سفر با توانیابان
سفر، داستان پرماجرای چند روز زندگی کردن به دور از دغدغه روزمره، کسب تجربه، کشف کردن و خاطره ساختن است. این نیاز در تمامی افراد کم یا زیاد وجود دارد و غیرقابل چشم‌پوشی است. درست است که محدودیت‌هایی مانند پول، زمان و شرایط اجتماعی می‌توانند موانعی برای سفر رفتن باشند اما محدودیت ناشی از معلولیت کاملاً متفاوت است تا جایی که در نگاه عده‌ای سفر را غیرممکن ساخته. هرچند نمی‌توان منکر مشکلات خاص سفر برای توانیابان شد اما تأثیر مثبت این موضوع در روحیه آن‌ها را هم نمی‌توان نادیده گرفت. بنابراین در ادامه از مشکلات و راهکارهای سفر با توانیابان برایتان می گوییم به امید بهتر شدن شرایط برای هم‌وطنان کم‌توان جسمی-حرکتی‌مان.
مشکلات و نیازهای سفر با افراد معلول
افراد دارای معلولیت با توجه به محدودیت حرکتی خود از وسایل کمکی مانند بریس کوتاه، بریس بلند، عصا یا واکر و ویلچر عادی یا برقی استفاده می‌کنند. افراد نابینا نیز نیازهای خاص خود را دارند که متأسفانه در مکان‌های عمومی دیده نمی‌شود. افراد توا‌‌ن‌یاب باید بتوانند مانند دیگر افراد سفر کنند و از جاذبه‌های گردشگری، اماکن تاریخی و موزه‌ها بازدید داشته باشند. در واقعیت امکان پذیر بودن این موضوع به عوامل بسیاری بستگی دارد. برای مثال از مرحله جابهجایی، اقامت و بازدید از جاذبه‌های گردشگری، مواردی مانند مناسب‌سازی مسیرهای حرکتی، امکاناتی خاص برای راحتی این افراد و همراهانشان، همکاری جامعه و البته کمک‌های مالی مورد نیاز است.
محدودیت جابهجایی و حمل‌و‌نقل
انتخاب وسیله حمل‌و‌نقل برای سفر با توانیابان بستگی به مقصد و بودجه سفر دارد. استفاده از ماشین شخصی را می‌توان راحت‌ترین و بهترین گزینه دانست اما با توجه به ممکن نبودن آن برای تمامی افراد به بررسی سایر گزینه‌ها می‌پردازیم.
هواپیما بهترین انتخاب برای سفر با افراد دارای معلولیت از میان اتوبوس‌های مسافربری، قطار و هواپیما است. یکی از مشکلات سفر با هواپیما هزینه بلیط آن است. هرچند بسیاری از شرکت‌های هوایی هزینه سفر برای افراد توا‌‌ن‌یاب را نیم‌بها در نظر گرفته‌اند اما فرد همراهشان باید هزینه را به‌صورت کامل پرداخت کند. بنابراین با توجه به این موضوع که افراد توا‌‌ن‌یاب برای سفر نیازمند یک همراه هستند هزینه حمل‌و‌نقل آن‌ها افزایش می‌یابد.
بعد از هواپیما می‌توانیم قطار را راحت‌ترین راه رفت‌وآمد برای این دسته از افراد بدانیم؛ آن هم به دلیل آگاهی کارکنان آن از وضعیت توانیابان، همکاری با این افراد و همچنین داشتن تخت‌های راحت. بااین‌حال مناسب نبودن راهروها، سرویس بهداشتی و زمان کم توقف بین ایستگاه‌ها باعث می‌شود زمان طولانی سفر برای مسافران معلول سخت و غیرقابل تحمل باشد.
اتوبوس‌های مسافربری را می‌توان آخرین گزینه و بدترین انتخاب برای مسافرت یک توا‌‌ن‌یاب جسمی-حرکتی دانست. در اینجا علاوه‌بر اینکه زمان کوتاه توقف‌ها برای استفاده از سرویس‌های بهداشتی مطرح است، تخت راحتی برای استراحت فرد معلول وجود ندارد.
نگرانی راجع به اقامت
انتخاب، هماهنگی و رزرو محل اقامتی از مهم‌ترین مراحل سفر با افراد توا‌‌ن‌یاب است. در هنگام انتخاب اقامتگاه باید به مواردی مانند دسترسی راحت به نقاط مختلف شهری و جاذبه گردشگری، داشتن سطح شیب‌دار، آسانسور، فضای کافی برای راحت حرکت کردن فرد معلول با وسیله کمکی خود ( بریس، عصا و ویلچر) صندلی مناسب و امکانات مورد نیاز در حمام و سرویس های بهداشتی توجه کرد.
جمع‌آوری وسایل برای سفر
مقصد سفر، محل اقامت، تعداد روزهای سفر، امکان شست‌‌وشوی لباس‌ها، دسترسی به اماکن درمانی و داروخانه مواردی است که هنگام بستن چمدان و جمع‌آوری لوازم باید بهشان توجه کرد. دارو، لوازم جانبی وسیله حرکتی فرد معلول مهم‌ترین موارد لیست شما هستند. اگر ویلچر همراه شما برقی است، باطری و شارژر سفری آن را فراموش نکنید. لباس باید بیشتر از تعداد روزهای سفر جمع‌آوری شود. سعی کنید لباس‌های انتخابی راحت باشند، از آن‌جایی که در سفر انجام دادن ماساژ و حرکات کششی امکان پذیر نیست بدن این عزیزان خسته می‌شود و پوشیدن لباس نامناسب و تنگ باعث به‌وجود آمدن مشکلات بیشتری می‌شود.
هزینه‌های سفر با توانیابان
یکی از مواردی که در سفر با معلولین نمی‌توان نادیده گرفت موضوع هزینه است. هزینه جابهجایی در سفر افراد توا‌‌ن‌یاب با توجه به شرایط خاصی که دارند بیشتر از حالت معمول و غیر قابل صرفه‌جویی است. پیدا کردن محل اقامت با داشتن شرایط مناسب نیز ممکن است آن‌ها را مجبور به پرداخت هزینه بیشتری کند. با توجه به اهمیت سفر درمانی در بالا نگه داشتن روحیه افراد توا‌‌ن‌یاب، کمک‌های مالی موسسه‌های مربوط می‌تواند تأثیر مثبتی در امکان‌پذیر شدن سفر معلولین باشد.
سخن آخر
هرچند قسمت مهمی از برطرف کردن مشکلات افراد توا‌‌ن‌یاب برعهده دولت و نهادهای مسئول است اما بااین‌حال همه ما به‌عنوان یک انسان می‌توانیم شرایط زندگی را برای این فراد راحت‌تر کنیم. اگر فرد نابینا یا معلول حرکتی‌ای را می‌بینیم بی‌تفاوت از کنارش رد نشویم و در صورت نیاز به او کمک کنیم. در محیط‌های اجتماعی با احترام و به دور از ترحم و رفتاری ناپسند با آن‌ها برخورد و قابلیت‌هایشان را تحسین کنیم.
