دانشگاه تهران | باغی برای اشاعه دانش

ایران از دوران کهن سرزمینی برای آموختن علوم و فنون گوناگون بوده است. از زمان ساسانیان و حتی قبل‌تر، مراکزی برای آموختن در مناطق مختلف ایران بوده و دانشمندان به‌نامی را به دنیا معرفی کرده است. اما آغاز آموزش‌های نوین و پیوستن به کشورهایی که آموزش‌های عالی و مدون شده را ارائه می‌کنند، حکایت دیگری است. داستانی که با تولد دانشگاه تهران گره خورده و بخشی از تاریخ تهران را هم در قلب خود جای داده است. در این مطلب از اتاقک برای‌تان از دانشگاه تهران و چیزهایی درباره آن گفته‌ایم.

دانشگاه تهران کجاست؟

دانشگاه تهران یک دانشگاه دولتی است و از جمله بزرگ‌ترین مراکز آموزش عالی در ایران به شمار می‌رود. این دانشگاه را با توجه به گذشته تاریخی و نقش‌های سیاسی و فرهنگی آن به نام‌های دیگری همچون «دانشگاه مادر» و «نماد آموزش عالی» نیز می‌شناسد. دانشگاه تهران از ۲۵ دانشکده، ۹ پردیس و ۱۶ مرکز پژوهشی و تحقیقاتی تشکیل شده است.

دانشگاه تهران به دلیل حضور اساتید به‌نام، وجود کتابخانه‌ها و آزمایشگاه‌های مجهز، تعداد بالای رشته‌ها و دانشکده‌ها، ارزش مدرک تحصیلی و از طرفی واقع شدن در شهر تهران همواره مورد توجه بوده و به همین دلیل قبولی و درس خواندن در آن هدف بسیاری از افراد است.

آدرس دانشگاه تهران: پردیس دانشگاه تهران در مساحتی به وسعت ۲۱ هکتار تأسیس شده و از جنوب به خیابان انقلاب، از شمال به خیابان پورسینا و از شرق و غرب به ترتیب به خیابان‌های قدس و ۱۶ آذر محدود می‌شود.

اجاره روزانه خانه تهران با قیمت مناسب

• ۵۰ هزار تومان تخفیف
• مخصوص کاربران بلاگ
• کد : OTGBLG50

همین الان رزرو کن!

تاریخچه دانشگاه تهران

آن‌طور که شواهد نشان می‌دهند پیشنهاد اولیه ساخت دانشگاه تهران از سمت «اسماعیل سنگ» در سال ۱۳۰۵ شمسی داده شد. دو سال بعد در سال ۱۳۰۷ «محمود حسابی» کلیات طرح تاسیس دانشگاه تهران را به وزیر معارف وقت یعنی «اعتماد الدوله قراگوزلو» ارائه کرد؛ اما این طرح تا زمانی که «علی اصغر حکمت» به سمت وزارت معارف نرسید، پیگیری نشد. در بهمن سال ۱۳۱۲ بود که علی اصغر حکمت، کفیل وزارت معارف، در یک جلسه لزوم وجود یک دانشگاه را با رضا شاه در میان گذاشت. با موافقت شاه برای ساخت دانشگاه، طرح ایجاد دانشگاه در ۲۲ اسفند ۱۳۱۲ به مجلس شورای ملی برده شد و در هشتم خرداد ماه ۱۳۱۳ به تصویب رسید.

پس از این درخواست و موافقت شاه، «علی‌اکبر داور» بودجه اولیه‌ای جهت خرید زمین دانشگاه به میزان ۲۵۰ هزار تومان به وزارت معارف اختصاص داد. پس از اختصاص بودجه، جستجوی علی‌اصغر حکمت به همراه «آندره گدار» معمار چیره‌دست فرانسوی که به‌عنوان مهندس در خدمت وزارت معارف بود، برای یافتن زمینی مناسب جهت ساخت دانشگاه آغاز شد.

زمین دانشگاه تهران

در سال ۱۳۱۳ که گام‌های ابتدایی برای ساخت دانشگاه تهران برداشته شد، یافتن زمین مناسب اولین چالش بود. در آن زمان در تهران زمین‌های فراوانی وجود داشت که صاحبان آن‌ها نه‌تنها هیچ مشکلی برای فروش زمین‌ها نداشتند؛ بلکه برای فروش زمین خود به دولت که سود کلانی به دنبال داشت، سرودست می‌شکستند. پیرو همین مسئله گروهی از مالکین اراضی بهجت‌آباد تلاش می‌کردند تا نظر وزیر مالیه را جهت ساخت دانشگاه در زمین‌هایشان جلب کنند. موسیو گدار که این زمین‌ها را نامناسب و موقعیت آن‌ها را سیل‌گیر می‌دانست در مقابل اصرار آن‌ها مقاومت می‌کرد. در نهایت با کش‌وقوس‌های فراوان رضاشاه این زمین‌ها را جهت ساخت دانشگاه نامناسب دانست و باغ جلالیه را برای ساخت دانشگاه تهران انتخاب کرد.

باغ جلالیه منطقه‌ای بین «قریه امیرآباد» و «خندق شمالی تهران» و پوشیده از درختان کهن‌سال بود. این باغ پس از خریداری به موسیو گدار سپرده شد تا تعیین حدود، نرده گذاری، طراحی و اجرای عملیات ساختمانی در آن آغاز شود. در ۱۵ بهمن ۱۳۱۳ هجری شمسی، کلنگ تأسیس دانشگاه تهران توسط رضاشاه به زمین زده شد و لوح یادبود آغاز و دانشگاه با حضور مقامات دولتی در مکانی که اکنون پلکان جنوبی دانشکده پزشکی است در دل خاک به امانت سپرده شد.

پس از این اقدامات اولیه، موسیو گدار طراحی پردیس دانشگاه را آغاز کرد. او در ابتدا طرح خیابان‌های اطراف و داخل دانشگاه را ارائه داد و پس از تعیین آن، در پانزدهم بهمن ۱۳۱۳ عملیات اجرایی با کاشت نهال‌ درختانی همچون چنار در کنار خیابان‌ها آغاز شد.

دانشگاه تهران در واقع با ادغام شدن چند مرکز علمی و آموزشی همچون دارالفنون، مدرسه طب، مدرسه فلاحت مظفر (که آن را اولین مدرسه کشاورزی در ایران می‌دانند)، مدرسه عالی معماری، مدرسه عالی فلاحت و صنایع روستایی، مدرسه عالی حقوق، مدرسه صنایع، هنر و چند مرکز آموزش عالی دیگر تهران ساخته شد.

الگوبرداری این دانشگاه از روی مؤسسات آموزش عالی فرانسه بود و طراحان ساختمان‌های این دانشگاه نیز مهندسین فرانسوی بودند. همچنین دروس دانشکده هنرهای زیبای فعلی بر طبق الگوی «دانشسرای عالی ملی هنرهای زیبای پاریس» طراحی شد.

در طی سال‌ها به‌مرور این دانشگاه توسعه یافت و در اواخر دهه ۱۳۲۰ ساختار درسی و پژوهشی آن از سیستم دانشگاه‌های آمریکایی الگوبرداری کرد.

سردر دانشگاه تهران

یکی از نشانه‌های دانشگاه تهران که بسیاری از افراد این دانشگاه را به آن می‌شناسند، سردر معروف آن است که در واقع ورودی اصلی دانشگاه نیز به شمار می‌رود. بسیاری از افراد، تاریخ ساخت سردر را سال‌های ۴۵ تا ۴۶ می‌دانند؛ اما تا سال ۱۳۴۸ هیچ سندی در رابطه با این سردر در آرشیو دانشگاه دیده نشده است.

طراح این سردر «کوروش فرزامی» نام دارد که در سال ۱۳۴۳ از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران فارغ‌التحصیل شد. محاسبات این سردر را «سیمون سرکسیان» انجام داد و ساخت این سردر با کمک شرکت ایرانی به نام «شرکت آرمه» به پایان رسید. شاید فکر کنید این سردر انباشتی از بتن است اما الگوی آن از یک طرح باستانی ایرانی الهام گرفته که درواقع همای سعادت را تداعی می‌کند. این الگو می‌گوید که از این دروازه بگذرید تا سعادتمند باشید.

اولین‌های دانشگاه تهران

اولین‌های دانشگاه تهران در واقع افرادی بوده‌اند که در آغاز به کار این دانشگاه، نقش مهمی را ایفا کرده‌اند. این افراد شورای اولیه دانشگاه تهران را تشکیل می‌دادند.

نمایندگان دانشکده طب

لقمان‌الدوله

دکتر امیراعلم: پیش‌گام واکسیناسیون در ایران، وزیر فرهنگ و وزیر بهداری

نمایندگان دانشکده ادبیات

عیسی صدیق: از پیش‌گامان واژه‌گزینی در زبان فارسی، نویسنده و کارگزار فرهنگی دوره پهلوی

علی‌اکبر سیاسی: روان‌شناس، مؤلف و رئیس دانشگاه تهران در طی سال‌های ۱۳۲۱ تا ۱۳۳۳

نماینده دانشکده علوم

میرزا غلامحسین خان رهنما: استاد ریاضی، نجوم و سیاستمدار

نمایندگان دانشکده علوم منقول و معقول

حاج سید نصرالله تقوی: شاعر و ادیب

بدیع‌الزمان فروزانفر: ادیب، نویسنده و پژوهشگر ایرانی

نماینده دانشکده فنی

دکتر محمود حسابی: فیزیک‌دان، وزیر فرهنگ و بنیان‌گذار فیزیک و مهندسی دانشگاهی در ایران

نماینده وزارت معارف

دکتر ولی خان نصر: طبیب و فیلسوف دوران معاصر و عضو نخستین دوره مجلس شورای ملی

ویژگی‌ها و امکانات دانشگاه تهران

دانشگاه تهران در میان مؤسسات و سازمان‌های وابسته به آموزش عالی کشور، از جایگاه بلندمرتبه‌ای برخوردار است. این دانشگاه رتبه یک کشوری، رتبه ۴۲۵ جهانی و رتبه ۶۵ آسیا را به خود اختصاص داده است.

از جمله دیگر ویژگی‌های این دانشگاه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

سطح بالای علمی

استادانی که در این دانشگاه مشغول به تدریس هستند، همگی سطح علمی بسیار بالایی دارند و دانشجویانی که پذیرفته می‌شوند همگی جزء دانشجویان برتر هستند.

تنوع گرایش‌های مختلف

دانشگاه تهران تنوع بالایی از رشته‌های مختلف را به متقاضیان تحصیل ارائه می‌دهد. در واقع می‌توان گفت اکثر رشته‌های دانشگاهی در دانشگاه تهران وجود دارند و افراد می‌توانند به‌راحتی رشته مورد نظر خود را در این دانشگاه پیدا کنند.

داشتن تشکل‌های دانشجویی و کانون‌های فرهنگی

در دانشگاه زیبای تهران تشکل‌های دانشجویی و کانون‌های فرهنگی مختلفی وجود دارند. این تشکل‌ها و کانون‌ها به دانشجویان اختیار می‌دهند تا بتوانند برای دریافت مطالبات و احقاق حقوق دانشجویی خود مبارزه کنند.

داشتن خوابگاه

این دانشگاه برای دانشجویان خود خوابگاه نیز فراهم کرده است؛ هر چند باید در نظر داشت ظرفیت این خوابگاه‌ها کمی محدود است.

کتابخانه مرکزی

کتابخانه دانشگاه تهران از مهم‌ترین کتابخانه‌های کشور به شمار می‌رود که تنوع بالایی از کتاب‌های مورد نیاز دانشجویان را در خود گرد آورده است. در این کتابخانه امروزه حدود ۷۰۰ هزار جلد کتاب و ۱۸۰۰ نشریه از سراسر جهان وجود دارد. علاوه بر کتابخانه مرکزی، هر دانشکده و اکثر گروه‌ها کتابخانه اختصاصی دارند.

دانشکده‌ها و پردیس‌های دانشگاه تهران

داشتن دانشکده‌ها و پردیس‌های مختلف از جمله ویژگی‌های بسیار مهم دانشگاه زیبای تهران است. واژه پردیس به معنی یک محوطه متشکل از چندین دانشکده، کتابخانه، سالن غذاخوری، خوابگاه دانشجویی، تالارهای سخنرانی، مراکز دانشجویی و پارکینگ است. پردیس‌های دانشگاهی در واقع بخش‌هایی از دانشگاه محسوب می‌شوند که ممکن است در یک موقعیت جغرافی نباشند و در مناطق مختلف شهری که دانشگاه در آن قرار دارد یا استان‌ها و شهرهای دیگر کشور مستقر باشند. پردیس‌های دانشگاه تهران به شرح زیر هستند:

پردیس دانشکده‌های فنی دانشگاه تهران

این پردیس متشکل از دانشکده‌های برق و کامپیوتر، عمران، علوم مهندسی، شیمی، نقشه‌برداری، مکانیک و بسیاری رشته‌های دیگر است.

پردیس ابوریحان

در این پردیس گروه فنی کشاورزی، باغبانی، زراعی، حشره‌شناسی، فناوری غذایی، گروه علوم دام و طیور و رشته‌های ازاین‌دست قرار دارند.

پردیس دانشکده علوم دانشگاه تهران

در این پردیس دانشکده‌های آمار و علوم کامپیوتر، زیست‌شناسی، زمین‌شناسی، فیزیک، بیوتکنولوژی، شیمی و … قرار گرفته‌اند.

پردیس دانشگاهی هنرهای زیبا

این پردیس متشکل از دانشکده معماری، هنرهای تجسمی، شهرسازی، طراحی صنعتی، هنرهای نمایشی و موسیقی است.

پردیس علوم‌انسانی دانشگاه تهران

در این پردیس، دانشکده ادبیات علوم‌انسانی، حقوق و علوم سیاسی، زبان‌ها و ادبیات خارجی، مطالعات جهان، الهیات و معارف اسلامی قرار دارند.

پردیس دانشکده علوم و فنون

این پردیس متشکل از رشته‌هایی نظیر علوم تصمیم و مهندسی، مهندسی فتونیک، نانو بیوتکنولوژی، مهندسی شیمی زیست‌پزشکی، مهندسی هوافضا، مهندسی فناوری اطلاعات، مهندسی پزشکی و … است.

پردیس دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی

این پردیس شامل دانشکده‌هایی همچون دانشکده منابع طبیعی، مهندسی و فناوری کشاورزی، اقتصاد و توسعه کشاورزی و … است.

پردیس فارابی

دانشکده‌هایی همچون حقوق، الهیات، مدیریت و حسابداری در این پردیس قرار دارند.

پردیس علوم اجتماعی و رفتاری

این پردیس متشکل از دانشکده تربیت‌بدنی و علوم ورزشی، روان‌شناسی و علوم تربیتی، اقتصاد، علوم اجتماعی، مدیریت، کارآفرینی و … است.

پردیس‌های منطقه‌ای

این پردیس‌ها به تحصیل دانشجویان بین‌المللی اختصاص دارند و عبارت‌اند از:

• پردیس البرز
• پردیس بین‌المللی ارس
• پردیس بین‌المللی کیش

مسیر دسترسی با مترو و اتوبوس به دانشگاه تهران

یکی از ویژگی‌های دانشگاه تهران و در واقع نکته مثبت آن، دسترسی آسان دانشجویان به این دانشگاه از طریق حمل‌ونقل عمومی است. اگر دانشجویان بخواهند از طریق مترو به این دانشگاه برسند می‌توانند از مترو پایانه جنوب به سمت تجریش استفاده کنند و در ایستگاه میدان انقلاب پیاده شوند. افرادی که می‌خواهند با استفاده از اتوبوس خود را به این دانشگاه برسانند، می‌توانند اتوبوس‌هایی را که مقصد آن‌ها میدان انقلاب است، انتخاب کنند. در ضمن دیگر ایستگاه‌های بی‌آر‌تی و مترو نیز، امکان دسترسی به درب‌های دیگر دانشگاه را میسر کرده‌اند.

ورود به کدام بخش‌های دانشگاه آزاد برای عموم آزاد است؟

افراد غیردانشجو در شرایط خاص می‌توانند به شکل آزاد به دانشگاه زیبای تهران وارد شوند. عضویت روزانه در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران یکی از راه‌هایی است که طی آن دانشجویان دانشگاه‌های دیگر را در این دانشگاه می‌پذیرد. بخشی از محوطه این دانشگاه نیز برای نمازجمعه و مراسم مذهبی درنظر گرفته شده که در روز جمعه ورود به این بخش را آزاد اعلام کرده‌اند.

سخن آخر

در این مقاله از اتاقک برای‌تان از دانشگاه زیبای تهران گفتیم. مرکز آموزش عالی که علاوه بر تهران در چند شهر دیگر، پردیس‌هایی دارد. تاریخ ساخت این دانشگاه، انتخاب زمین‌ها و کسانی که اولین پایه‌های آن را گذاشتند، هویت آن را خلق کرده است. حالا این دانشگاه از مهم‌ترین مراکز علمی و آموزشی کشور است و ورود به آن، با تلاش و درس خواندن به‌دست می‌آید. اگر دوست دارید پایتخت و دیگر جاهای دیدنی تهران را ببینید و در حوالی این دانشگاه اقامت کنید، اتاقک با مجموعه‌ای کامل برای اجاره روزانه خانه در تهران و اجاره ویلا اطراف تهران همراه شماست.

سوالات متداول