همه چیز درباره کاخ سعد آباد | یادگاری از دوران کهن ایران‌زمین

از شمال شهر تهران، کاخ سعد آباد این مجموعه‌ جذاب و قدیمی معروف نظاره‌گر ما است. این بنای زیبا یادگاری از پادشاهان قاجار و پهلوی است که به عنوان یک مکان تاریخی و ارزشمند، سالانه شمار زیادی از علاقه‌مندان به آثار باستانی را از سرتاسر ایران و جهان به سمت خود می‌کشاند.

اگر ساکن تهران هستید و کاخ‌ موزه سعد آباد را تاکنون ندیده‌اید، وقت را غنیمت شمرده و بازدید از این مکان بسیار زیبای تاریخی را از دست ندهید.

این کاخ زیبا و باشکوه، از شگفتی‌ها و جاهای دیدنی تهران به شمار می‌آید و شامل موزه‌ها و بخش‌های مختلفی است که بازدید از آن‌ها خالی از لطف نیست. هم‌چنین با قدم زدن در محوطه زیبا، پردرخت و سرسبز کاخ هم می‌توانید نفسی تازه کنید و از طبیعت زیبای آن لذت ببرید.

امروز می‌خواهیم باهم سوار بر ماشین زمان شده، سفری در دل تاریخ داشته باشیم و از جای‌جای این مکان تاریخی و زیبا دیدن کنیم تا انتها با ما همراه باشید.

کاخ سعد آباد کجاست؟

کاخ‌ موزه سعد آباد در شمال تهران، منطقه شمیرانات و روی کوهپایه توچال بنا شده است. این مجموعه تاریخی در همسایگی کوه‌های البرز از شمال، گلاب دره از شرق، ولنجک از غرب و محله تجریش از جنوب قرار دارد.

مساحت مجموعه تاریخی سعد آباد حدود ۳۰۰ هکتار است. حدود ۱۱۰ هکتار از مجموعه را عمارت‌ها و کاخ‌ها تشکیل داده‌اند و ۱۸۰ هکتار دیگر شامل باغ، قنات‌ها و گلخانه‌های مجموعه سعد آباد هستند که با گذشت زمان در محیط اطراف آن ساخته‌شده‌اند.

نگاهی به تاریخچه کاخ سعد آباد

قبل از این‌که به معرفی بخش‌های مختلف کاخ‌ موزه سعد آباد بپردازیم، می‌خواهیم کمی درباره تاریخچه آن صحبت کنیم تا لذت بازدید از این مجموعه دوچندان شود.

کاخ سعد آباد در شمیرانات، یکی از مناطق خوش آب‌وهوای تهران واقع شده است و مکانی برای زندگی ییلاقی پادشاهان دوره قاجار و پهلوی در ایام تابستان بود؛ بنابراین این مجموعه تاریخی شاهد اتفاقات تاریخی بسیاری بوده است و اگر زبانی برای سخن گفتن داشت، قطعاً داستان‌های جذابی از گذشته را روایت می‌کرد.

مجموعه کاخ سعدآباد، ابتدا مساحتی به وسعت ۸۰۰۰ مترمربع داشت و اولین بنای ساخته‌شده در آن، کاخ ملکه مادر مربوط به دوران قاجار بود. پس از کودتای سال ۱۲۹۹ و با به قدرت رسیدن خاندان پهلوی، رفته‌رفته بناهای موجود در این مجموعه بازسازی و بناهای جدید اضافه شدند.

رضاشاه در یک دوره ۲ ساله تا ۱۳۰۲ به‌عنوان وزیر جنگ تا سال ۱۳۰۴ به‌عنوان نخست‌وزیر دربار احمدشاه قاجار و تا سال ۱۳۲۰ به‌عنوان پادشاه ایران، در کاخ سعدآباد تهران اقامت داشت.

بعد از به حکومت رسیدن رضاشاه، بخش‌هایی از کاخ خریداری و به مجموعه اضافه شدند. هر یک از کاخ‌های این مجموعه، متعلق به یکی از اعضای خانواده سلطنتی است و در آخرین کاخ هم لیلا پهلوی کوچک‌ترین دختر محمدرضا شاه زندگی می‌کرد.

در جای‌جای این کاخ عظیم و باشکوه آثار دست هنرمندان ایرانی به چشم می‌خورد. معماری این عمارت‌ها و کاخ‌ها تلفیقی از معماری اروپایی و معماری اصیل ایرانی است که توسط برجسته‌ترین مهندسان داخلی و خارجی طراحی شده‌اند.

برای دسترسی بهتر به کاخ سعدآباد، می توانید از اتاقک کمک بگیرید و نسبت به اجاره سوئیت در تهران اقدام کنید.

اجاره روزانه خانه تهران با قیمت مناسب

• ۵۰ هزار تومان تخفیف
• مخصوص کاربران بلاگ
• کد : OTGBLG50

همین الان رزرو کن!

آشنایی با بخش‌های مختلف کاخ سعد آباد

در داخل مجموعه کاخ‌های سعد آباد، شاهد ۱۸ کاخ بزرگ و کوچک هستیم که بعد از انقلاب اسلامی هر یک از آن‌ها تغییر کاربری داده‌اند. در حال حاضر برخی از آن‌ها به‌عنوان موزه استفاده می‌شوند و تعدادی هم مورداستفاده اداری یا نهاد ریاست جمهوری قرار گرفته‌اند.

کاخ احمد شاهی

یکی از قدیمی‌ترین ساختمان‌های مجموعه کاخ سعد آباد، کاخ احمد شاهی است. شروع ساخت این بنا در سلطنت احمدشاه قاجار آغاز شد و با روی کار آمدن حکومت پهلوی، ساخت بنای کاخ در زمان رضاخان خاتمه یافت. در حال حاضر عملیات مرمت و بازسازی در این کاخ انجام می‌شود. به همین دلیل، امکان بازدید عموم از این کاخ وجود ندارد؛ اما بعد از پایان مرمت درهای کاخ احمد شاهی، دوباره برای بازدید باز می‌شود.

کاخ شهوند یا کاخ سبز

کاخ شهوند از جمله بخش‌هایی است که در زمان وزارت جنگ رضاخان، ساختمانی نیمه‌کاره داشت و خارج از مجموعه سعد آباد قرار گرفته بود.

در آن زمان این کاخ مالک شخصی داشت و رضاخان آن را با مبلغ چشمگیری از «علی‌خان والی»، یکی از ملاکان سرشناس دوره قاجار، خریداری کرد. کاخ سبز توسط معماری چیره‌دست به نام میرزا جعفر کاشی، ملقب به معمارباشی و دیگر هنرمندان برجسته ایرانی در طول هفت سال بنا شد. در نمای بیرونی کاخ، از سنگ‌های سبز معدن خمسه زنجان، سنگ مرمر خراسان و سرب استفاده شده است تا با انبساط و انقباض سنگ‌ها در زمستان و تابستان، نمای بیرونی کاخ آسیب نبیند. این کاخ با نام کاخ مرمر هم معروف است.

درون کاخ سبز شاهد آینه‌کاری‌های ظریف، کاشی‌کاری و گچ‌بری‌های بسیار زیبا و دلبرانه هستیم. تذهیب دیوارهای داخل کاخ سبز هم توسط استاد حسین بهزاد انجام‌شده و خاتم‌کاری داخل کاخ سبز هم هنرنمایی شاگردان استاد صنیع است. اتاق‌خواب رضاخان هم با چشم‌اندازی زیبا به سمت طبیعت دربند، مقابل تالار آینه کاخ سبز قرار گرفته است.

ساخت این کاخ هم‌زمان با به سلطنت رسیدن رضاشاه کامل شد و به‌عنوان محل زندگی و دفتر کار وی به مجموعه کاخ سعد آباد اضافه شد. این کاخ محل میزبانی و پذیرایی از مهمانان خارجی مثل ملک حسین و کنستانتین، پادشاه اسبق یونان هم بود. زیرزمین کاخ هم برای نگهداری از اشیا رضاخان استفاده می‌شد.

این کاخ علاوه بر معماری منحصربه‌فرد، وسایل تاریخی بسیار ارزشمندی مثل سرویس مبلمان غذاخوری مجلل متعلق به دوره لویی شانزدهم فرانسه، ظروف نفیس چینی، سرامیک و نقره ایتالیایی، قالی مشهد ۷۰ متری، ۲ میز کنسول از زمان ناپلئون بناپارت، مبل کوبلن دوز کار دست مربوط به زمان قاجار، میز کار فرانسوی وسط تالار و پرده نقره‌فام با چوب‌پرده منبت‌کاری شده را در خود جای داده است. جالب است بدانید، این بخش از کاخ بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، به کاخ سبز تغییر نام داد.

کاخ سفید

کاخ سفید یا کاخ ملت با دیوارهای سفید و بسیار زیبا، به‌عنوان بزرگ‌ترین کاخ مجموعه سعدآباد شناخته شده است. این کاخ با مساحت ۵ هزار مترمربع محل زندگی محمدرضا شاه و همسرش فرح در تابستان بود؛ البته ساخت آن در زمان سلطنت رضاشاه، سال ۱۳۱۰ و به دستور وی شروع شده بود و پنج سال طول هم کشید. دلیل نام‌گذاری کاخ هم سفید بودن دیوارها و نمای بیرونی آن است.

کاخ سفید، علاوه بر محل زندگی، دفتر کار محمدرضا شاه پهلوی هم بود و حتی امور اداری و تشریفاتی دربار هم در آن انجام می‌شد. این کاخ از ۵۴ واحد مختلف تشکیل شده است و ۱۰ تالار بزرگ تشریفاتی دارد که در حال حاضر می‌توانید از اکثر آن‌ها بازدید کنید.

کاخ سفید توسط مهندس خرسندی و مهندس بوریس روسی طراحی شد و گچ‌کاری‌ها و تزئینات داخلی آن را هم هنرمندانی چون غلامرضا پهلوان، عبدالکریم شیخان، حسین کاشی، استاد لرزاده و رضا ملائکه انجام داده‌اند.

گفتنی است در قسمت ورودی کاخ هم ۴ ستون به سبک معماری رومی قرار گرفته است. طراحی دکوراسیون این کاخ با دقت بسیار زیادی انجام شده است. فرح پهلوی در بین سال‌های ۱۳۴۵ تا ۱۳۴۹، به سلیقه خود این کاخ را مجدداً بازسازی کرد.

در این کاخ از آثار ارزشمندی مثل پرده‌های بزرگ رنگ روغن اثر استاد حسین بهزاد و شاگردانش، فرش‌های نفیس ایرانی، سفالینه‌های تاریخی، کریستال‌های با ارزش، لوسترها و چلچراغ‌های اروپایی، میزتحریر متعلق به ماری آنتوانت ملکه پیشین فرانسه و مجسمه برنزی «قبایل از شکار بازمی‌گردند» نگهداری می‌شود که نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کنند.

موزه هنر ملل

در زمان محمدرضا شاه، بخشی از کاخ سفید را به گلخانه اختصاص داده بودند؛ اما فرح پهلوی در زمان بازسازی کاخ، آن بخش را به موزه اختصاصی خود تبدیل کرد. این موزه تا به امروز با عنوان موزه هنر ملل همچنان باقی مانده است و در آن مجموعه‌ای نفیس از آثار هنرمندان داخلی و خارجی مثل سهراب سپهری، لیلی متین دفتری، فرامرز پیلارام، معصومه سیحون، برنارد فرانسوی، لژه فرانسوی و مک آویی آمریکایی نگهداری می‌شود.

کاخ اختصاصی سعدآباد

این کاخ که در غرب موزه هنرهای زیبا قرار گرفته است، به نهاد ریاست جمهوری اختصاص‌یافته و برای بازدید عموم آزاد نیست؛ البته کاربری این کاخ در گذشته مربوط به موزه تاریخ طبیعی بود.

کاخ اسود یا موزه هنرهای زیبا

در جنوبی‌ترین بخش مجموعه تاریخی سعد آباد، کاخی بسیار زیبا با نمایی مشکی‌رنگ خودنمایی می‌کند. دلیل نام‌گذاری این کاخ هم به خاطر سنگ‌های مرمر سیاهی است که در ساخت نمای آن به کاررفته است.

دستور ساخت این بنا را رضاخان داد؛ اما با تبعید او به جزیره موریس در سال ۱۳۲۰، ساخت آن تا سال ۱۳۴۲ نیمه‌کاره ماند تا این‌که محمدرضا پهلوی ساختش را از سر گرفت و نهایتاً در سال ۱۳۴۶، به پایان رسید.

کاخ اسود در طول سال‌های ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷، وزارت دربار بود و از سال ۱۳۶۱ هم با عنوان موزه هنرهای زیبا افتتاح شد. در این موزه می‌توانید آثار هنرمندان معاصری چون حسین کاظمی، سهراب سپهری و ناصر اویسی یا هنرمندان قرن نوزدهم و بیستم اروپایی و آمریکایی و هم‌چنین مجسمه‌های برنزی و مرمرین متعلق به دوره قاجار، زند و افشاریه را مشاهده کنید.

کاخ شمس

رضاشاه در زمان حکومت خود برای زندگی دختر بزرگ‌ترش شمس (خواهر بزرگ محمدرضا شاه) ساختمانی دوطبقه معروف به کاخ شمس را با مساحت ۲۶۰۰ مترمربع، در ضلع شمال غربی مجموعه سعد آباد بنا کرد. ساخت این کاخ از سال ۱۳۱۴ تا ۱۳۱۸ طول کشید و در معماری آن، نشانه‌هایی از سبک معماری آلمانی و معماری سنتی دوران ساسانیان دیده می‌شود.

جالب است بدانید پس از مدتی شمس پهلوی به یک کاخ اختصاصی در مهرشهر کرج مهاجرت کرد و بعد از رفتن شمس، از این بنا برای نگهداری هدایای سلطنتی استفاده می‌شد.

در حال حاضر کاربری این کاخ، به موزه مردم‌شناسی و موزه پوشاک سلطنتی اختصاص یافته است و در طبقات مختلف کاخ شمس لباس‌های سلطنتی و گران‌قیمت فرح دیبا و عکس‌های مختلف از دوران قاجاریه به نمایش گذاشته شده است.

کاخ اشرف

اگر علاقه زیادی به ظروف خاص، گران‌بها و عتیقه دارید، حتماً سری به کاخ اشرف در شرق مجموعه تاریخی و فرهنگی سعد آباد بزنید. این بنا در زمینی به وسعت ۲۶۰۰ مترمربع با زیربنایی به متراژ ۱۸۰۰ مترمربع، توسط مهندس فرمانفرمائیان در طول ۳ سال ساخته شد. در سال ۱۳۵۰ این بخش از مجموعه سعد آباد، به دستور اشرف پهلوی دوباره بازسازی و نمای بیرونی آن با سنگ مرمر تزئین شد.

بعد از انقلاب، کاخ اشرف مدت‌ها بدون استفاده باقی‌ مانده بود؛ اما از سال ۱۳۸۹ برای نگهداری ظروف عتیقه تغییر کاربری داد و هم‌اکنون بیش از ۵۰۰ قطعه ظروف و اشیای زینتی که به دوران قاجار و پهلوی تعلق داشتند، در آن نگهداری می‌شود.

کاخ ملکه مادر

رضاشاه پهلوی، این کاخ را برای سکونت تاج‌الملوک (مادر محمدرضا شاه) ساخته بود و به همین دلیل نام ملکه مادر را برای این بنا انتخاب کرده بودند. در حال حاضر این کاخ به نهاد ریاست جمهوری اختصاص یافته و در آن از مهمانان خارجی دولت پذیرایی می‌شود. امروزه کاخ ملکه مادر با نام ساختمان جمهور شناخته می‌شود.

کاخ بهمن

محمدرضا شاه برای برادرزاده خود پسر غلامرضا پهلوی، بنایی بسیار زیبا در ضلع شمالی باغ سعد آباد و نزدیک به دروازه شمالی ساخت. این کاخ که در جوار موزه مردم‌شناسی قرار گرفته است، در حال حاضر محل استقرار مدیریت مجموعه سعد آباد است.

کاخ شهرام یا موزه نظامی

بنای اولیه این کاخ در سال ۱۳۱۴ برای تاج‌الملوک، همسر دوم رضاشاه و مادر محمدرضا شاه پهلوی ساخته شد. در طول سال‌های ۱۳۵۱ و ۱۳۵۲، کاخ بازسازی شد و پس از آن در اختیار شهرام، پسر اشرف پهلوی قرار گرفت.

در سال ۱۳۶۲ و دوران جنگ تحمیلی، موزه نظامی تهران با همکاری دانشکده افسری به این ساختمان منتقل شد و در آن انواع پوشاک نظامی، سلاح، مدال و نشان‌های مرتبط به ارتش و نیروهای نظامی نگهداری شد. در حال حاضر بازدید از کاخ شهرام یا موزه نظامی، برای عموم آزاد است.

کاخ ملکه عصمت دولتشاهی یا موزه استاد فرشچیان

این کاخ با وسعت ۶۰۰ متر به دستور رضاشاه برای همسر چهارمش، ملکه عصمت دولتشاهی ساخته شد. رضاشاه برای مدتی کوتاه به همراه همسرش در این کاخ زندگی می‌کرد. در دوران حکومت محمدرضا شاه هم برادر وی و سرآشپز مخصوص او در این کاخ زندگی می‌کردند و پس از آن‌هم این ساختمان به انبار تبدیل شد.

این بخش از مجموعه فرهنگی سعد آباد، مدت‌زمان زیادی بدون استفاده باقی مانده بود تا این‌که در سال ۱۳۸۰ تصمیم بر این شد که آثار استاد مینیاتور ایران، استاد فرشچیان را در این بخش نگهداری کنند. در ۵ سالن این موزه بیش از ۷۰ اثر زیبا از استاد فرشچیان در معرض دید عموم قرار دارد.

کاخ قدیم ولیعهد رضا پهلوی یا موزه استاد حسین بهزاد

کاخ قدیم ولیعهد یا کاخ کرباس متعلق به دوران قاجار است و رضاخان در دوران حکومتش، از این بخش برای کار و استراحت استفاده می‌کرد. پس از برکناری رضاخان، نوه او رضا پهلوی که ولیعهد خاندان پهلوی بود، در این کاخ زندگی می‌کرد و به همین دلیل نام کاخ ولیعهد را روی آن گذاشتند.

پس از انقلاب اسلامی این کاخ بازسازی و مرمت شد. در سال ۱۳۷۳ و مصادف با صدمین سالگرد تولد استاد بهزاد، این مجموعه با عنوان موزه استاد بهزاد افتتاح شد. در این موزه، آثار برجسته استاد حسین بهزاد نگهداری می‌شود. در حال حاضر زیرزمین موزه بهزاد هم آموزشگاه و نمایشگاه هنری است.

کاخ فرحناز و علیرضا یا موزه خط و کتابت میرعماد

این کاخ متعلق به زمان قاجار بوده و در بخش مرکزی مجموعه سعد آباد واقع‌شده است. کاربری آن در دوران قاجار مشخص نیست، اما در دوران محمدرضا پهلوی در اختیار دو فرزند خانواده محمدرضا شاه پهلوی، فرحناز و علیرضا گذاشته شد. معماری این بنا بر اساس سبک اروپایی و ایرانی، در ۲ طبقه ساخته شده است.

پس از انقلاب اسلامی مدت‌ها این کاخ بدون سکنه و کاربری باقی ماند. در سال ۱۳۷۶ این بخش به موزه خط و کتابت میرعماد، هنرمند برجسته خوشنویسی ایران، برای نگهداری آثار وی اختصاص یافت.

کاخ فرح پهلوی یا موزه نگارستان

در شمالی‌ترین بخش مجموعه سعد آباد با کاخی بسیار زیبا و معماری منحصربه‌فرد، معروف به کاخ فرح پهلوی مواجه می‌شوید. این کاخ زیبا بعد از انقلاب اسلامی، سال‌ها بدون استفاده مانده بود، اما از سال ۱۳۸۵ از این مکان به‌عنوان نمایشگاه‌های مختلف لباس و پوشاک سنتی استفاده شد.

در این کاخ نمایشگاه‌های هنری دیگری مانند نمایشگاه‌های رنگ‌روغن و اکرلیک روی بوم و آثار نگارگری مختلف هم برگزار می‌شود و به همین دلیل به آن موزه نگارستان می‌گویند.

در این موزه علاوه بر موارد گفته‌شده، می‌توانید از آثار هنرمندان برجسته حوزه نگارگری مانند رضا صمدی، مینا قویدل، نادر یاسمی، مصطفی بسیمی، طاهره چیذری و خلیل طوایی حمیدی هم دیدن کنید.

کاخ ملکه توران امیر سلیمانی یا موزه چهره‌های ماندگار

کاخ توران متعلق به دوران قاجار است؛ اما بعد از این‌که ساخت کاخ سبز به پایان رسید، رضاخان دستور بازسازی و مرمت آن را صادر کرد. کاخ ملکه شامل ۲ بخش، درونی و بیرونی است. بخش بیرونی آن برای سکونت ملکه عصمت، همسر چهارم رضاشاه در نظر گرفته شده بود و بخش درونی آن متعلق به ملکه توران، همسر سوم رضاشاه پهلوی بود.

بعد از انقلاب این ۲ بخش تغییر کاربری داد. بخش بیرونی آن به موزه استاد فرشچیان تبدیل شده و بخش درونی به مجسمه‌های مشاهیر و دانشمندان ایرانی اختصاص یافته است. در حال حاضر این کاخ با عنوان موزه چهره‌های ماندگار در مجموعه سعد آباد شناخته می‌شود.

کاخ لیلا پهلوی یا موزه مینیاتور استاد آبکار

آخرین کاخی که در دوران پهلوی دوم ساخته شد متعلق به لیلا پهلوی، دختر کوچک محمدرضا شاه بود. این بنا معروف به کاخ لیلا پهلوی در مرکز مجموعه سعد آباد تهران قرار گرفته است. در سال ۱۳۷۳ در محل کاخ لیلا، به مناسبت روز جهانی موزه، موزه مینیاتور استاد آبکار افتتاح شد. در این موزه آثار استاد آبکار همراه با انواع مختلف تابلوهای نقاشی در معرض نمایش عموم قرار گرفته‌اند.

کاخ احمدرضا پهلوی یا کتابخانه سعد آباد

این کاخ متعلق به احمدرضا پهلوی، پنجمین پسر رضاشاه پهلوی و دومین فرزند ملکه عصمت دولتشاهی است که در شمال کاخ سعد آباد و مشرف به میدان دربند واقع شده است.

بعد از انقلاب اسلامی ساختمان کاخ در اختیار نهاد ریاست جمهوری گذاشته شد؛ اما در حال حاضر کتابخانه سعد آباد در آن احداث شده است.

در این کتابخانه، مجموعه‌ای برجسته از ۱۰۰۰۰ جلد کتب متعدد با عناوین مختلفی نظیر ادبیات، تاریخ، جغرافیا، باستان‌شناسی، هنر، موزه‌داری، معماری و مرمت آثار و بناهای تاریخی وجود دارد. نیمی از کتاب‌های این مجموعه از اداره کل موزه‌ها جمع‌آوری شده و نیمی دیگر متعلق به دوران پهلوی یا ارسال‌شده از نقاط دیگر است.

موزه برادران امیدوار

برادران امیدوار به نام‌های عیسی و عبدالله متولد سال‌های ۱۳۰۸ و ۱۳۱۱، ۲ جهانگرد معروف ایرانی بودند که در طول عمر خود به ۹۹ کشور دنیا و پنج قاره سفر کردند.

این دو برادر از سفرهایشان خاطرات و عکس‌های بسیار زیبایی به یادگار آورده‌اند. در حال حاضر این عکس‌ها در یکی از بخش‌های کاخ سعد آباد نگهداری می‌شود که حتی در میان آن‌ها تصاویری از قبایل آدم‌خوار هم دیده می‌شود.

بنای موزه برادران امیدوار با آجرهای قرمزرنگ و گچ‌بری‌های هنرمندانه ایرانی، در قسمت شمال غربی باغ سعدآباد واقع شده است. قدمت این بنا به دوران قاجار می‌رسد و در گذشته هم برای کالسکه‌خانه و استراحتگاه سورتمه‌چی‌ها استفاده می‌شد.

این موزه تا سال‌ها پس از انقلاب بدون استفاده باقی مانده بود تا این‌که در سال ۱۳۸۲، پس از مرمت و بازسازی، به موزه برادران امیدوار اختصاص یافت.

موزه آب

ساختمان امروزی موزه آب که با نام موزه گنجینه آب هم شناخته می‌شود، در مرکز مجموعه سعد آباد و جنوب شرقی کاخ سبز قرار گرفته است. این بنا با وسعت ۲ هزار و ۶۷۰ متر‌مربع، در گذشته به محل کار مخصوص محمدرضا شاه تعلق داشت و بعد از آن‌هم به دفتر کار تیمسار کسرائی، مسئول حفاظت ارتش و رئیس دفتر تشریفات کاخ سعد آباد تعلق گرفت.

پس از انقلاب این ساختمان مدتی خالی ماند و در حال حاضر به موزه آب اختصاص یافته است. در این موزه از اسناد، ابزار و تندیس متعلق به دانشمندان حوزه آب، آثاری مربوط به آب و وسایلی که برای برداشت آب از دل خاک استفاده می‌کردند، نگهداری می‌شود.

موزه خودرو‌های سلطنتی

محمدرضا پهلوی علاقه بسیار زیادی به خودروهای مختلف داشت و همین علاقه‌مندی باعث شده بود تا برخی کمپانی‌های بزرگ خودروسازی، بهترین تولیدات خود را به او هدیه دهند.

در این موزه بسیاری از خودروهای خاندان پهلوی نگهداری می‌شود و بهشت موعود افرادی است که به خودروهای کلاسیک علاقه‌مند هستند. خودروهای موجود در این موزه به‌قدری تمیز و نو هستند که انگار دیروز تولید شده‌اند و جزء کمیاب‌ترین نمونه‌های خودروهای کلاسیک دنیا محسوب می‌شوند.

خودروهای موجود در این موزه شامل ۳ دستگاه رولز رویس، ۵ دستگاه مرسدس بنز تشریفاتی، یک دستگاه خودروی اسپید باپی سفارشی، ۶ دستگاه موتورسیکلت سنگین، یک دستگاه کالسکه و یک دستگاه اسنوموبیل هستند.

جالب است بدانید مرسدس بنز گالوینگ موجود در این مجموعه، توسط کمپانی مرسدس بنز برای فرح دیبا شخصی‌سازی شده است و با نمونه‌های موجود در بازار کاملاً متفاوت است. این خودرو نخودی رنگ، از گران‌قیمت‌ترین مرسدس بنز‌های کلاسیک در دنیا محسوب می‌شود.

موزه آشپزخانه سلطنتی

مرکز این مجموعه آشپزخانه اصلی کاخ سعد آباد یا آشپزخانه مخصوص مربوط به دوران پهلوی دوم قرار دارد. در این آشپزخانه از بهترین و مدرن‌ترین تجهیزات آشپزخانه‌های اروپایی استفاده شده است. در آن زمان این بخش به‌طور کامل در خدمت کاخ ملت قرار گرفته بود تا نیازهای روزانه ساکنان و مهمانان کاخ را برآورده کند. در حال حاضر این آشپزخانه به موزه‌ای با نام آشپزخانه سلطنتی تبدیل شده است.

موزه اسناد کاخ سعد آباد تهران و آلبوم‌های سلطنتی

موزه اسناد کاخ سعد آباد تهران و آلبوم‌های سلطنتی متعلق به دوران پهلوی اول است. این بنا به دستور رضاخان به‌عنوان دفتر نگهبانی ساخته شد؛ اما بعد از تبعید وی، محمدرضا شاه از این ساختمان به‌عنوان مرکز فرماندهی ضداطلاعات گارد شاهنشاهی استفاده کرد.

پس از انقلاب این ساختمان بدون سکنه و هیچ کاربردی باقی‌مانده بود تا این‌که در سال ۱۳۹۱ از آن برای نگهداری عکس، فیلم، نوارهای صوتی و تصویری و اسنادی از دوره حکومت ۵۰ ساله پهلوی استفاده و با عنوان موزه آلبوم‌های سلطنتی نام‌گذاری شد.

آشنایی با دیگر بخش‌های کاخ سعد آباد

کاخ سعد آباد، مجموعه‌ای عظیم و زیبا است که در دل خود شگفتی‌های بسیار زیادی جای داده است. در اینجا با همراه باشید تا شما را با جای‌جای آن آشنا کنیم.

قنات‌ها و محوطه سرسبز کاخ سعد آباد

کاخ سعد آباد علاوه بر موزه‌های زیبا و کاخ‌های باشکوهش، محوطه سرسبز و بسیار دل‌نشینی دارد. در این محوطه شاهد درختان سر به فلک کشیده چنار هستیم که زیبایی باغ را دوچندان کرده‌اند؛ البته گونه‌های گیاهی متنوع و نادر دیگری هم در این باغ دیده می‌شود و حتی قدمت برخی از درختان و گونه‌های گیاهی به صدسال قبل هم می‌رسد.

امروزه باغ سعد آباد به مکانی سرسبز و بسیار زیبا برای گردش و پیاده‌روی تبدیل شده است. در حین قدم زدن می‌توانید برای رفع خستگی روی نیمکت‌هایی که در جای‌جای باغ قرار گرفته است بنشینید و از طبیعت زیبای آن لذت ببرید. اگر با دقت به صداهای اطراف خود گوش دهید، آواز پرندگانی چون زرد پره کوهی، دم سرخ، دم جنابنک، دلیجه، دارکوب و طوطی سبز را می‌شنوید که در لابه‌لای درختان لانه کرده‌اند.

در گوشه‌ای از این باغ، رودخانه‌ای عبور می‌کند که در کنار آن چند صندلی قدیمی برای استراحت بازدیدکنندگان قرار دارد.

در گذشته آب رودخانه دربند که از باغ سعد آباد می‌گذشت، برای آبیاری این مکان سرسبز کافی بود؛ اما با گسترش باغ و افزایش درختان، رضاشاه دستور ساخت قنات‌هایی متعدد را برای آبیاری بهتر و افزایش طول عمر گیاهان داد.

در پی این دستور، دوازده رشته قنات در قسمت‌های مختلف باغ احداث شد و جالب است بدانید، ۲ قنات در دفتر مخصوص کاخ حفر شده است.

برخی از این قنات‌ها هنوز سالم هستند و به سرسبزی باغ کمک می‌کنند. این قنات‌ها عبارتند از:

• هراش آباد
• قنات قوام‌الدوله
• قنات کاخ سنگی
• قنات جعفر آباد
• قنات آب‌نما
• قنات کاخ سفید
• قنات جوادیه
• قنات گلخانه
• قنات کاخ شمس
• قنات خوابگاه

مجسمه‌های مجموعه کاخ تاریخی سعد آباد

در حوالی کاخ ملت سعدآباد مجسمه‌های سنگی بسیار ارزشمند و مهمی قرار گرفته است. تندیس آرش کمانگیر و تندیس برنزی رضاشاه با چکمه‌های نظامی از مهم‌ترین مجسمه‌های موجود هستند.

جالب است بدانید مجسمه آرش کمانگیر که از اسطوره‌های مهم ایران باستان بود، طولی حدود ۴ متر داشته و به دست استاد ارژنگ پور ساخته شده است. متأسفانه امروزه از تندیس برنزی رضاشاه فقط چکمه‌های آن باقی مانده است. این تندیس ابتدا تمام‌قد بود و در شهر اهواز نصب شده بود؛ اما پس از انقلاب، مردم آن را تکه‌تکه کردند و فقط چکمه‌های آن به‌جا ماند.

عکس‌های خاندان پهلوی در کاخ سعد آباد

در هنگام بازدید از کاخ‌های مختلف مجموعه سعد آباد، می‌توانید شاهد عکس‌های مختلفی از خاندان پهلوی باشید که بر دیوار نصب شده‌اند. بسیاری از این عکس‌ها و پرتره‌های مختلف توسط عکاسان و نقاشان معروف ثبت شده است. یکی از معروف‌ترین تابلوها مربوط به عکس تمام‌قد رضاخان پهلوی است که بر دیوار کاخ سبز به چشم می‌خورد.

بخش زیادی از عکس‌ها و تصاویر خاندان پهلوی هم در موزه آلبوم‌ها و اسناد سلطنتی کاخ سعد آباد نگهداری می‌شود و شما می‌توانید این عکس‌های زیبا را تماشا کنید.

بخش‌های دیگر کاخ سعد آباد

جاهای دیدنی کاخ سعد آباد تمامی ندارد و فهرست زیر در مورد سایر جاهای دیدنی این مجموعه وسیع و ارزشمند است:

• در مجموعه فرهنگی و تاریخی سعد آباد، یکی از زیباترین سالن‌های روباز ایران به نام ایوان عطار سعد آباد واقع‌شده و محل اجرای کنسرت‌های موسیقی و نمایش‌های تئاتر است.
• در سال ۱۳۸۰ ایستگاه رادیوی سعد آباد، برای راهنمایی کامل بازدیدکنندگان و ارائه اطلاعات به گردشگران، تأسیس شده است.
• گلخانه‌های محوطه سعد آباد از زیباترین بخش‌های این مجموعه تاریخی و فرهنگی است. در این گلخانه، گیاهان و محصولات مختلفی کشت می‌شود.
• کارگاه مرمت هم از دیگر بخش‌های اضافه‌شده به مجموعه سعدآباد است.
• به‌منظور رفاه حال بازدیدکنندگان و تردد آسان بین ساختمان‌ها و کاخ‌موزه‌های مختلف، سرویس حمل‌ونقل مجموعه سعد آباد هم راه‌اندازی شده‌ است.
• از دیگر امکانات رفاهی و فرهنگی مجموعه تاریخی سعد آباد می‌توان به مواردی مثل سرویس بهداشتی، کافه و رستوران، عکاس‌خانه قاجاری، پارک ورزش، نگارخانه و مرکز هنری اشاره کرد.

راه‌های دسترسی به کاخ سعد آباد

مجموعه کاخ سعد آباد در شمال تهران قرار دارد و با توجه به وسعت بسیار زیاد این مجموعه، چندین درب مختلف برای ورود به آن در نظر گرفته شده است.

درب‌های ورودی این مجموعه عبارتند از:

• درب نظامیه که در دوران رضاخان استفاده می‌کردند
• درب زعفرانیه که در خیابان دربند باز می‌شود
• ۲ درب در جعفرآباد
• یک درب رودخانه
• یک درب کاخ سفید

البته امروزه عبور و مرور به این مجموعه فقط از ۲ درب زعفرانیه و میدان دربند انجام می‌شود. برای دسترسی نقاط مختلف شهر به این مجموعه، می‌توانید از وسایل نقلیه مختلف مثل مترو، اتوبوس، تاکسی و خودروی شخصی استفاده کنید.

اگر می‌خواهید با خودروی شخصی به مجموعه سعد آباد بروید، ورودی زعفرانیه گزینه بهتری است، چون جای پارک بیشتری پیدا می‌کنید.

ورودی دربند هم برای کسانی که از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده می‌کنند مناسب‌تر است، چراکه از این مسیر پیاده‌روی کم‌تری دارند.

دسترسی به کاخ از درب دربند

اگر می‌خواهید از درب دربند وارد کاخ شوید، باید خود را با وسایل نقلیه عمومی مانند مترو، اتوبوس یا تاکسی خطی به میدان تجریش رسانده و از آنجا با تاکسی‌های خطی به میدان دربند بروید. بعد از کمی پیاده‌روی به مجموعه کاخ سعد آباد می‌رسید.

برای رسیدن به کاخ با وسیله نقلیه شخصی هم باید خودتان را به میدان تجریش برسانید و بعد از شمال میدان وارد خیابان دربند شوید تا به میدان دربند برسید. این ورودی پارکینگ اختصاصی ندارد و بهتر است در حوالی میدان دربند، جای پارک مناسب پارک کنید.

دسترسی به کاخ از درب زعفرانیه

برای دسترسی با خودروی شخصی از این درب، کافی است از نزدیک‌ترین مسیر به خیابان زعفرانیه برسید و بعد وارد خیابان طاهری در ضلع شرقی و بخش میانی خیابان شهید فلاحی یا همان زعفرانیه شوید.

برای دسترسی با مترو، اتوبوس و تاکسی از درب زعفرانیه هم باید خود را به میدان تجریش رسانده و از آنجا سوار تاکسی خطی‌های موجود در ضلع غربی میدان تجریش شوید. این تاکسی‌ها شما را به خیابان آصف یا اسدآباد می‌رسانند؛ البته باید ابتدای خیابان شهید طاهری از تاکسی پیاده شوید تا با ۱۰ دقیقه پیاده‌روی، به ورودی زعفرانیه سعد آباد برسید.

آدرس از خیابان زعفرانیه: خیابان ولی‌عصر، خیابان شهید فلاحی (زعفرانیه)، انتهای خیابان شهید کمال طاهری، مجموعه فرهنگی تاریخی سعد آباد

آدرس از میدان تجریش و خیابان دربند: میدان تجریش، خیابان شهید جعفری، ضلع جنوبی میدان دربند، مجموعه سعد آباد

تلفن‌های مجموعه سعد آباد: ۹-۲۲۷۵۲۰۳۱-۰۲۱

وب‌سایت مجموعه تاریخی و فرهنگی سعد آباد: sadmu.ir

ساعات بازدید از کاخ سعد آباد

برای بازدید از مجموعه تاریخی کاخ سعد آباد در ۶ ماهه اول سال می‌توانید از ساعت ۹ صبح تا ۷ بعدازظهر اقدام کنید. در ۶ ماهه دوم سال هم بازدید از این مجموعه در ساعت‌های ۸ صبح تا ۵ بعدازظهر برای عموم آزاد است.

این مجموعه در روزهای رحلت امام خمینی، شهادت امام علی (ع)، شهادت امام جعفر صادق (ع)، رحلت پیامبر (ص)، شهادت امام حسن مجتبی (ع) و روزهای تاسوعا و عاشورا تعطیل است.

برای تهیه بلیط هم می‌توانید به ۲ صورت حضوری و اینترنتی اقدام کنید.

برای خرید اینترنتی بلیط کاخ سعد آباد، باید به سایت مجموعه www.sadmu.ir مراجعه کرده و برای خرید حضوری هم باید به باجه‌های فروش بلیط مجموعه سعد آباد مراجعه کنید.

این باجه‌ها در نیمه اول سال از ساعات ۹ صبح تا ۵ بعدازظهر و در نیمه دوم سال تا ساعت ۳:۳۰ بعدازظهر آماده خدمت‌رسانی به بازدیدکنندگان هستند.

هزینه بلیط کاخ سعد آباد تهران در سال ۱۴۰۲

برای بازدید از مجموعه کاخ سعد آباد باید ۲ بلیط تهیه کنید. یکی از بلیط‌ها برای ورود به مجموعه است و برای بازدید از هر یک کاخ‌ها و موزه‌ها باید بلیطی جداگانه تهیه کنید. هم‌چنین نرخ بلیط برای مهمانان ایرانی و خارجی، تعرفه‌ای جداگانه دارد.

برای ورود به این مجموعه هر نفر گردشگر داخلی ۵۰۰۰ تومان و گردشگر خارجی ۱۰۰۰۰۰ تومان باید پرداخت کند.

هزینه بلیط برای بازدید از هر یک از کاخ‌های سبز و سفید، برای هر نفر گردشگر داخلی ۵۰۰۰ تومان و گردشگر خارجی ۱۰۰۰۰۰ تومان است.

برای بازدید از دیگر بخش‌ها و موزه‌های این مجموعه تاریخی، گردشگران داخلی باید ۴۰۰۰ تومان پرداخت کنند و گردشگران خارجی ۵۰۰۰۰ تومان است.

در انتها هم فراموش نکنید که اتاقک در سفر به تهران هم همراه شما است و می‌توانید نسبت به اجاره روزانه خانه در تهران از این سایت اقدام کنید.

سؤالات متداول