغال اخته یکی از تولیدات مهم و منحصر‌به‌فرد کلیبر محسوب می‌شود که در اواخر تابستان در اغلب مغازه‌های آن به فروش می‌رسد و می‌توان مدعی شد که زغال اخته سمبلی از هویت کلیبر است. هر ساله برای افزایش جذب گردشگر در این شهر جشنواره زغال اخته برگزار می‌شود که در آن فرآورده‌های مختلف زغال اخته از جمله ترشی، شربت، لواشک، برگه، ژله و خشکه زغال اخته در معرض نمایش و به فروش می‌رسد.

کاربردها و خواص زغال اخته

زغال اخته میوه‌ای قرمز رنگ و بسیار ترش است که زمانی که کاملا رسیده شود، سیاه رنگ و شیرین می‌شود. این میوه خوشمزه در صنایع غذایی مختلف از جمله، شکلات‌سازی، تولید لواشک و تولید دسر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

زغال اخته دارای ویتامین‌های  C و B است و علاوه بر آن غنی از مقدار زیادی آهن، کلسیم و منیزیم می‌باشد. این میوه پر خاصیت حاوی بیش از ۱۰ درصد تانن، قند، پکتین، اسیده‌ای آلی و رنگدانه است و منبع بسیار خوبی برای فیبر می‌باشد. جالب است بدانید، که زغال اخته به دلیل میزان پایین قند فروکتوز و گلوگز، بسیار کم کالری بوده و مصرف زیاد آن باعث اضافه وزن نخواهد شد و مصرف آن برای افراد چاق و بیماران دیابتی مشکلی ایجاد نمی‌‌کند.

کوکه

یکی از انواع نان‌های محلی منطقه کلیبر که در اعیاد و مراسم‌های مذهبی مانند ماه رمضان، محرم و صفر تهیه و مورد استفاده قرار می‌گیرد، نان کوکه است. این نان روغنی زنجبیلی طعم بسیار خوشمزه و متفاوتی را داشته و به همین علت طرفداران بسیاری دارد. شیرینی کوکه در دو مدل ایشلی کوکه (مغزدار) و یاغلی کوکه (ساده) تهیه می‌شود.

شیرینی رشته ختایی

یکی از شیرینی‌های مخصوص آذربایجان شرقی و به خصوص کلیبر، شیرینی رشته ختایی یا تل کادایف است. این شیرینی یکی از شیرینی‌های مخصوص ماه مبارک رمضان می‌باشد. رشته ختایی که از رشته مخصوص، گردو، پسته، کره، پودر قند، دارچین، زنجبیل، پودر گل محمدی و گلاب تهیه می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم که اگر به کلیبر سفر می‌کنید حتما از این شیرینی فوق‌العاده مقوی و خوشمزه خریداری کنید و آن را به عنوان سوغاتی کلیبر به شهر خود ببرید.

شیرینی اریس

یکی از شیرینی‌های محلی کلبیر شیرینی اریس، ریس یا سوت شیرنی‌ سی است. این شیرینی لذیذ دارای انواع مختلفی از جمله کاکائویی، تسبیحی و… می‌باشد و آن را با استفاده از شیر، شکر، وانیل، پسته و کاکائو تهیه می‌کنند.

ورنی بافی، شاخص‌ترین صنایع دستی کلیبر

یکی از شاخص‌ترین صنایع دستی و سوغات شهر کلیبر ورنی‌بافی است که هنر دست عشایر قره‌داغ می‌باشد. ورنی نوعی گلیم است که بافتی ترکیبی بین فرش و گلیم دارد و بدون استفاده از نقشه و به صورت ذهنی توسط عشایر و اهالی منطقه ارسباران بافته می‌شود. تار و پود این گلیم از نخ‌‌های پنبه‌ای، پشمی و ابریشمی تشکیل شده و برای چله‌‌کشی به دلیل فراوان بودن گوسفند در این ناحیه از پشم گوسفند استفاده می‌‌شود.

جمع‌بندی

کلیبر یکی از شهرستان‌های استان آذربایجان شرقی است که باغ‌های میوه فراوانی از جمله سیب، آلبالو، انار و زغال اخته را دارا می‌باشد. هر ساله در این شهرستان جشنواره زغال اخته برگزار می‌شود که در آن محصولات تولید شده با استفاده از زغال اخته در معرض نمایش بازدیدکنندگان قرار گرفته و به فروش می‌رسد. یکی از صنایع دستی زیبای کلیبر، شهر ورنی‌بافی است که از تاریخی‌ترین صنایع دستی این منطقه محسوب می‌شود. سوغاتی کلیبر تنها به این موارد خلاصه نمی ‌شود. کوکه، شیرینی رشته‌ختایی و شیرینی اریس از سوغات‌های دیگر کلیبر به شمار می‌رود.