مشگین شهر دومین شهر استان اردبیل است که همچون نگینی سبز در دامنه کوه سبلان با مرتفع‌ترین قله می‌درخشد. طبیعتی سرسبز و دیدنی، چشمه‌های آب گرم، آبشارهای حیرت‌انگیز و وجود طولانی‌ترین پل معلق خاورمیانه که بر فراز رودخانه خیاو چایی قرار گرفته، مشگین شهر را به یکی از زیباترین شهرهای ایران بدل کرده است. وجود همین جاذبه‌های طبیعی و تاریخی متنوع باعث شده که این شهر مقصد بسیاری از گردشگران در داخل و خارج ایران باشد. در کنار این جاذبه‌ها، سوغاتی‌های مشگین شهر نیز در بین مسافران و بازدیدکنندگان این شهر محبوب هستند.
سوغاتی‌های این شهر نیز مانند سوغاتی‌های سایر مناطق از دو بخش تشکیل شده‌اند. از خوشمزه‌ترین خوراکی‌ها و شیرینی‌ها گرفته تا صنایع دستی و هنرهای محلی ارزشمند که هر کدام در نوع خود منحصربه‌فرد هستند. در این مقاله از مجله گردشگری اتاقک قصد داریم به مشگین شهر سفر کنیم و در مورد صنایع دستی و سوغاتی که در این شهر معروف هستند برایتان سخن بگوییم. اگر به زودی قصد دارید به مشگین شهر سفر کنید و یا در حال حاضر مسافر این شهر هستید و به دنبال بهترین سوغاتی و هدایا برای خودتان یا دوستانتان هستید، با ما تا آخر این مقاله همراه باشید.
برای آشنایی بیشتر مقاله مشگین شهر کجاست؟ را مطالعه کنید.
درباره مشگین شهر
مشگین شهر که با نام‌های خیاو یا ژیاو نیز شناخته می‌شود، در شمال غرب ایران و در ۹۰ کیلومتری غرب شهرستان اردبیل واقع شده است. این شهر از شرق به اردبیل، از شمال به گرمی، از شمال شرقی به کشور آذربایجان، از غرب به اهر و از جنوب به سراب منتهی می‌شود. جمعیت شهرستان مشگین شهر طبق آخرین سرشماری در سال ۱۳۹۵ برابر با ۱۸۱ هزار نفر بوده و مساحت آن نیز به ۳۸۲۵ کیلومتر مربع می‌رسد. مشگین شهر که دومین شهر بزرگ استان اردبیل به شمار می‌رود، نزدیک‌ترین شهر به کوه مرتفع سبلان است و از جنوب این شهر می‌توان قله زیبای سبلان را با چشم‌انداز بی‌نظیرش نظاره کرد. آب‌وهوای این شهر به سبب همین موقعیت جغرافیایی، در زمستان‌ها سرد و کوهستانی و در تابستان‌ها گرم و معتدل است.
قدمت مشگین شهر که یکی از شهرهای قدیمی استان اردبیل است، به قرون اولیه اسلام برمی‌گردد و به واسطه تمدن هفت هزار ساله‌اش میراث‌دار آثار باستانی و جاذبه‌های طبیعی و گردشگری بی‌نظیری است. از پل معلق گرفته تا چشمه‌های آب گرم و قلعه‌های قدیمی تنها بخشی از جاذبه‌های مثال زدنی مشگین شهر هستند که آن را به یکی از قطب‌های گردشگری در ایران تبدیل کرده‌اند.
معرفی معروف‌ترین سوغات و صنایع دستی مشگین شهر
یکی از لذت‌بخش‌ترین و جذاب‌ترین بخش‌های سفر، بازدید از بازارهای هر شهر و خرید سوغاتی است. سوغاتی‌ها و صنایع دستی هر شهر و دیاری برای مسافران آن شهر و جذب بیشتر گردشگران اهمیت فراوانی دارد، چراکه بیشتر مسافران بخشی از سفر خود را صرف خرید سوغاتی و آشنا شدن با آداب‌ورسوم هر منطقه می‌کنند. هر شهر یا منطقه‌ای با توجه به فرهنگی و موقعیت اقلیمی که در آن واقع شده است، سوغات و صنایع دستی خاصی دارد، مشگین شهر نیز از این قاعده مستثنی نیست. این شهر به واسطه قدمت تاریخی‌اش، سوغات و صنایع دستی چند هزارساله‌ای دارد که چشم هر گردشگر و مسافری را از هر کجای جهان به خود خیره می‌کند. سوغاتی‌های مشگین شهر همان‌طور که گفته شد مانند سوغاتی‌های دیگر مناطق به دو دسته صنایع دستی و خوراکی‌ها تقسیم می‌شود. در ادامه به معرفی هر یک از این سوغاتی‌ها خواهیم پرداخت.
صنایع دستی مشگین شهر
مردم شهرستان مشگین شهر سابقه طولانی در تولید صنایع دستی، نقوش سنتی و سبک‌های هنری و معماری دارند. هنرمندان این شهر با خلاقیت و استعداد فراوان، منحصربه‌فردترین و بی‌نظیرترین صنایع دستی را به زیبایی هر چه تمام به عنوان سوغات مشگین شهر خلق می‌کنند. عمده‌ترین صنعت صنایع دستی این شهر را گلیم‌بافی، جاجیم‌بافی و قالی‌بافی تشکیل می‌دهند.
گلیم بافی
گلیم یکی از سوغات معروف مشگین شهر است. این هنر زیبا دست‌بافتی ساده است که تار و پود آن از پشم حیوانات بافته می‌شود. گلیم معمولاً به عنوان فرش مورد استفاده قرار می‌گیرد اما نسبت به فرش طرح و رنگ ساده‌ای دارد و به همان اندازه زیبا و دیدنی است. گلیم‌های مشگین شهر بسیار متنوع و خوش رنگ‌ونگار هستند، در طرح‌های متنوع تهیه می‌شوند و به عنوان سوغات و هدیه نفیس بسیار مورد توجه گردشگران و مسافران قرار می‌گیرند.
قالی
قالی‌ها دست بافته‌های گره‌دار و پرزدار هستند که از پشم، پنبه و ابریشم تهیه می‌شوند. در بازارهای مشگین شهر تنها منسوجات دستی گلیم و جاجیم نیستند که به چشم می‌خورند، صنایع دستی دیگری همچون قالی نیز در طرح‌ها و رنگ‌های مختلف وجود دارند. در بافت این فرش‌ها از الیاف طبیعی، مرغوب‌ترین پشم‌ها و جذاب‌ترین و گیراترین ترکیب رنگ‌ها استفاده می‌شود. فرش‌های مشگین شهر از ارزش بالایی برخوردار هستند و به عنوان هدیه و سوغاتی گزینه مناسبی به شمار می‌روند.
نمد مالی
یکی دیگر از سوغاتی‌های معروف شهرستان مشگین شهر در کنار گلیم و قالی، نمد است که در حین قدم زدن در بازارهای این شهر می‌توانید نمونه‌هایی از آن را در مغازه‌ها پیدا کنید. نمد در واقع نوعی زیرانداز سنتی است که از پشم تولید می‌شود اما برخلاف فرش و گلیم آن را نمی‌بافند، بلکه با قرار دادن پشم و ایجاد رطوبت و فشار، نمد تهیه می‌شود. ابتدا پشم‌های رنگی را بر روی پارچه با توجه به طرح مورد نظر قرار می‌دهند و سپس پارچه را پیچیده و بر روی آن آب جوش می‌ریزند و بعد به صورت مداوم آن را فشرده و نمد مالی می‌کنند و در نهایت نمد حاصل می‌شود. این هنر زیبا که از مهم‌ترین صنایع دستی ایران به شمار می‌رود، با رنج و زحمت زیادی حاصل می‌شود.
ملیله کاری
ملیله کاری هنر ساخت ظروف و وسایل تزئینی از فلزاتی همچون مس، طلا و نقره است. قدمت این هنر زیبا که یکی از نفیس‌ترین و ارزشمندترین منسوجات دستی ایران است، به دوره هخامنشیان برمی‌گردد. در هنر ملیله کاری هنرمندان توانمند با بهره‌گیری از چند ابزار ساده و با استفاده از طرح‌های اسلیمی و سنتی، کالاهای مختلفی ازجمله سینی، استکان، گلدان، گل سینه و غیره را با مهارت و ظرافت خلق می‌کنند.
معرق کاری
معرق کاری یکی از زیباترین هنرهای اصیل ایرانی است که از دیرباز در کشور ما رواج دارد. این صنایع دستی نوعی اثر هنری است که در آن تکه‌های فلز، چوب یا کاشی به زیبایی هر چه تمام در کنار هم قرار گرفته‌اند و شکل‌های متنوعی را می‌سازند. معرق کاری یکی از رایج‌ترین صنایع دستی و سوغات مشگین شهر محسوب می‌شود و در بازارهای مشگین شهر می‌توانید نمونه‌های مرغوب و بی‌نظیری از آن را به عنوان سوغات این شهر خریداری کنید.
سفال سازی
صنعت سفالگری یکی از قدیمی‌ترین منسوجات دستی است که در بیشتر مناطق و شهرهای ایران رایج است و در مشگین شهر نیز می‌توان نمونه‌هایی از آثار این هنر زیبا را مشاهده کرد. در این هنر زیبا اشیا و ظروف سفالی با استفاده از خاک رس و توسط سفالگران به زیبایی و ظرافت هر چه تمام در طرح‌ها و رنگ‌های مختلف ساخته می‌شوند. دیوارکوب‌ها، مجسمه‌ها، گلدان‌ها، کوزه‌های سفالی و ظروف سفالی از محصولات منحصر به فرد هنر سفالگری هستند که در جای‌جای بازارهای مشگین شهر به چشم می‌خورند.
ساز سنتی
ساخت‌وسازهای سنتی و آلات موسیقی یکی از مهجورترین صنایع دستی ایران به شمار می‌روند. ساز زیر مجموعه صنایع دستی و موسیقی است و قدمتی دیرینه دارد که به سازهای امروزی پیوند خورده است. ساخت سنتور، تار، سه‌تار، کمانچه و تمبک از نمونه‌های این هنر زیبا هستند که می‌توانید به عنوان سوغات از بازار مشگین شهر خریداری کنید و برای خودتان یادگاری از این شهر زیبا داشته باشید.
مرصع کاری
مرصع کاری را می‌توان از شاخه‌های صنایع دستی سنگی برشمرد. در این هنر زیبا که سابقه دیرینه در ایران دارد، جواهرات و سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی را بر روی ظروف و اشیای تزئینی قرار می‌دهند. ساخت گوشواره، گردنبند، تاج، تخت، دیوارکوب، گلابدان و غیره از محصولات این هنر چشم نواز و زیبا هستند.
سوغات مشگین شهر
یکی دیگر از بخش‌های سوغات مشگین شهر را خوراکی‌ها و غذاها تشکیل می‌دهند که معمولاً شامل محصولات محلی، فرآورده‌های طبیعی و شیرینی‌های سنتی هستند. وقتی پا به بازارهای مشگین شهر می‌گذاریم با انبوهی از خوراکی‌های خوشمزه و خوش عطر و رنگ مواجه می‌شویم، از عسل سبلان گرفته تا شیرینی‌های محلی از خوشمزه‌ترین خوراکی‌هایی هستند که می‌توانید به عنوان سوغاتی برای خانواده و دوستانتان از این شهر ببرید.
عسل مشگین شهر
عسل یکی از معروف‌ترین و مهم‌ترین سوغاتی مشیگن شهر است که با نام عسل سبلان نیز شناخته می‌شود. عسل این شهر به دلیل آب‌وهوای مساعد و وجود دشت‌های پر از گل، جزو باکیفیت‌ترین عسل‌های کشور به شمار می‌روند و سالانه مقدار قابل توجهی از آن به دیگر بازارهای کشور صادر می‌شود.
این سوغاتی ارزشمند با توجه به گیاهان مختلفی که از آن تولید می‌شوند دارای رنگ، طعم و خواص متفاوتی است و معمولاً با نام همان گیاه شناخته می‌شود. از جمله عسل‌های مرغوب می‌توان به عسل آفتابگردان، عسل بابونه، عسل چهل گیاه، عسل یونجه، عسل گل قنقال، عسل گشنیز، عسل آویشن و غیره اشاره کرد.
شکلات رسته
شکلات رسته یکی از قدیمی‌ترین و خوشمزه‌ترین شیرینی‌های مشگین شهر است که قدیمی‌های این شهر بهتر آن را می‌شناسند. قدمت این خوراکی خوشمزه به صد سال پیش می‌رسد و ازجمله شیرینی‌هایی است که در تهیه آن از آرد استفاده نمی‌شود. شکلات رسته از ترکیب موادی همچون شیر، شکر، کاکائو، گلوکز، کره، خامه و گردو تهیه می‌شود. این شکلات در بسیاری از جاهای مشگین شهر فروخته می‌شود و به دلیل طعم بی‌نظیری که دارد، طرفداران بسیاری پیدا کرده است.
سرشیر
شغل برخی از اهالی مردم مشگین شهر دامپروری است. به همین دلیل این شهر یکی از مطرح‌ترین مناطق در تولید فراورده‌های دامی در کشور به شمار می‌رود. سرشیر یکی از این محصولات دامی است که طعمی بسیار خوشمزه دارد و شبیه خامه است. غلظت و چربی سرشیر بالا است ولی از شیر گاو تهیه می‌شود و بسیار مفید است. معمولاً بسیاری از مسافران از این محصول همراه با عسل برای وعده صبحانه میل استفاده می‌کنند.
حلوای سیاه
حلوای سیاه یا به زبان محلی‌ها قره حلوا یکی از خوشمزه‌ترین و سنتی‌ترین سوغات مشگین شهر است. مردم این شهرستان از این شیرینی که از جوانه گندم، شیره انگور، کره، گردو و گنجد درست می‌شود، برای پذیرایی از میهمانان و گرمابخش محافل خود استفاده می‌کنند. این شیرینی طعمی بسیار خوشمزه دارد و به علت استفاده از شیره انگور در تهیه آن سیاه رنگ است.
تخمه آفتابگردان
تخمه آفتابگردان به علت وجود مزارع گل آفتابگردان در جای‌جای مشگین شهر بسیار رایج است و جزو سوغاتی‌های معروف این شهر به شمار می‌رود. تخمه آفتابگردان سرشار از ویتامین و مواد معدنی است و برای بدن فواید زیادی دارد.
معرفی غذاهای محلی مشگین شهر
چشیدن طعم غذاهای محلی هر منطقه یکی از جذاب‌ترین و جدایی‌ناپذیرترین بخش‌های هر سفر است. همه مسافران برای اینکه سفری لذت بخش را تجربه کنند، علاقه دارند در هنگام سفر حداقل یک وعده غذایی محلی را در مقصد میل کنند. غذاهای محلی مشگین شهر تنوع بالایی دارند و در میان گردشگران بسیار معروف هستند. در این میان نام چند غذا بیشتر از سایر غذاها شناخته شده است. نان فطیر سنتی و آش دوغ از انواع غذاها و خوراکی‌های خوشمزه مشگین شهر هستند که امتحان کردنشان خالی از لطف نیست.
نان فطیر
نان فطیر یکی از غذاهای سنتی مشگین شهر است که عطر و طعم دلنشینی دارد. این نان سنتی از ترکیب آرد، خمیرمایه، شکر، شیر و تخم‌مرغ تهیه می‌شود و به عنوان سوغاتی در بین گردشگران و مسافران شناخته شده است. این نان سنتی به شیرمال شباهت زیادی دارد و به صورت ساده یا مغز دار طبخ می‌شود و معمولاً از آن برای وعده صبحانه استفاده می‌شود.
آش دوغ
آش دوغ یکی از غذاهای محلی خوشمزه و معروف نه تنها شهرستان مشگین شهر بلکه کل استان اردبیل است. این غذای سنتی بسیار مقوی و سرشار از ویتامین و پروتئین است و برای تهیه آن از برنج، نخود، سبزی و دوغ استفاده می‌شود. این آش خوشمزه در مناطق مختلف با مواد مشابه اما به شیوه‌های متفاوتی پخته می‌شود. در مشگین شهر طرز تهیه آن به این صورت است که ابتدا در قابلمه‌ای نخودهایی را که از قبل خیس شده بودند را می‌ریزند و اجازه می‌دهند تا بپزد، سپس در قابلمه‌ای دیگر برنج را می‌شویند و همراه با دوغ بار می‌گذارند. بعد از پخته شدن برنج آن را با نخودهای پخته شده مخلوط می‌کنند و سبزی‌های آش را نیز به آن‌ها اضافه می‌کنند. گاهی به این غذا سیر هم اضافه می‌کنند. در آخر ادویه‌های مخصوص از جمله نمک و فلفل را نیز به آش اضافه می‌کنند و اجازه می‌دهند تا آش جا بیافتد و در نهایت با پیاز داغ و نعنا تزئین و میل می‌کنند.
سخن آخر
مشگین شهر، شهری زیبا و دیدنی است که در دامنه کوه‌های مرتفع سبلان و حول طبیعتی بی‌نظیر و درختان سرسبز شکل گرفته است. بازدید از جاذبه‌های دیدنی، قدم زدن در بازارها و خرید سوغاتی و صنایع دستی متنوع و چشیدن طعم شیرینی‌ها و غذاهای محلی در مشگین شهر را از دست ندهید.
در این مقاله به معرفی برخی از سوغات، صنایع دستی و غذاهای محلی مشگین شهر پرداختیم. سوغاتی‌های این شهر به قدری متنوع هستند که بسیاری از مسافران به هوای همین سوغاتی‌ها به این شهر سفر می‌کنند. اگر قصد دارید یک سفر متفاوت و به‌یادماندنی را تجربه کنید، حتماً سفر به مشگین شهر را در لیست برنامه‌های خود قرار دهید. در این شهر زیبا که سرشار از جاذبه‌های دیدنی است، اقامتگاه‌ها، هتل‌ها و سوئیت‌های مختلفی برای مسافران فراهم شده تا اقامت آن‌ها مانند هر تجربه‌ای دیگر در این سفر متفاوت و منحصر به فرد باشد. برای انتخاب هر یک از این اقامتگاه‌ها کافی است به سایت اتاقک مراجعه و محل مورد نظرتان را جستجو کنید.
